Çocukluk geri dönüştürülebilir mi?

Manşet resmi ve haber fotoğrafı: Açelya Köse

"Çocukların avuçlarında günlerimiz sıra bekler, günlerimiz tohumlardır avuçlarında çocukların, çocukların avuçlarında yeşerecekler."

Nazım Hikmet Ran

Memleketinden İstanbul’a geleli henüz 5 ay olmuş 13 yaşındaki geri dönüşüm işçisi Yusuf’un. Tek bir isimden, tek bir yerden seslenmedi bizlere. O sokağınızın başında gördüğünüz, yolda yürürken karşılaştığınız Türkiye’nin her yerindeki geri dönüşüm işçisi çocukların sesi oldu. Ahmet oldu, Mehmet oldu, Ali oldu… Tüm çocuk işçiler için anlatmaya başladı.

“Geri dönüşüm benim için para kazanmak”

Ailesi, akrabaları ve Urfa’da yaşayan birçok kişinin bölgesel iş imkanları nedeniyle geri dönüşüm işçiliği yaparak geçimini sağladığını söyleyen Yusuf da bu mesleğin içine doğmuş.

Çalışmaya küçük yaşlarda başlayan çocuklardan bir diğeri  ise; Yusuf’un abisi. Bir nevi aile mesleği haline gelmiş geri dönüşüm işçiliği. Yusuf da ailesinin geçimine katmak sağlamak için başlamış çalışmaya.

“Hayalini kurduğumuz bir şeyi çöpten buluyoruz”

"Bazen hayalini kurduğumuz bir şeyi çöpte bulabiliyoruz" diyor Yusuf. Çöplerde sadece geri dönüşüm atıklarını değil,  kendileri için hayal olabilecek değerli eşyalar da bulduklarını söylüyor. 

“Bizler eşit olmalıyız”

İstanbul’un Üsküdar, Kadosan ve Ferhatpaşa bölgelerinde geri dönüşüm işçiliği yapan Yusuf, belediyenin uyguladığı baskıdan şikayetçi.

Yusuf, bazı günler zabıtalar tarafından etrafa çöp dağıldığı iddiası ile çalıştıkları bölgeden kovulabildiklerini söylüyor. Çalıştıkları bazı günlerin belediye tarafından ellerinden alınıp, kendi işçilerini çalıştırması da ona haksızlık olarak geliyor çünkü tek geçim kaynakları bu olduğunu ifade ediyor.

Yapılan engellerin nedenini sorduklarında ise bölgedeki muhtarlıktan: “İnsanlar buradan geçerken gözü size çarpıyor manzaralarını bozuyorsunuz” yanıtını aldığını aldığını belirtiyor. 

İnsanların eşit olmamalarına sitem ediyor, geri dönüşüm işçiliğinden hayatını kazanan ailesine,  geri dönüşüm işçilerine önyargılı davranışların sona ermesini istiyor. 

“Bizi dilenci sanıyorlar”

Geri dönüşüm aracı olan çek çekleri dilenmek için kullananların da olduğundan söz ediyor Yusuf,  toplumda da geri dönüşümlerine dilenci gibi bakanların yaygınlaştığını söylüyor: "Dilenci değil geri dönüşüm işçisiyiz."

“Canlı derse katılabilmek için kazandığım parayla telefon aldım”

Haziran 2021’de konuşmuştuk Yusuf’la. Canlı derslere katılmak için geri dönüşüm işçiliği yaparken kazandığı parayla telefon aldığını fakat çalıştığı için derslerden de uzak kaldığını söylemişti.

Yusuf şimdi ne yapıyor

Şimdilerde 14 yaşına bastı Yusuf. İlerde yapmak istediği şey ise ünlü bir YouTuber olmak.

Okulların tatil dönemine girmesiyle birlikte geri dönüşüm içliğine devam edecek olan Yusuf'a bir çocuk işçi olarak çalışmanın ona nasıl hissettirdiğini sorduğumda ise şöyle cevap veriyor:

“Geleceğimi düşünüyorum, çalışarak geleceğimi iyileştirmeye çalışıyorum.”

(Yazımızda röportaj yapılan çocuk geri dönüşüm işçisinin ismi değiştirilerek sembolik olarak “Yusuf” ismi kullanılmıştır.)

 (AK/RT)