Covid-19: Pandemi mi? Epidemi mi?
*Fotoğraf: Nadire Mater
Çin'de ilk olarak geçtiğimiz Aralık ayında görülen yeni tip koronavirüs Covid-19 iki ay içinde 20'den fazla ülkeye yayıldı ve yayılmaya devam ediyor.
İlk başta SARS kadar etkili olmayacağı düşünülen ancak ölü sayısı SARS'ın dört katına yaklaşan virüs pandemi sınıfına girmeye aday görünüyor.
Hastalık hakkında yanıldığını Ocak ayında açıklayan Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ/WHO) sınıflandırmalarına göre yola sıradan bir grip salgını gibi çıkan virüs pandemi olmaktan sadece bir adım ötede.
Salgınlar neye göre sınıflandırılıyor?
Peki bir virüs/bakteri hangi durumlarda salgın, hangi durumlarda epidemi, hangi durumlarda pandemi sayılıyor?
- Küçük çaptaki salgınlar endemi,
- Bir ülkeyi etkileyecek çapta salgınlara epidemi,
- Dünyanın büyük bir kısmını etkileyen salgınlar ise pandemi sınıfına giriyor.
Salgın tarihinin en güçlüleri: Kolera, veba, grip
Tarih boyunca en önemli salgınlara yol açan hastalıklar arasında Orta Çağ Avrupasında yaşanan ve kara veba olarak da bilinen hıyarcıklı veba, I. Dünya Savaşı sonunda ortaya çıkan İspanyol gribi, çiçek, kolera, tifüs, tifo ve grip sayılabilir.
Hindistan'da 1926 ile 1930 yılları arasında 979 bin 738 kişi çiçek hastalığına yakalandı ve hastaların yüzde 40'a yakını hayatını kaybetti.
*Hindistan'da 1898 yılına ait bir kolera salgını görseli.
1846 yılında Hindistan'dan yayılan kolera salgınının ölü sayısı hala bilinmiyor. Ancak belirli alanlarda çalışan akademisyenler ölüm sayısını tahmin etti.
Örneğin, Bangkok'ta hastalığa bağlı olarak 30 bin kişinin öldüğü tahmin edilmektedir. Semarang, Java'da Nisan 1821'de bin 225 insanın 11 gün içerisinde öldüğü düşünülüyor.
Son rakamlar nasıl?Açıklanan son rakamlara göre;
|
Korunma yolları
|
Koronavirüs'ün yeni türünün en büyük belirtisi yüksek ateş, öksürük, nefes darlığı ve nefes alma güçlükleri. Eller sık sık yıkanmalı, hastalık ihtimali olan kişilerle yakın temastan kaçınılmalı, yıkanmamış ellerle gözler, burun ve burun bölgelerine dokunulmamalı. |
(PT)