Basına Para Cezaları Artık Öldürücü Nitelikte

Dün (5 Kasım) bir açıklama yapan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Başkanı Orhan Erinç, "Maliye Bakanlığının 2003 yılı için geçerli olacak yeniden değerleme oranının yüzde 59 olarak belirlemesi bu yıl için öldürücü nitelikte olan para cezalarını bütün medyayı yok edecek tutarlara yükselteceği" uyarısında bulundu.

4771 Sayılı Yasa ile 3 Ağustos 2002'de değiştirilen Basın Kanunu'nun zaten basına ağır cezalar getirdiğine dikkat çeken TGC Başkanı Erinç, bu tutarların Maliye Bakanlığı'nın 2003 için yaptığı yeni fiyat değerlendirmesinin "bütün medyayı yok edecek tutarlara ulaşacağına" açıkladı.

Koalisyon basına zarar verdi

TGC Başkanı Erinç'e göre, 2003 yılında uygulanacak yeniden değerleme oranıyla Basın Yasası'nda üçlü koalisyonun oyları ve direnmesiyle yapılan değişiklikle belirlenen para cezaları şu tutarlara yükselecek:

* Yayına başlarken beyannameyi süresinde vermemek: 47 milyar 700 milyon lira

* Sahip değişikliğini süresinde bildirmemek: 95 milyar 400 milyon lira

* Gerçeğe aykırı olduğu ileri sürülen beyanname vermek: 79 milyar 500 milyon lira

* 2 adet gazeteyi, ertesi günün akşamına kadar Cumhuriyet Savcısı ile en büyük mülki amire vermemek: 159 milyar lira

* Basın Yasasında yazı işleri müdürlüğü ve muhabirlik yapamayacağı belirlenmiş olanları bu sıfatlarla çalıştırmak: 23 milyar 850 milyon lira

* Ceza davalarında iddianame ve diğer belgeleri duruşmada okunmadan önce açıklamak veya mütalaa yayınlamak ya da yorum yapmak: 159 milyar lira

* Bu para cezalarının bölgesel yayınlarda yarısı yerel yayınlarda ise cezanın üçte biri uygulanacak.

İdari para cezaları ve yerel medya

Televizyonlar için Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından belirlenecek idari para cezaları da aynı oranda yükselecek ve ulusal ölçekte yayın yapanlar için 397 milyar 500 milyon lira olacak.

Para cezasının yerel, bölgesel ve kablolu yayındaki televizyonlar için nüfusa göre belirlenen tutarlar ise 15 milyar 900 milyon lira ile 159 milyar lira arasında değişecek.

Radyolara da konumlarına göre bu tutarların yarısı uygulanacak.

TGC : "Yürürlükteki tutarlar bile sansür"

TGC, Kurulu'nun değerleme ile basına uygulanacak para cezaları konusunda Anayasa Mahkemesi ve yeni kurulacak Bakanlar Kurulu'nun dikkatini çekerken şu tespitleri yaptı:

* Yürürlükteki tutarların bile halkın bilgilenme hakkına saldırı ve doğrudan sansür niteliğinde olduğunu daha önce vurguladı, gelecek yıllar için de dikkati çekti.

* Ancak medyaya karşı olan siyasal tavır ve medyanın ilgisizliği basın özgürlüğüne aykırı ve öldürücü para cezaları içeren yasa değişikliğini önleyemedi.

Cumhurbaşkanı dava açtı

* Hukuka saygı ve sağduyunun en önemli temsilcisi olan Sayın Cumhurbaşkanı, bilindiği gibi Anayasa Mahkemesine iptal davası açma zorunluluğunu duydu.

* Anayasa Mahkemesinin başvuruyu karara bağlarken özetle belirttiğimiz somut örneklerin medyada yaratacağı sonuçları dikkate alacağına inanıyoruz.

* Yeni oluşacak Bakanlar Kurulu'ndan da beklentilerimiz var. Bunların başında da medya ile ilgili yasalardaki olumsuzlukları giderecek yasal değişikliklere öncelik tanımaları ve yeniden değerleme oranını bir kez daha gözden geçirerek belirlemeleri geliyor.

* Çünkü ne dünyada ne de ülkemizdeki başka üretim alanlarında medya için uygulanan tutarlarda para cezaları yok." (EÖ/BB/NK)