"Depremle İlgili 28 Önerge Meclis'te Kadük Oldu"

CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar, 29 Ocak'ta sosyal medya hesabından "2011'de milletvekili oldum. Çeşitli zamanlarda depremle ilgili araştırma önergesi verdim. Hepsi reddedildi" iddiasında bulunduğu bir konuşmasının videosunu paylaştı.

Doğruluk Payı, Akar'ın açıklamasındaki bilgileri araştırdı. Doğruluk Payı'nın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, 24. Yasama Dönemi’nde (28 Haziran 2011 - 07 Haziran 2015) Meclis'e Akar’ın imzasıyla verilen 11 araştırma önergesi şöyleydi: 

• 2011'de Van’da yaşanan depremin ardından 5 önerge, 
• Marmara Bölgesi’nde olası depreme karşı yapılan onarım ve güçlendirme çalışmalarının araştırılmasıyla ilgili 1 önerge
• Binaların depreme dayanıklı hale getirilmesine ilişkin 3 önerge
• Düzce ve Yalova’da önlem alınmasına dair 1 önerge
• Gökçeada depreminin ardından önlem alınmasına ilişkin 1 önerge.

25. Yasama Dönemi’nde (8 Haziran - 1 Kasım 2015) konuya ilişkin bir önerge bulunmuyor. 26. Yasama Dönemi'nde ise (2 Kasım 2015 - 24 Haziran 2018) Haydar Akar’ın imzasının bulunduğu depremle ilgili 13 önerge meclise sunuldu:

• 3 önerge olası bir depreme yönelik alınan tedbirlerin araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesine dair,
• 3 önerge Elazığ ve Malatya’yı da içine alan Doğu Fay hattındaki deprem riskinin araştırılması ve olası önlemlerin alınmasına ilişkin,
• 3 önerge İstanbul'da gerçekleşecek olası bir depreme karşı yapılması gerekenlerin araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesine dair,
• 1 önerge depreme duyarlı şehir planlaması bağlamında kent planlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesine ilişkin,
• 1 önerge deprem sonrası acil durum ve kriz yönetimi planlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesiyle ilgili,
• 1 önerge Bursa'daki deprem riskine ilişkin yapılan çalışmaların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla bir meclis araştırması açılmasına ilişkin,
• 1 önerge de Bolu ve Düzce illerinin olası bir depreme ne kadar hazır olduklarının araştırılarak alınması gereken önlemlere ilişkin sunulmuştur.

Devam eden 27. Yasama Dönemi'nde ise Haydar Akar’ın en son 29 Ocak’ta verdiği önerge haricinde imzasının bulunduğu 4 önerge var. Akar’ın imzasının bulunduğu ve meclise sunulan araştırma önergelerinin içerikleri sırasıyla şu şekilde; 

* Bursa'daki deprem riskinin incelenerek olası bir depreme karşı yapı stoku ve diğer gerekli tedbirlerin alınması amacıyla bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin,

* Olası depremlere karşı bina onarım ve güçlendirme çalışmalarının incelenerek bu konuda yaşanan aksaklıkların saptanarak giderilmesi amacıyla bir meclis araştırması açılmasına ilişkin,

* Afyonkarahisar ilinde yaşanması muhtemel depremlerin etkilerinin en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla bir meclis araştırması açılmasına ilişkin,

* Deprem fonunda biriken paranın ve deprem toplanma alanlarının kullanım biçimlerinin araştırılarak gerekli önlemlerin belirlenmesi amacıyla bir meclis araştırması açılmasına ilişkin.

"Gündemde" ne demek?

Doğruluk Payı'nın araştırmasına göre Akar'ın tüm önergeleri TBMM Meclis Araştırmaları Önergeleri Sorgu Formu'nda "gündemde" başlığı altında bulunuyor. Peki bir önergenin "gündemde" olması ne demek?

HDP Meclis Başkanvekili Mithat Sancar, bianet'in sorusunu şöyle yanıtladı:

"Araştırma önergeleri konusunda görüş birliği sağlanamazsa, araştırma önergelerini grup önerisi olarak gündeme getirme yetkileri var. Grup önerisi daha sonra görüşülüyor.

"Gündemde demek daha görüşülmemiş demektir. Daha Genel Kurul'a gelmemiş demektir. Genel Kurul'a gelmeyen öneri, kabul ya da red olmaz. Araştırma önergesi mutlaka Genel Kurul'a gelmelidir. Dolayısıyla "gündemde" olan aslında hiç kurula gelmemiş demektir. Gelmeyen önergelerde sırada bekliyordur. Bazıları daha erken sıraya gelebiliyor. O da partilerin inisiyatifiyle gerçekleşiyor.

"Zaten önerge kabul edilirse, Araştırma Komisyonu'na gelir. Komisyon kurulur, ona göre araştırılır ve raporlandırılır. Bunların hiçbiri "gündemde" yazan önergelerde söz konusu değildir. Bunların olması için önergelerin Genel Kurul'a gelmesi ve görüşülmesi, kabul edilmesi gerekir.

"Dolayısıyla "gündemde" yazan önergelerin hiçbiri görüşülmemiştir. Görüşülmeyen bir önergenin kabul ve reddi de söz konusu değildir."

Sonuç olarak, muhalefetin TBMM Başkanlığı'na sunduğu ancak reddedilmeyen tüm araştırma önergeleri henüz gündeme alınmadığından, depremle ilgili sunulan 28 araştırma önergesi 'kadük' oldu diyebiliriz.

*Kadük olmak: Yasama meclisinin yenilenmesi dolayısıyla önceki meclise sunulmuş olan yasa öneri ve tasarılarının değerini yitirmesi.

 (SO/DB)