Belediyeler havai fişek kullanımını yasaklamaya başladı

* Fotoğraf: Arşiv - AA

Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın

Sakarya'da 6 gün arayla yaşanan ve 10 kişinin ölümüne neden olan havai fişek patlamalarının ardından birçok belediye havai fişek kullanımını yasaklamaya başladı.

Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan’ın çağrısının ardından büyükşehirler arasında bu uygulamaya ilk katılan İzmir oldu. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, bundan sonra etkinliklerinde havai fişek gösterilerine yer vermeyeceklerini söyledi. Soyer'in ardından İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da “Biz, İstanbul’da ne böyle bir uygulamayı yaparız, o bitmiştir, ne de böyle bir uygulamayı İstanbul’un herhangi bir yerinde görmek isteriz” dedi.

İstanbul’da Adalar, Ataşehir, Beşiktaş, Beylikdüzü, Esenyurt, Kadıköy, Küçükçekmece, Kartal, Maltepe ve Sarıyer belediyeleri hava fişek kullanmayacağını duyuran ilçeler oldu.

Kars Belediyesi, Muğla Datça Belediyesi, Eskişehir Odunpazarı ve Tepebaşı belediyeleri, Rize Fındıklı Belediyesi ve Bursa Nilüfer Belediyesi de çağrıya uyarak havai fişek kullanmayacaklarını açıkladı.

Avcılar ve Bakırköy’de yasaktı

Daha önce belediye meclisinde havai fişek yasaklama kararı alındığını belirten Bakırköy Belediye Başkanı Bülent Kerimoğlu, “Meclisimizde havai fişek yasaklaması ile ilgili aldığımız kararın ne kadar doğru olduğunu maalesef acı bir şekilde tecrübe ettik. Tüm ülkemize örnek olmasını dilerim” ifadelerine yer verdi.

Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli ise, “İlçemizdeki göçmen kuşları korumak ve gürültü kirliliğini engellemek için meclis kararı ile yasakladığımız havai fişekler sağlığımızı da olumsuz etkiliyor” dedi.

Belediyelerin kararları

Son günlerde yaşanan üzücü olaylar sonucunda aldığımız karar ile, Belediyemizin hiçbir etkinlik ve organizasyonunda #havaifisek kullanmayacağımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz. pic.twitter.com/g2AzXIVQA1
— Kars Belediyesi (@Kars_Belediyesi) July 9, 2020

Fındıklı Belediyesi ve Fındıklı Halkı olarak her zaman insan ve doğa haklarına saygılı olduk, bu hakların savunucusu olduk.
Bundan sonra hiçbir etkinliğimizde havai fişek kullanmama kararı aldık.
Kamuoyuna saygıyla duyrulur.@ecervatoglu
— Fındıklı Belediyesi (@findiklibel) July 9, 2020

Sakarya'da imha edilmek için taşınan havai fişeklerin patlamasıyla hayatını kaybeden askerlerimize Allah'tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar dilerim. Çevreye ve canlılara zarar veren havai fişeklerin, Küçükçekmece Belediyemiz tarafından hiçbir şekilde kullanılmayacağını belirtmek isterim.
— Kemal Çebi (@kemalcebichp) July 9, 2020

Datça Belediyesi olarak bugünden itibaren hiç bir gösteri ve etkinliğimizde havai fişek kullanmayacağımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz. #sakaryadapatlama
— Datça Belediyesi (@datcabelediyesi) July 9, 2020

Her canlının yaşam hakkına saygılı olmayı ilke edindiğimiz Bakırköyümüzde, çevreye ve insana da zararı ortada olan havai fişeklerin kullanımını yasaklayan teklifi Bakırköy Belediye Meclisimizde oy birliği ile kabul eden tüm siyasi parti meclis üyelerine teşekkür ederim.
— Bülent Kerimoğlu (@DrKerimoglu) July 8, 2020

Edirne Belediyesi @EdirneBel olarak hep doğaya saygılı ve korumacı olduk. Bu günden sonra artık hiç bir etkinliğimizde havai fişek kullanmayacağız.Tüm belediyelerimize çağrı yapıyorum; hiç bir etkinlikte havai fişek kullanmayalım. @marmarabb @TBB @ekrem_imamoglu @mansuryavas06 https://t.co/GnEjfCELpg
— Recep Gürkan (@recepgurkan) July 9, 2020

İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak bundan sonra etkinliklerimizde havai fişek gösterisine yer vermeyeceğiz.Özel gün kutlamalarını tüm görkemiyle sürdüreceğiz.Ancak beş dakikalık gösterinin bize vereceği keyif yüzünden canlıların ölmesine, doğanın kirlenmesine müsaade etmeyeceğiz.
— Tunç Soyer (@tuncsoyer) July 9, 2020

Duyarlı Kadıköylülerin bilgisine;

Bugüne kadar hiçbir etkinliğimizde havai fişek gösterisi yapmadık. Bundan sonrası için de, Kadıköy’de kullanılmaması adına Eylül ayındaki ilk meclis toplantımızda yasaklanmasını gündemimize alacağız.
— Av. Şerdil Dara Odabaşı (@serdildara) July 9, 2020

Eskişehir Odunpazarı Belediyesi olarak bundan sonraki hiçbir etkinliğimizde havai fişek kullanmayacağız.
— Kazım KURT (@CHPKAZIMKURT) July 9, 2020

Havai fişek konusunda bugüne dek gösterdiğimiz hassasiyeti sürdüreceğimizi, Tepebaşı Belediyesi olarak kutlamalarımızda bir daha kullanmayacağımızı halkımızla paylaşmak isterim.
— Ahmet Ataç (@DtAhmetAtac) July 9, 2020

Ne olmuştu?

Hendek ilçesi Yukarıçalıca mevkisinde, yaklaşık 15 dönüm alana kurulu havai fişek fabrikasında, 3 Temmuz'da saat 11.15'te meydana gelen ve kentin birçok noktasından duyulan patlamalarda 7 kişi hayatını kaybetti, hastaneye kaldırılan 122 kişi ise tedavilerinin ardından taburcu edildi.

Sakarya Cumhuriyet Başsavcılığınca patlamaya ilişkin soruşturma kapsamında gözaltına alınan sorumlu müdür A.A, iş güvenliği uzmanı A.B ve ustabaşı E.Ö. ile H.A.V, savcılıktaki sorgularının ardından gece saatlerinde çıkarıldıkları Hendek Sulh Ceza Hakimliğince "taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma" suçundan tutuklandı.

Olaydan 6 gün sonra bu kez Sakarya'nın Adapazarı ilçesinde havai fişek fabrikasındaki patlamamış malzemeleri taşıyan kamyonda patlama yaşandı. Olayda 2’si imha timinden 3 jandarma hayatını kaybetti, araç sürücüsü ve 11 jandarma personeli de yaralandı.

Neden yasaklanmalı?

Havai fişek kullanımının yasaklanmasına ilişkin doğa ve yaşam savunucuları tarafından yıllardır yapılan çağrıların yanı sıra change.org üzerinden aynı taleple birçok kampanya başlatılmış, ancak bir sonuç alınamamıştı.

Havai fişeklerin doğa, hayvan ve insan üzerindeki etkilerine ilişkin araştırmalardan elde edilen sonuçlar şunları söylüyor:

Hayvanlar

Havai fişekler sadece evcil hayvanlar için değil, doğada yaşayan vahşi hayvanlar için de zararları var. Sadece birkaç dakika süren bu gösteri özellikle doğada yaşayan kuşların yaşamında vahim sonuçlara yol açabiliyor.

Yüksek gürültülü patlama sesleri, kuşların paniğe kapılmalarına neden oluyor. Uçuş halindeki kuşlar korkudan yön duysunu kaybedip, bina ve ağaçları çarpabiliyor. Bazı hayvanlar, alışık olmadıkları bu ses karşısında dehşete kapılıp, yavrularının bulunduğu yuvaları bile terk edebiliyor.

Uzmanlar, bu patlamaların sebep olduğu panik sonucunda, kuluçkada duran ebeveynlerin yuvayı terk etmesiyle yumurtaların ve yavruların ölümüne neden olduğunda dikkat çekiyor.

Havai fişekler nedeniyle atmosfere yayılan ince parçacık miktarı, araç trafiğinin sebep olduğu hava kirliliğinden fazla olduğu tespit edildi.

Hava kirliliği

2012 yılında Paris'te hava kalitesini ölçen kuruluş Airparif, kentte yapılan havai fişek gösterisi nedeniyle atmosferdeki ince parçacık miktarının yüzde 3 binin üzerinde arttığını belirtti.

Federal Alman Çevre Bakanlığı'nın verilerine göre de, 2016 yılbaşı gecesinde havai fişekler yüzünden yayılan partikül miktarı 5 bin tonu buldu. Bu miktar, araçların bir yıl boyunca atmosfere saldığı zararlı gaz miktarının yüzde 17'sine tekabül ediyor.

Birleşik Krallık'ta atmosferdeki metalik parçacıkların en büyük kaynağının havai fişek gösterileri olduğu ifade ediliyor.

Su kirliliği

Görsel şölenin ardından havai fişeklerin yüzde 60 ila 75’lik bölümü atık olarak kalıyor. Genellikle karton ve plastikten oluşan düzenek parçaları, ambalajların oluşturduğu çöpler, etkinlik sonrası sokakları kaplıyor. Bazı atıklar da deniz, nehir ve göle düşebiliyor.

Ayrıca havaya dağılan ince parçacıklar yakında bulunan nehir ve göl gibi su kaynaklarının da kirlenmesine sebep oluyor.

İnsan sağlığı

Kimyasal içerikli bu tozlar insan sağlığına zarar veriyor. Bu ince parçacıklar, solunum rahatsızlıkları olanlara, astımlı ve kalp hastalarında zararlı sonuçlara yol açıyor.

(TP)