Çocukları TMKden Çıkarın!

Çocuk hakları savunucularının oluşturduğu "Çocuk Adalet Sistemi Yapılandırma Girişimi", Terörle Mücadele Kanunu' nda (TMK) değişiklik yapılmasına dair Kanun'da yapılan düzenlemelerin çocuğa özgü adalet anlayışına uygun olmadığı gerekçesiyle iptalini istedi.

Girişim Sözcüleri Av. Seda Akço ve Mustafa Ruhi Şirin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Deniz Baykal'a konuyla ilgili önerilerini ileten bir mektup göndererek, yapılan bu değişiklikle 15 yaşından büyük çocukların TMK kapsamındaki suçlarla ilgili yargılamalarının Ağır Ceza Mahkemeleri'nde yapılması öngören maddenin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmalarını talep ettiler.

Girişim, TMK'de yapılan düzenlemelerin, Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi'nin ( ÇHS ) 1. 2. ve 40. maddesine, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ( AİHS ) 6. maddesine, Anayasa' nın küçüklerin yargılanmasıyla ilgili olarak özel hükümler düzenlenmesini öngören 37. maddesine, hiç kimsenin kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önünde yargılanamayacağını öngören 141. maddesine aykırı olduğunu vurguladı.

Akço ve Şirin, "Çocuklar, sahip oldukları en temel haklar kısıtlanarak; Anayasa ile getirilmiş olan korumalar ortadan kaldırılarak 'terörden korunamaz'" dedi.

Çocuklar DGM'lerin yerine kurulan mahkemelerde yargılanmak isteniyor

TMK'nin 8. maddesine göre, 3713 sayılı Kanunun 9. maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiş:

"Görev ve yargı çevresinin değiştirilmesi

MADDE 9.- Bu kanun kapsamına giren suçlarla ilgili davalara 04.12.2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun 250. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen ağır ceza mahkemelerinde bakılır. Bu suçlardan dolayı onbeş yaşın üzerindeki çocuklar hakkında açılan davalarda bu mahkemelerde görülür."

TMK'de yapılan bu değişiklikle 15 yaşından büyük çocukların TMK kapsamındaki suçlarla ilgili yargılamalarının, bu nitelikte suçları yargılamak üzere eski Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin DGM) yerine kurulan Ağır Ceza Mahkemeleri'nde yapılması öngörülüyor.

Çocuk hakları ihlaline neden olacak

Bu düzenlemenin çocukların kendilerine özgü olan mahkemede değil, "suça özgü" olarak kurulan mahkemelerde ve yetişkinlere özgü usullerle yargılanmasına sebebiyet vereceğine dikkat çeken girişim şöyle devam etti:

"Bu durum hem Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye, hem Anayasaya hem de Çocuk Koruma Kanunu'na ( ÇKK ) aykırıdır. Aynı zamanda çocuk adalet sisteminin temel prensiplerine de aykırı olması sebebiyle, bu kanuna dayalı uygulamalar çocuk haklarının ihlaline neden olacaktır."

"Çocuklara Özgü Adalet Sistemi İçin!" destek veren sivil toplum kuruluşları şöyle: "Çocuk Vakfı, Gündem Çocuk Derneği, Özgürlüğünden Yoksun Gençlerle Dayanışma Derneği, Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı, Yüksek Öğrenimde Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme Vakfı."

Anayasaya aykırılık davası için son tarih 18 Eylül

Başta insan hakları savunucuları olmak üzere toplumun tüm kesimlerinin temel hak ve özgürlükleri zedeleyeceğine dikkat çekerek iptalini istediği TMK, Cumhurbaşkanı Sezer'in onaylamasının ardından 18 Temmuz'da yürürlüğe girmişti.

Cumhurbaşkanı, iktidar, muhalefet veya Meclis içinde oluşan bir grup 60 gün içerisinde Anayasaya aykırılık davası açabilme hakkı bulunuyor. (KÖ)