Cari Açık Mart’ta 589 Milyon Dolar Oldu, Cari Açık Krizdeyken Neden Geriliyor?
Merkez Bankası Mart 2019 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı. Türkiye'nin cari işlemler hesabı Mart’ta 589 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 12 milyar 829 milyon dolar oldu.
TIKLAYIN - Cari Açığın Azalması İyiye mi, Kötüye mi İşaret?
Merkez Bankası tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre cari işlemler açığı, Mart ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla 4 milyar 145 milyon dolar azalarak 589 milyon dolar olarak gerçekleşti.
12 aylık cari işlemler açığı ise 12 milyar 829 milyon dolara geriledi.
Geçen yılın Mart ayını 573 milyon dolar açıkla kapatan altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı, 2019'un aynı ayında 3 milyar 477 milyon dolar fazla verdi.
Hizmetler dengesi kaynaklı girişler, geçen yılın aynı ayına göre 113 milyon dolar artarak 1 milyar 298 milyon dolara yükseldi.
Net girişler azaldı
Bu ayda doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler ise, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla 120 milyon dolar azalarak 965 milyon dolar oldu.
Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 1 milyar 702 milyon dolar ve 1 milyar 202 milyon dolar net borçlanma, Genel Hükümet 500 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.
Hisse senedi ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında ise yurt dışı yerleşikler sırasıyla 554 milyon dolar ve 863 milyon dolar net satış yaptı.
Diğer yatırımlarda 3 milyar 153 milyon dolar tutarında net çıkış görüldü.
Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankalar ve Genel Hükümet sırasıyla 709 milyon dolar ve 91 milyon dolar net geri ödeme, diğer sektörler 789 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi.
Resmi rezervlerde 5 milyar 728 milyon dolar azalış gözlendi.
Cari Açık nedir?
Bianet yazarı Prof. Dr. Nesrin Sungur Çakmak cari açıkla ilgili kaleme aldığı yazısında cari açığı şöyle tanımlıyor:
“Ülkenin dış dünya ile olan mal ve hizmet ticaretinin sonucu cari denge olarak adlandırılır. Sadece mal ticaretinin sonucu ise dış ticaret dengesidir.
“Eğer ülkenin sattığı mallar satın aldığı mallardan fazla ise dış ticaret fazlası, tersi geçerli ise dış ticaret açığı vardır.
“Mal ticaretinin sonucuna hizmet ticaretinin (en önemli kalem turizm) sonucu eklenerek cari dengeye ulaşılır.
“Örneğin dış ticaret açığı -60 milyar $ olan (yani mal ticaretinde – 60 milyar $ açık veren) bir ülkenin turizm gelirleri giderlerinden 20 milyar $ daha fazla ise (yani hizmet ticaretinde +20 milyar $ fazla vermişse) cari açığı 40 milyar $ dolar olacaktır.
“Cari açık ülkenin dış dünyadan dolar talebini gösterir. Bir başka deyişle bu açığın finansmanı için 40 milyar dolar bulunması gerekir."
Cari açık neden kapanıyor?
Ekonomi sitesi investing.com cari açığın kapanmasıyla ilgili olarak “Geçen senenin üç aylık dönem rakamına kıyasla cari işlemler dengesinde ithalattaki hızlı daralmadan dolayı bir düşüş var. İç talepteki daralma ve ithalattaki çöküş ile cari dengedeki daralmayı gerçekleştiriyoruz” yorumunu yaptı.
"Ekonomik küçülmeye girerek çözüldü"
Finans uzmanı Mustafa Murat Kubilay ise cari açığın küçülmesini dövizdeki yükseliş ve ekonomik küçülmeyle açıkladı.
Kubilay Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Bir kez daha cari açık problemi sanayi devrimiyle değil; döviz kurunu patlatıp ekonomik küçülmeye girerek çözüldü. Yani bu kur seviyesinde mal ithal etmeye gücümüz kalmamasından ve dışarıdan yeni para gelmemesinden. Ancak 17 yılın mirası şu: 280 milyar dolar DÖVİZ cinsi NET borç” ifadelerini kullandı.
Bir kez daha cari açık problemi sanayi devrimiyle değil; döviz kurunu patlatıp ekonomik küçülmeye girerek çözüldü. Yani bu kur seviyesinde mal ithal etmeye gücümüz kalmamasından ve dışarıdan yeni para gelmemesinden. Ancak 17 yılın mirası şu: 280 milyar dolar DÖVİZ cinsi NET borç. https://t.co/ynaReHlYQG
— M. Murat Kubilay (@mmkubilay) 13 Mayıs 2019
(HA)