Aziz Çelik: Kod 29'u alt kodlara bölmek mağduriyeti çözmez
Fotoğraf: Umut-Sen
Kocaeli Üniversitesi öğretim üyesi ve çalışma hayatı uzmanı Doç. Dr. Aziz Çelik, pandemi döneminde uygulanan işten çıkarma yasağının arka kapısı olarak görülen Kod 29’un alt kategorilere bölünmesini kişisel Twitter hesabından yorumladı.
Çelik, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) genelgesinde yapılan değişikliği paylaşarak “Yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlenmiş” dedi ve bu değişikliğin Kod-29 mağduriyetini gideremeyeceğini söyledi. Çelik şöyle yazdı:
TIKLAYIN - İşten çıkarmanın yeni adı: Kod 29
“Asıl mesele işçinin savunması alınmadan ve müfettişlerce ön inceleme yapılmadan işçinin derhal ve tazminatsız işten çıkarılmasıdır. Böylece işçi hem maddi olarak büyük zarara uğramakta hem de damgalanmaktadır.
“Kod-29 alt kodlara bölündüğünde de işverenlerin bu konudaki kötüye kullanımı devam edecektir. Mesele kod sayısı değildir. İşçinin savunmasız ve tazminatsız işten çıkarılması asıl meseledir.
“Son üç yılda 605 bin işçi Kod-29'dan çıkarıldı. Yeni düzenleme ile sadece alt kod başına düşen işten çıkarma sayısı azalmış olur. Birden çok Kod-29 yaratmış olursunuz. Köklü çözüm olmaz.
“Yapılması gereken iddiayla ilgili işçinin savunmasının alınması ve bakanlık/SGK/İŞKUR müfettişlerince ön denetim yapılmasıdır. Bu ön denetim olmadan işçi Kod-29 kapsamında işten çıkarılmamalıdır.
“Öte yandan bir diğer köklü çözüm ise her türlü fesih ve işten ayrılmada işçiye kıdem tazminatı hakkı tanınmalıdır. İşçinin tüm çalışma yaşamı boyunca elde etmiş olduğu birikim son zamanlardaki bir kusurlu hareketi nedeniyle ortadan kaldırılmamalıdır.”
Kod 29 nedir?
İş Kanunu’na göre işveren, iş akdini feshettiği işçiler için Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirim yapıyor. Bunu yaparken işçiyi hangi gerekçe ile işten çıkardığını bir kod numarasıyla işaretliyor.
29 numaralı kod da bu kodlardan biri. Kod 29 İş Kanunu'nun 25/2 maddesince ", "İşveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile iş akdinin feshi" anlamına geliyor.
Kod-29'la işten çıkarılan kişiler, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklardan faydalanamıyor.
Aziz Çelik hakkında
Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri (ÇEEİ) bölümü öğretim üyesi (Doç. Dr). Uzun yıllar boyunca Kristal-İş Sendikasında sendikal eğitim ve araştırma uzmanı olarak çalıştı.
Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı (TÜSTAV) Mütevelli Heyeti üyesi. BirGün’de çalışma hayatı üzerine düzenli yazılar yazıyor. İstanbul Üniversitesi SBF Kamu Yönetimi bölümünde ders veriyor. Çalışma ilişkileri, sosyal politika, sendikacılık ve emek tarihi konularında çalışıyor.
Çalışma ilişkileri, sendikacılık ve emek tarihi alanlarında çok sayıda kitap, makale ve yazısı yayınlandı. (HA)