BM: Göç Dalgası 91dekinden Farklı Olacak
Türkiyede 136 bin kişilik insan göçüne karşı hazırlık yaptıklarını anlatan Çorabatır, Iraktaki insani yardım programlarını sürdüren BM görevlilerinin güvenlik gerekçesiyle bölgeden ayrılmasından endişeli.
Çorabatır, Irak içerisinde yaşanabilecek bir göçten kaygılı; Irak halkının sadece bombaların tehdidi altında olmadığını, açlık tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurguluyor.
Çorabatır, Bianetin sorularını yanıtladı:
Bağdat ve çevresindeki büyük kentlerden göçlerin başladığı haberleri geliyor. Son gelişmeler nedir?
Şu anda Irak veya Kuzey Irakta elemanımız yok. Türk makamları ile temas halindeyiz. Sınıra yaklaşanların olup olmadığına dair bilgi istiyoruz, ancak şu ana kadar bu yönde bir teyit alamadık.
Medyanın aktardıklarına ekleyecek bir bilgi yok elimizde. Uluslar arası medya da, Türk medyası da bu konuda haberler geçiyor, görüntüler yayınlıyorlar.
Hazırlıklar altı ülkede
Türkiye'de kitlesel göçlere karşı ne önlemler aldınız?
Çok uzun süredir Türkiye'de de Irak'a komşu diğer ülkelerde de hazırlıklarımızı sürdürüyoruz. Altı ülkede, en az 200 bin kişiye yeterli olabilecek yığınak yapıyoruz. Operasyonel ekipler oluşturduk, araçlar sağladık, ofisler kiraladık.
Türkiyede hazırlıklarımızı 136 bin kişilik bir insan göçüne karşı planladık. Bu rakamın altı da olabilir, üstü de olabilir ancak, planlarımızı 136 bin kişiyi öngörerek yapıyoruz. Çalışmalarımız Kızılay ile eşgüdüm içerisinde sürüyor.
Kaynak bulmakta zorlanıyoruz
Türkiye, kitlesel bir göçü karşılamaya hazır mı? Hazırlıklar, göçün yaratacağı sorunları minimuma indirebilecek düzeyde mi?
Hazırlıkların yeterli olup olmadığını söylemek çok zor. Çünkü bu tür insani göçlerin nasıl, ne zaman olacağını, hangi boyutta olabileceğini kestiremiyorsunuz.
Deneyimlerimizi kullanarak, en iyi şekilde hazırlanıyoruz. Çalışmalarımızın belirli aşamalarında maddi sıkıntılar yaşadık, kaynak bulmakta zorlandık. Bu sorunların üstesinden gelmeye çalışıyoruz. Şu anda BM'nin uluslararası bütün memurları Irak'ı terk ettiler veya terk etmek üzereler.
Irak içerisinde gerçekleşebilecek bir göçe insani müdahale nasıl yapılabilecek?
Biz de böyle bir müdahale ile ilgili kaygılıyız. Petrol Karşılığı Gıda Programımız vardı, fakat o program da artık yürümeyecek. Çünkü, onun izlenmesini BM yapıyordu ve BM elemanlarının güvenliği her şeyden önce gelir. Böyle bir savaş durumunda, önce onları Irak dışına çıkarıyoruz. En kısa zamanda, uygun şartlar oluştuğunda Iraka geri döneceğiz.
Henüz Türkiye'ye göçmen gelmedi
Türkiyedeki göçmen kamplarına ulaşan bir grup oldu mu?
BM'nin oluşturduğu bir kamp yok. Kampları Türkiye oluşturacak. Türkiye'ye mülteci ulaştığına dair bize herhangi bir bilgi ulaşmadı.
Irak'tan hangi grupların, hangi ülkelere göç edeceğini öngörüyorsunuz?
Bu yönde herhangi bir fikir belirtmek çok zor. Çok değişik senaryolar olabilir. Çok değişken bilinmeyenler var elimizde. En kuvvetle tahmin ettiğimiz bir şey de bu dönemdeki bir göçün 91 göçüne benzemeyeceği. Kaçacak insanların kimler olacağı, hangi ülkelere yöneleceğine dair farklılıklar yaşanmasını bekliyoruz. Bir çok değişmiş faktör var 91 ile kıyaslama yapıldığında.
Kürtlerin göç etmemesini bekliyoruz
Farklılıklar hangi yönde olabilir?
Mesela Kuzey Irak'taki durum 1991'den daha farklı. Kuzey Irak halkının kitle imha silahlarının kullanılmaması ihtimalinde kendi ülkelerinde kalmaya kararlı olduklarını gösteren işaretler var. 91'de bu böyle değildi ve büyük ölçüde Kuzey Irak halkı ve Güney halkı Şiiler göç etmişti. Bu sefer göçün daha çok Bağdat kontrolündeki bölgelerden olabileceğini tahmin ediyoruz. Nitekim medyadan okuduğumuz kadarıyla ilk işaretler de bunu gösteriyor.
Göçlerin hangi yöne olacağına baktığımız zaman da, Kuzey Irak'ta göçün durdurulması çerçevesinde planlar olduğunu düşünürsek, Suriye ve Ürdünün daha çok göç alabileceğini söyleyebiliriz.
Tabii tüm bunlar savaşın nasıl gerçekleşeceğine de bağlı. Ama bildiğimiz Irak halkının bu savaş biraz uzarsa çok daha kötü durum düşeceği. Iraklılar, sadece bombaların tehdidi altında değil. Onlar, açlık tehlikesiyle de karşı karşıya. (HA/BB)