Çocuklar tasarladı: Elektrik üreten parklar, zıplama alanları

Oynadıkça elektrik üreten oyun parkları, hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren özel zıplama alanları, güneşten elektirk üreten perde, eğlenceli enerji merdivenleri...

Hepsi çocuklar tarafından temiz enerji kullanımı ve iklim için tasarlandı.

Çocukların Küresel Tasarım Maratonu 2021 (Global Children's Designathon 2021) bu yıl 6. kez dünyanın farklı kentlerinden 9-12 yaş grubu 1200 çocuğun katılımı ile gerçekleşti.

Türkiyeli çocukların, "Temiz Enerji ve İklim" temasıyla tasarladıkları projeler de uluslararası platformda başka ülkeden çocukların tasarımlarıyla beraber yer alacak. 

Çocuklar tasarımlarını online buluşmada jüri üyelerine anlattı.

Her yıl BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinden birini çocukların gündemine taşıyan etkinlik, Türkiye'de de okulların kapalı olması nedeniyle on-line olarak yapıldı. 

Çocuklar bu yıl, "iklim değişikliği" sorununa odaklandılar ve iklim değişikliğini önlemek için kendi çözüm önerileri üzerinde düşündüler ve temiz enerji kullanımına dayalı somut projeler geliştirdiler. Finalistler, ürettikleri projelerle ilgili eylem planlarında yerel yönetimlere, bulundukları kentlerin belediyelerine de çağrıda bulunuyor. 

"Çocukların söyleyecek sözü var"

Projenin Türkiye ayağının yürütücülüğünü üstlenen İnformel Eğitim-çocukistanbul'dan Eğitim Koordinatörü Sibel Çetingöz, "Çocukların yaşadıkları kent için proje tasarlamaları ne ifade ediyor ve çocukların katılımcı olmaları neden önemli?" sorusuna şöyle yanıt veriyor:

"Çocuklar kent yaşamında önemli ve kalıcı bir grubu temsil ediyorlar. Oysa kentler onları dinlemiyor. Bir özne gibi değil, bir nesne gibi yaklaşıyor. Çocukların yaşadıkları kentle ilgili ihtiyaçları, istekleri, gözlemleri var ve tabii bunlara ilişkin düşünceleri ve söyleyecek sözleri de... Bu nedenle çocukların katılımcı olmaları önemli ve değerli. Onlara görüşlerini ifade edebilecekleri fırsatlar ve ortamlar sağlandığında çok şey de söylüyorlar Biz de İnformel Eğitim-çocukistanbul olarak 7 yıldır çocuklarla yaşadıkları kent üzerinde çalışıyor ve tam da bunu yapıyoru; onları duymak ve duyurmak...

"Yaşadıkları kent özelinde çözüm önerileri ürettiler"

"Çocukların Küresel Tasarım Maratonu da bu çerçevede 'İklim değişikliği' gibi küresel bir sorunu, yaşadıkları kent özelinde düşünmeleri, fikir geliştirerek çözüm önerileri üretmeleri için mükemmel bir fırsat sağlamış oldu. Bunu çocukların ürettikleri projelerde de çok net biçimde görüyoruz. "

Her yıl dünyanın her köşesinden onlarca kentin yer aldığı bu uluslararası etkinliğe, İstanbul, Eskişehir ve Kayseri'den çocuklar da katıldı. 

Değerlendirme sürecinin sonunda uluslararası platformda da yer alacak projeler şöyle:

İstanbul

• M. Kerem Akar (9 Yaş) / Akıllı Dünya
• Kumru Kısıkkaya (10 Yaş) / Bio Yemek
• Selin Erbasol (12 Yaş) / Eğlenceli Enerjili Merdivenler

Eskişehir

• Burak Durmuş ( 10 Yaş) / EkoElektrik
• Ege Kuruoz (9 Yaş) / Piezo Seramiği ile Kaplanmış Zıplama Alanı
• Fatma Karaca (12 Yaş) / Doğa Dostu (DODO)

Kayseri

• Ali Kerem Yıldırım (11 Yaş) / Rüzgar Kapanı
• Beren Keşoğlu (9 Yaş) / Doğa Dostu Bina
• Yağız Eymen Haniki (9 Yaş) / Güneşten Elektrik Üreten Perde (SUNPER)

Dünyadan 22 şehir katıldı

Hollanda merkezli Designathon Works tarafından düzenlenen uluslararası etkinliğin Türkiye organizasyonunu ise İnformel Eğitim-çocukistanbul üstlendi. Hollanda Başkonsolosluğu'nun desteklediği proje, Eskişehir'de Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Bilim Deney Merkezi, Kayseri'de ise Abdullah Gül Üniversitesi tarafından yürütüldü. Proje aynı zamanda İstanbul'da İstanbul Kent Konseyi tarafından desteklendi.

Bu yıl etkinliğe katılan şehirler: Abuja (Nijerya), Accra (Gana), Amsterdam (Hollanda), Belgrad (Sırbistan), Chengdu (Çin Halk Cumhuriyeti), Chennai/Dehradun/Panjim (Hindistan), Daloa (Fildişi Sahilleri), Dar es Salaam (Tanzanya), Eskişehir/Kayseri/İstanbul (Türkiye), Hanoi (Vietnam), Harnosand/Sundsvall (İsveç), Katmandu (Nepal), Nairobi (Kenya), Paris (Fransa), Tunus (Tunus Cumhuriyeti), Varşova ( Polonya), Zagreb (Hırvatistan).

Çocukların ürettikleri projelerde öne çıkanlar şöyle:

• Çatılardan yağmur sularının toplandığı, elektriğin binaların çatılarındaki güneş panellerinden sağlandığı, oynadıkça elektrik üreten oyun parklarının, pedal çevirdikçe üretilen elektrikle sokak lambalarının, trafik ışıklarının aydınlatıldığı, kendi enerjisini üreten, çevreye duyarlı "akıllı" yaşam alanları.
• AVM'ler, metrolar gibi çok sayıda merdivenin yer aldığı alanlarda, basamakların üzerine basılınca hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren ve bu şekilde üretilen elektriğin engelli asansörlerinin çalıştırılmasında kullanılan sistemler.
• Hazır yemek fabrikalarında üretim sırasında oluşan çok miktarda sebze atıklarından hem kompost hem de fabrikaların kendi enerjilerini elde edebilecekleri bir kaynak (bio enerji) olarak yararlanmaları.
• Okul bahçelerine yerleştirilen ve hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren özel zıplama alanları ile çocukların hem eğlenmesi, enerjilerini boşaltmaları, temiz enerji üretimi ve kullanımı konusunda farkındalık kazanmaları hem de üretilen bu elektriğin okullarının enerji ihtiyacını karşılaması.

Tasarımları incelemek için buraya tıklayın. 

(AÖ)