DEPlilere Yeniden Yargılama Yolu
Yapılan düzenleme yasalaşırsa, AİHM'e başvuru yapanlar, daha önce belirlenen bir yıllık başvuru süresini beklemeden ve Yargıtay'a başvuru yapma gereği duymaksızın derhal yeniden yargılama talebinde bulunabilecekler.
Cezaevindeki eski Demokrasi Partisi (DEP) milletvekillerinin avukatı Yusuf Alataş ve çok sayıda davadan AİHM'e başvuran avukat Hasip Kaplan, tasarının yasalaşmasıyla birlikte düzenlemeden yararlanmak için mahkemelere başvuracaklarını açıkladılar.
Alataş: Doğru olan bu düzenlemedir
Eski DEP milletvekilleri Leyla Zana, Hatip Dicle, Selim Sadak ve Orhan Doğan'ın avukatı Yusuf Alataş, 3 Ağustos 2002'de yürürlüğe giren 4771 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Dair Kanun'un, "yeniden yargılama için Yargıtay'a başvuru yapılması ve söz konusu başvuru için bir yıl bekleme"ye ilişkin koşulları içerdiğine dikkat çekti.
Alataş, TBMM Adalet Komisyonu'nda benimsenen taslağın, başvuru sahiplerine "beklemeden ve Yargıtay'a başvuru yapmadan" yeniden yargılama isteme hakkı tanıdığını açıkladı.
Avukat Alataş, son düzenlemeyle ilgili şunları söyledi :
* Yargıtay aşaması devreden kaldırıldı ama Yargıtay konusu daha önce de vardı zaten.
* Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nda (CMUK) zaten ayrıca bir hüküm var. Örneğin, mevcut delillerde değişiklik olması, tanığın sonradan yalan söylediğinin ortaya çıkması vb nedenlerle yargılanmanın iadesi zaten istenebiliyordu.
* Bunun normal prosedürü, karar veren yerel mahkemeye başvuruyu gerektiriyor. O mahkeme talebinizin yerinde olup olmadığına karar veriyor.
* Fakat, AİHM ile ilgili bu tasarıda olağanüstü bir yöntem öngördüler. Dediler ki, "önce Yargıtay buna karar versin".
"Yeniden yargılama normal prosedürü uygulanacak"
* Muhakemenin iadesine ilişkin bu tasarıda da başlangıçta bu koşul vardı. Ancak Adalet Komisyonu'nda son olarak bu değiştirildi ve bir yargılamanın iadesi sebebi sayıldı ve normal bir yargılama prosedürünün uygulanması öngörüldü.
* Normal diğer sebeplere ek olarak bir de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararı yargılanmanın yenilenmesi sebebi sayıldı. Prosedür de eskiden olduğu gibi, davayı ele alan mahkemeye başvurularak prosedür işleyecek. Doğrusu da budur.
"Düzenleme adil yargılama için önemli"
* Bu düzenlemenin eski DEP milletvekilleriyle ilgili anlamı her şeyden önce yeniden yargılama olanağı tanımasıdır. Yapılacak bir ikinci yargılama sonucunda, bu insanların o kadar yıl hapiste kalmaları değerlendirilebilir. Ama en azından şu aşamada AİHM kararları gereği yargılanmanın yenilenmesi lazım.
* Konuda henüz mevzuatın uyarlanması noktasına gelinmedi. Konu şu anda yargılanmanın adil bir şekilde yapılmasıyla ilgili. Adil bir yargılamadan sonra verilecek karar, yine sözleşme hükümlerine aykırı olursa o zaman mevzuat veya özgürlüklerle ilgili konular, uygulamaya ilişkin sorunlar o zaman gündeme gelir.
Yasa geçerse Cumhurbaşkanı imzalar
* Yasa yürürlüğe girer girmez yapacağımız, yargılamanın iadesi ile ilgili talebimizin kabul edilmesi gerekir. Tutukluluk veya hükümlülük süreleri dikkate alınarak da infazın durdurulmasına karar verilmesi, ondan sonra da normal süreç içerisinde yargılanmanın yenilenmesi gerekir.
* Tasarı Meclis'ten geçerse, Ağustos 2002 tarihli Uyum paketinin bir parçası olduğu için de Cumhurbaşkanı'nın imzası aşamasında bir sorun yaşanılacağını sanmıyorum.
Kaplan: DEP milletvekillerini kapsıyor
Bugüne kadar birçok davayı AİHM'e taşıyan avukat Hasip Kaplan ise düzenlemenin özellikle tutukluluk gibi maddi tazminatla giderilemeyecek mağduriyetlerle ilgili dosyaları kapsadığını belirtti.
Hem Ağustos'ta benimsenen Uyum Yasası'nda hem de bu tasarının ilk şeklinde bir yıl bekleme süresinin söz konusu olduğuna dikkat çeken avukat Kaplan, son olarak söz konusu sürenin kaldırıldığını açıkladı.
Kaplan, şöyle konuştu:
* Özellikle de mağduriyetle maddi tatminle giderilmeyecek düzeyde olan davalar için bu geçerli. Örneğin, içeride tutukludur, tazminle giderilmeyecek bir durum vardır. Çünkü tutukluluk ve özgürlüğün ihlali söz konusudur. Yeni yargılanma ile bu durum giderilmeye çalışılıyor. Tasarı, DEP milletvekilini kapsıyor.
"Yeniden yargılama isteyeceğim"
* Davası AİHM'e taşınmış çok sayıda müvekkilim var. Kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla birlikte müvekkillerimin yeniden yargılanmaları için başvuru yapacağım.
* Türkiye'de yargının refleksini olumsuz etkileyecek bir durum yok. Diğer Avrupa Konsey ülkelerinin de AİHM kararlarının bağlayıcılığını kabul etmesiyle bağlantılı. Bunun ilgili olarak verilen kararlarının gereğinin yapılması gerekiyordu. Bu da onunla ilgilidir. (BB/NK)