Cumhurbaşkanlığı Bütçesi 10 Yılda Yüzde 1436 Arttı

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Yeni bütçe tasarısı TBMM'de görüşülmeye başlandı. Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan bütçe tasarısının TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından sunumu gerçekleştirildi.

Yeni sistemde bütçeyi Cumhurbaşkanlığı hazırlıyor. Komisyonda bütçe sunuş konuşmasını yürütme adına cumhurbaşkanı yardımcısı veya bir bakanın yapması gerekiyor. Tasarının görüşüldüğü Genel Kurul oturumlarına da yürütme adına cumhurbaşkanı yardımcıları veya bakanlar katılıp, görüş bildirebiliyor.

Albayrak'ın sunumunu yaptığı bütçe tasarısı 30 Ekim'den itibaren de komisyonda ele alınıp, bakanlık ve kurum bütçeleri tartışılacak. Komisyonun bütçeyi 22 Kasım'a kadar karara bağlayıp Aralık ayı başında Meclis Genel Kurulu'na göndermesi bekleniyor.

Meclis'te yeni bütçe tasarısı tartışıla dursun 2008'den günümüze bakanlıkların ve kurumların bütçelerinde ne gibi değişimler oldu ona bakalım.

2018 ve 2019 yılı arasındaki farklar

2018 yılında 762 milyar 753 milyon TL olan merkezi yönetim bütçesinin 2019 yılında yüzde 16'lık bir artışla 885 milyar 204 milyon TL'ye yükselmesi bekleniyor. 

2019 yılında dört yeni kurum bütçeye dahil edildi. Cumhurbaşkanlığı sistemiyle hayatımıza giren ve Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan Devlet Arşivleri Başkanlığı, Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve İletişim Başkanlığı 2019 bütçesinden pay sahibi olacak yeni kurumlar.

Bazı kurumların merkezi yönetim bütçesi'nin yanında döner sermaye bütçesi de bulunabiliyor. Kimi zaman merkezi yönetim bütçesine denk düşen bu bütçe, merkezi yönetim bütçesinden ayrı değerlendiriliyor. 

Yeni bütçe tasarısıyla birlikte en büyük değişimlerden biri Cumhurbaşkanlığı bütçesinde yaşanacak. 2018'de 845 milyon TL olan cumhurbaşkanlığı bütçesinin 2019 yılında yüzde 233 artışla 2 milyar 818 milyon TL'ye yükseltilmesi planlanıyor.

Bir diğer yüksek artış Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesinde gözlenecek. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bütçesinin 7 milyar 774 milyon TL'den 10 milyar 445 milyon TL'ye çıkarılması planlanıyor. Artış oranı ise yüzde 34.

Milli Eğitim Bakanlığı'nın bütçesi de yüzde 23'lük artışla 92 milyar 528 milyon TL'den 113 milyar 813 milyon TL'ye; Sağlık Bakanlığı'nın bütçesi ise yüzde 28'lik artışla 37 milyar 571 milyon TL'den 48 milyar 335 TL'ye yükseltilmesi planlanıyor.

Cumhurbaşkanlığı Milli Savunma Bakanlığı'nın bütçesinde de yüzde 15'lik bir artışa gidiyor. Bakanlığın bütçesi 40 milyar 402 milyon TL'den 46 milyar 462 milyon TL'ye yükseltiliyor. 

Bütçesi en çok artırılan kurumlardan bir tanesi de Göç İdaresi Genel Başkanlığı. Başkanlığın bütçesi yüzde 436'lık bir artışma 430 milyon TL'den 2 milyar 307 milyon TL'ye yükseltiliyor.

Bütçesi düşürülen kurumlar

Yeni yılla birlikte Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın bütçesinde ise yüzde 37'lik bir kesinti uygulanacak. Başkanlığın bütçesi 2 milyar 265 milyon TL'den 1 milyar 406 milyon TL'ye düşürülüyor.

Bununla birlikte 2019 bütçesinden Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın aldığı payda kesintiye gidiliyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bütçesi yüzde 56'lık bir kesintiyle 31 milyar 338 milyon TL'den 13 milyar 601 milyon TL'ye düşürülüyor.

Yıllara göre kurumların bütçeleri

Cumhurbaşkanlığı

Cumhurbaşkanlığı bütçesi 10 yıllık veriler incelendiğinde bütçesi en çok artan kurum konumunda. 2008 yılında 55 milyar TL olan kurum bütçesi 2018 yılında 845 milyon TL'ye kadar yükseltildi. Aradaki 10 yıllık fark yüzde 1436'lık artış anlamına geliyor. Eğer ki 2019 yılı için hazırlanan bütçe taslağını da işin içine katarsak 2 milyar 818 milyon TL'ye yükselen bütçe de artış yüzde 5 bin 25'i buluyor.

Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı

Sağlık Bakanlığı'nın verileri 10 yıllık süre içersinde bütçesinin yüzde 246 arttığını ortaya koyuyor. 2008 yılında 10 milyar 828 milyon TL olan bakanlığın bütçesi 2018 yılına gelindiğinde 37 milyar 571 milyon TL oldu.

Milli Eğitim Bakanlığı'nın bütçesinde ise aynı dönemde yüzde 316'lık bir artış meydana geldi. 2008'de 22 milyar 195 milyon TL olan bakanlık bütçesi 2018 yılında 92 milyar 528 milyon TL'ye kadar yükseltildi.

Diyanet İşleri Başkanlığı

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bütçesi son 10 yılda yüzde 289 zamlanarak 1 milyar 998 milyon TL'den 7 milyar 774 milyon TL'ye yükseldi.

Milli Savunma Bakanlığı

Milli Savunma Bakanlığı'nın bütçesi 2008 - 2018 yılları arasında yüzde 204 artış gösterdi. 2008 yılında 13 milyar 272 milyon TL olan bakanlık bütçesi 2018 yılına gelindiğinde 40 milyar 402 milyon TL'yi buldu.

Milli İstihbarat Teşkilatı

Milli İstihbarat Teşkilatı'nın bütçesi son 10 yılda en fazla artış gösteren kurum bütçelerinin başında geliyor. 2008 yılında 423 milyon TL olan kurum bütçesi 2018 yılına gelindiğinde 2 milyar 335 milyon TL oldu.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın bütçesi ise 10 yılda yüzde 214 oranında arttı. 2008'de 6 milyar 888 milyon TL olan bakanlık bütçesi 2018 yılında 21 milyar 676 milyon TL'ye ulaştı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın bütçesi ise aradan geçen 10 senede yüzde 400 arttı. Bakanlığın bütçesi 800 milyon TL'den 3 milyar 997 milyon TL'ye yükseltildi.

Örtülü ödenek

Bir mali yıl içerisinde devlet çalışanlarına veya kurumlarına, bürokratik işlemlere takılmadan hesabı sorulamadan para harcama imkanı sunan ve denetlenemeyecek şekilde bütçeden ayrılmış harcama miktarı anlamına gelen örtülü ödenek bütçesi, son 10 yıl içersinde yüzde 510 arttı.

Bütçe ve Mali Kontrol Müdürlüğü'nün aylık raporlarında "gizli hizmet bedeli" olarak geçmekte olan ve 2015'de çıkartılan bir torba yasa ile Başbakanlık'tan alınarak sadece Cumhurbaşkanı'nın kullanımına sunulan örtülü ödenek bütçesi 2008 yılında 510 milyon TL'yken 2017 yılında 1 milyar 976 milyon TL'ye kadar çıkartıldı. 2018'de ise bu bütçede düşüş gözlenerek ayrılan bütçe 1 milyar 308 milyon TL oldu.

*Grafikler merkezi yönetim bütçesi baz alınarak hazırlanmıştır.

(OI/HA)