Birleşmiş Milletler’den Riyad'daki Kaşıkçı davasına tepki

Fotoğraf: AA Arşiv

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’da öldürülmesine ilişkin dün (7 Eylül) Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad'daki Ceza Mahkemesinde, görülen davaya Birleşmiş Milletler’den (BM) eleştiri geldi.

Davada yargılanan sanıklardan 5'ine 20'şer, birine 10, 2 kişiye de 7'şer yıl hapis cezası vermesiyle ilgili konuşan BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Sözcüsü Rupert Colville davanın şeffaflıktan uzak olduğunu ve verilen cezaların işlenen suçun büyüklüğüyle orantılı olmadığını açıkladı.

TIKLAYIN - Kaşıkçı davasında 8 kişiye hapis cezası

Colville davada Prens Selman'ın sorumlu tutulmamasına dikkat çekti.

BM Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard'ın görülen davada uzman olduğunu belirten Colville, soruşturma sonucunda hazırladığı uzun raporu OHCHR'ye sunduğunu anımsattı. 

Colville, BM'nin idam cezasına karşı olduğunu tekrarlayarak "Suudi Arabistan mahkemesinin dünkü açıklamasına bu yönüyle karşı çıkmayacağız. Bununla beraber bu cinayet çok şiddetli ve çok dehşet verici bir suçtu, korkunç bir suçtu" ifadelerini kullandı.

Yargılanan sanıkların çok daha uzun süreli hapis cezası alması gerektiğini söyleyen Colville, Kaşıkçı cinayeti davasında en büyük sorunun "şeffaflık" ve "hesap verebilirlik" olduğunu belirtti.

Agnes Callamard ise Suudi Arabistan’ı cinayetin arkasındaki daha fazla üst düzey yetkiliyi cezalandırmaktan kaçınarak bir “adalet güldürüsü” yapmakla suçladı.

Callamard, davanın adil ve şeffaf olmadığını, Veliaht Prens Selman’ın cinayetteki sorumluluğuna işaret edilmediğini dile getirdi.

Karar dün açıklanmıştı

Suudi Arabistan resmi ajansı SPA'ya göre, dün Başsavcılık, Kaşıkçı cinayeti davasında yargılanan 8 sanık hakkında nihai hükmün açıklandığını duyurmuştu.

Buna göre, Riyad Ceza Mahkemesi, sanıklardan 5'ine 20'şer, birine 10, diğer 2'sine 7'şer yıl hapis cezası vermişti.

Açıklamada, maktulün yakınlarının kendi şahsi dava haklarından feragat etmesiyle şahsi, söz konusu hükümle de kamu dava dosyasının kapanmış olduğu belirtilmişti.

Cinayetin kilit isimlerinden sonra idamlar hafifletildi

Suudi Arabistan Başsavcı Sözcüsü Şelan eş-Şelan, 23 Aralık 2019'da Kaşıkçı davasının tamamlandığını açıklamıştı.

Davada yargılanan 11 sanıktan 5 kişinin idamına, cinayetin üstünü örtmekle suçlanan 3 kişinin ise toplam 24 yıl hapsine hükmedildiğini aktaran Şelan, söz konusu kararın temyize açık olduğunu, sanıkların aldığı cezaya ilişkin net açıklamanın nihai karardan sonra yapılacağını aktarmıştı.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'a yakın üst düzey isimlerin serbest bırakıldığını ifade eden Şelan, Kraliyet Danışmanı Suud el-Kahtani, eski İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed Asiri ve Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosu Muhammed el-Uteybi'ye herhangi bir suçlama yöneltilmediğini kaydetmişti.

Vahşice öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın oğlu Salah Kaşıkçı, 22 Mayıs'ta Suudi Arabistan'da birlikte yaşadığı ailesi adına yaptığı açıklamada, babaları Cemal Kaşıkçı'nın katillerini bağışladıklarını belirtmişti.

Cemal Kaşıkçı cinayeti

Ne olmuştu?

2 Ekim 2018'de gittiği Levent'teki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu binasına girdikten sonra kendisinden bir daha haber alınamayan Washington Post yazarı Cemal Kaşıkçı’yla ilgili 20 Ekim’de yazılı açıklama yapan Suudi Arabistan Krallığı, gazetecinin konsoloslukta öldürüldüğünü kabul etmişti.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Kaşıkçı’nın öldürülmesine dair 31 Ekim’de yaptığı basın açıklamasında şu bilgileri verdi: “Cemal Kaşıkçı 2 Ekim 2018 tarihinde evlilik işlemleri için girdiği Suudi Arabistan Krallığı İstanbul Başkonsolosluğu'nda daha önceden yapılan planlama doğrultusunda Başkonsolosluk binasına girer girmez boğularak öldürülmüştür. “Kaşıkçı’nın cesedi, boğularak öldürülmesini müteakip yine önceden yapılan planlama doğrultusunda parçalanarak yok edilmiştir.”

Cinayetin üzerinden geçen sürede Kaşıkçı'nın ne zaman, nerede ve nasıl öldürüldüğüyle ilgili bilgiler ortaya çıksa da cesedi bulunamadı.

Yazarı olduğu Washington Post gazetesi, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA), Kaşıkçı cinayetinin emrini Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman'ın verdiği sonucuna ulaştığını yazmıştı. Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) tarafından açıklanan 101 sayfalık raporda, Suudi Arabistan, Kaşıkçı'yı kasten ve taammüden öldürmekten sorumlu tutulmuştu.

Suudi Arabistan’da açılan davada yargılanan 11 sanıktan 5’i idama, cinayetin üstünü örtmekle suçlanan 3 kişi de toplam 24 yıl hapis cezasına mahkum edildi. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca cinayete ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında 20 sanık hakkında düzenlenen iddianame sonucu açılan dava ise sürüyor.

Cemal Kaşıkçı hakkında

Gazeteci, yazar. 59 yaşındaydı.

Suudi Arabistan’ın veliaht prensi Muhammed bin Selman’a karşı muhalif görüşleriyle biliniyor ve Washington Post’ta da bu konuda yazıyordu. Muhammed bin Selman’ın reform uygulamalarını eleştirip tepki çekmesinin ardından geçen yıl ülkesini terk edip ABD’ye yerleşti.

Daha önce de Al Arab Yayın Grubu'nun genel müdürlüğü ve genel yayın yönetmenliği görevinde bulundu. Okaz ve Saudi Gazette de dahil olmak üzere Suudi Arabistan merkezli olan Arapça ve İngilizce yayın yapan çok sayıda gazetede çalıştı. Bir dönem de İngiltere'deki Suudi Büyükelçiliği'nde medya danışmanlığı yaptı.

(HA)