"Çin, 2025'e kadar Tayvan'ı işgal edebilir"

*Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen./Handout.

Adanın savunma bakanı Chiu Kuo-cheng, Çin'in 2025 yılına kadar Tayvan'da tam ölçekli bir işgali gerçekleştirme kapasitesine sahip olacağını söyledi ve mevcut gerilimi son 40 yılın en kötüsü olarak nitelendirdi.

Çarşamba günü China Times'a konuşan Chiu, Çin'in üç yıl içinde bir işgal başlatmaya tamamen hazır olacağını söyledi.

Tayvanlı bakan, "2025 yılına kadar Çin, maliyeti ve yıpranmayı en düşük seviyeye çekecek. Şu anda kapasitesi var ama başka birçok şeyi hesaba katmak zorunda olduğu için kolay kolay savaş çıkarmayacaktır" dedi.

4 günde 150 savaş uçağı

Pekin, Cuma gününden başlayarak dört gün boyunca Tayvan'ın hava savunma bölgesine yaklaşık 150 savaş uçağı gönderdi; aynı gün, Çin'in adaya yönelik gri bölge askeri faaliyetini rekor bir şekilde artırdı.

Pekin, Tayvan'ı Çin'in bir eyaleti olarak görüyor ve gerekirse zorla geri alacağını söylüyor. Pekin yönetimi ayrıca demokratik olarak seçilmiş hükümetini ayrılıkçı olmakla suçladı.

Tayvan hükümeti ise bağımsızlığını ilan etmesine gerek olmayan, zaten egemen bir ulus olduğunu savunuyor.

Salı günü Tayvan cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen, Tayvan'ın "maceracı" olmayacağını, kendisini savunmak için "ne gerekiyorsa" yapacağını yazdı.

Uluslararası uzmanlara göre Çin'in Tayvan konusunda harekete geçebileceğine dair artan spekülasyonlar olsa da, bu tür bir eylemin zamanlaması ve doğası analistler ve hükümet yetkilileri arasında şiddetle tartışılıyor.

Tayvan savunma bütçesini artırıyor

Chiu'nun yorumları, Tayvan yasama meclisinin 240 milyar tayvan doları (8.6 milyar $) özel savunma bütçesi faturasını gözden geçirmesinin ardından geldi. 

Tayvan'ın ayıracağı bu bütçenin yaklaşık üçte ikisi, yerli füzeler ve "yüksek performanslı" gemiler için 148.9 milyar T$'lık seri üretim planı da dahil olmak üzere, kara tabanlı füze sistemleri gibi gemi karşıtı silahlara harcanacak.

Savunma bakanlığı, teklifin önsözünde, Çin'in özellikle gelişmiş savaşçılara ve amfibi savaş gemilerine yönelik artan askeri harcamalarına ve Çin'in Tayvan yakınlarında hava ve donanma faaliyetlerini hızlandırdığına dikkat çekti.

"Askeri tehditler ve provokasyon eskisinden daha da fazla" diyen açıklamada, herhangi bir krizin hızla tırmanmasının muhtemel olduğunu da sözlerine ekledi.

Tayvan, Çin ordusu tarafından büyük ölçüde geride kaldı ve bu nedenle, bir kara işgalini caydırmak veya püskürtmek için asimetrik veya "kirpi" bir savunma sistemi geliştirmeye odaklandı.

Ayrıca Tayvan silahları satan Avustralya, Japonya ve ABD dahil olmak üzere diğer ülkelerden istihbarat ve lojistik destek için lobi yaptı.

Biden'dan anlaşma açıklaması

Çarşamba günü erken saatlerde Amerika Birleşik Devletleri başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüştüğünü ve Çin'in Tayvan anlaşmasına uymayı kabul ettiklerini söyledi.

Biden, "Xi ile Tayvan hakkında konuştum. 'Kabul ediyoruz... Tayvan anlaşmasına uyacağız' dedi. Anlaşmaya uymaktan başka bir şey yapması gerektiğini düşünmediğimi açıkça belirttim" şeklinde konuştu.

Guardian gazetesine göre Biden'ın hangi anlaşmayı kastettiği belli değil.

Düşünce kuruluşu Project 2049'da yerleşik olmayan bir arkadaş olan Jessica Drun, Biden'ın "ABD'nin Tayvan'a yönelik uzun süredir devam eden politikasını mı yoksa Xi ile daha önceki ayrı bir görüşmeyi mi yorumladığının" net olmadığını söyledi.

Drun, "Anladığım kadarıyla, her iki tarafın da kendi görüşlerini iletmesi, Çinli muhataplarla etkileşimlerde standart prosedür" dedi. 

Biden'ın Hint-Pasifik girişimi

ABD Başkanı Biden, Eylül ayı sonunda, Çin'in yükselişine karşı ABD, Avustralya, Japonya ve Hindistan'dan oluşan gayri resmi bir stratejik forum olan "Dörtlü" (Quad) olarak bilinen Dörtlü Güvenlik Diyaloğu'nu harekete geçirdi.

CNN'in analizine göre toplantı, ABD'nin Asya politikasında büyük bir değişiklikle aynı zamanda geldi. 

Yine CNN'in analizine göre Tayvan bu diyalogda kilit noktadaydı. 

TIKLAYIN - ABD-Çin: Biden'dan yeni hamle

(PT)