DSÖ'den Noel ve yılbaşı etkinliklerini iptal etme çağrısı

* Görsel: Pixabay

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ ) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus Cenevre'de gazetecilere verdiği demeçte, Covid-19’un Omicron varyantı nedeniyle dünya çapında vaka sayıları artarken, insanlara Noel ve yılbaşı tatillerini ve kutlamalarını iptal etme çağrısı yaptı.

Dr. Ghebreyesus, toplanmaların birçok yerde "vaka sayılarının artmasına, sağlık sistemlerinin üzerine aşırı yük binmesine ve daha fazla ölüme" yol açacağı konusunda uyardı ve insanları bir araya gelmeyi ertelemeye çağırdı.

"Bu bazı durumlarda etkinliği iptal etme ya da erteleme anlamına gelebilir" diyen Dr. Ghebreyesus, "Bir etkinliğin iptal edilmesi, bir hayatın iptal edilmesinden daha iyidir" diye konuştu.

Hastalığı geçirenler için de riskli

Başkan, Omicron varyantının Delta varyantından daha hızlı yayıldığını ve aşı olmuş veya Covid-19 hastalığını geçirmiş kişilerde de enfeksiyonlara neden olduğunu söyledi:

"Omicron'un Delta varyantından önemli ölçüde daha hızlı yayıldığına dair tutarlı kanıtlar var. Aşılanan veya Covid-19'dan iyileşen kişilerin enfekte olma ihtimali yüksek."

Dr. Ghebreyesus, gelecek yılın ortasına kadar dünyadaki her ülkenin nüfusunun yüzde 70'inin aşılanmasını sağlayarak 2022'de pandeminin sona erdirilebileceğini de vurguladı.

Ayrıca, 2019'da ortaya çıktığına inanılan virüsün kökenine dair Çin’in verileri açıklaması gerektiğini söyledi:

"Kökenleri öğrenene kadar devam etmeliyiz, daha fazla zorlamamız gerekiyor çünkü gelecekte daha iyisini yapmak için bu sefer olanlardan ders almalıyız."

Hatırlatma aşısı uyarısı

BBC Türkçe’nin haberine göre, WHO'nun baş bilim insanı Soumya Swaminathan da erken bulgulara dayanarak, Omicron'un öncekilere göre daha hafif sorunlara yol açan bir varyant olduğu sonucuna varmanın "akılsızca" olacağını söyledi.

Bazı bünyelerdeki bağışıklık tepkisinden varyantın başarılı bir şekilde kaçtığını belirten Swaminathan, bu nedenle birçok ülkede uygulanan hatırlatma aşısının bağışıklık sistemi daha zayıf kişilere öncelik vermesi gerektiğini söyledi.

Dünya ne yapıyor?

Sağlık uzmanları Omicron'un artık ABD'de baskın varyant olduğunu ilan etti. Beyaz Saray dünkü açıklamasında, Başkan Joe Biden'ın "ülkeyi kapanmaya götürmeyi" planlamadığını söyledi. Ülkenin önde gelen bulaşıcı hastalık uzmanı Dr. Anthony Fauci Noel seyahatlerinin tam aşılı kişiler arasında bile Omicron'un yayılmasını artıracağı konusunda uyardı.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) ve Dışişleri Bakanlığı, Amerikalılara İspanya, Finlandiya, Çad ve Lübnan dahil sekiz ülkeye seyahat etmemelerini tavsiye etti.

TIKLAYIN - Omicron varyantı yayılıyor: Ülkelerden yeni önlemler

Fransa ve Almanya'nın da aralarında olduğu bir dizi ülke, yeni varyantın yayılmasını durdurmak için Covid-19 önlemlerini sıkılaştırdı ve seyahat kısıtlamaları getirdi. Hollanda, Noel döneminde tam kapanmaya gitti.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Omicron varyantı vakalarının artması nedeniyle hükümetin yeni kısıtlamalar getirme ihtimalini yok saymadı. Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan, Trafalgar Meydanı'ndaki yılbaşı kutlamalarının "kamu güvenliği" nedeniyle iptal edildiğini açıkladı.

Omicron hakkında ne biliniyor?

Bilim insanları, çok sayıda mutasyon içeren Omicron varyantının, mevcut Delta varyantından daha hızlı yayılabileceğine dair endişeler dile getiriyor.

DSÖ, Covid-19 varyantı Omicron'un görüldüğü ülke sayısının her gün arttığını belirterek, tüm ülkeleri "hazırlıklı olmaları" yolunda uyarıyor. Varyant şu anda Avrupa'da baskın varyant haline gelmiş durumda.

Omicron varyantı, daha önce hiç görülmeyen farklı mutasyonların yanı sıra daha önce görülen mutasyonları da içeriyor. Bu mutasyonların çoğu, virüsün dikensi protein kısmında oluşmuş. Aşıların çoğu bu kısmı hedef alıyor. Bu nedenle yeni varyantta etkili olup olmayacakları sorusu endişe yaratıyor.

Standart testlerde bu varyantta "S geni eksikliği" gözleniyor. Delta varyantında çoğu zaman bu eksiklik söz konusu değil. Yani S geni eksikliği Omicron varyantına dair bir ipucu olabilir. Ama tüm S geni eksiklikleri Omicron olmayacağından kesin sonuç almak için tam gen dizilimi gerekiyor.

Omicron'un Delta varyantından farklı semptomlar gösterdiği, örneğin koku ve tat kaybına yol açmadığı yönünde bazı işaretlerin olduğu, ama kesin sonuca varmak için henüz çok erken olduğu belirtiliyor.

Aşı etkili mi?

Covid-19 hatırlatma aşısının Omicron varyantı üzerindeki etkisi üzerine İngiltere’de yapılan bir ön araştırmanın sonuçlarına göre, üçüncü aşı, hastalığı şiddetli geçirmeyi "yüzde 85 oranında engelleyebilir". Bu oran, diğer varyantlar üzerinde aşının sağladığı orandan bir miktar daha az.

Ancak bilim insanları, bu düşüşe karşın, hatırlatma aşısının insanların hastanelere yatışı üzerinde önleyici etkisini de gösterdiğini açıklıyor.

Mevcut aşılar, aşırı mutasyona uğramış olan Omicron'a göre tasarlanmadı. Bu nedenle erken sonuçlar bu varyanta karşı aşı etkinliğinin azalacağını gösteriyor.

Pfizer/Biontech hatırlatma aşısının etkinliğinin yüzde 80 ila 85,9 arasında kalacağı değerlendiriliyor. Bu oran Delta varyantında yüzde 97 oranındaydı.

Ancak aşının yanında T hücreleri gibi vücudun doğal savunma mekanizması da önemli bir faktör. Yapılan modelleme, bu mekanizmanın Omicron karşısında nasıl etki yapabileceğini değerlendiremiyor.

Öte yandan Imperial College London'daki başka bir araştırma, hastalığa yeniden yakalanma riskinin Omicron varyantında Delta'dan 5,4 kat daha fazla olduğunu ve Omicron'un Delta'dan daha hafif geçmeyebileceğini öngördü.

Araştırmada Covid-19'u geçirmiş olmanın Omicron'a karşı yüzde 19, iki doz aşı olmuş olmanın da yüzde 20 koruma sağlayabileceği belirtildi.

(TP)