AYM'nin İptal Ettiği "Güvenlik Soruşturması" Torba Yasada

Fotoğraf: Özge Elif Kızıl / AA

Anayasa'ya aykırı bulunduğu için Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından geçtiğimiz ay iptal edilen (29 Kasım 2019) “güvenlik soruşturması” AKP tarafından 18 maddelik yeni torba yasa teklifine kondu.

Uygulaması biçimi değiştirilerek yeniden yürürlüğe konmak istenen yasa teklifi güvenlik soruşturmasını MİT'in, emniyetin ve mahalli mülki idari amirliklerinin yapması isteniyor.

Konuyla ilgili bianet’e konuşan Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İstanbul Şube Başkanı Gökmen Yeşil, olayın hükümetin ve idarenin her işlemi yargı denetimine sokmak istemesinden kaynaklandığını belirterek bunun evrensel hukuk ilkelerine aykırı olduğunu söyledi.

“Sadece terör bağlantısı olanlar düşünsün” şeklinde bir yaklaşımın yanlış olduğunu belirten Yeşil, eğer tasarı yasalaşırsa bunun herkesi ilgilendireceğini ifade ederek şöyle konuştu.

"Kamunun dışına itme çabası"

“Hükümetin ve idarinin her işlemi yargı denetimine sokmak istemesinin bir ürünü bu teklif. Aslında kuvvetler ayrılığı yani devlet organları olan yasama, yürütme ve yargı güçlerinin denetlenmesi esprisi üzerine kurulu.

“Burada iki şeyi bir kez daha teyit etmiş oluyoruz. Birincisi idare ve hükümet ‘Ben karar ve uygulamalarımı yargı denetiminden muaf tutmak istiyorum’ diyor. Yani hükümet ‘Üst mahkemeler benim tasarrufuma aykırı karar verirse yasanın arkasından dolaşırım’ diyor.

İkinci olarak bu durum siyasi dosyalar için Anayasa’ya aykırıdır. Bu bir fişleme davranışıdır. Hükümetin kendinden olmayanları fişlemek istediği sonucu çıkıyor ortaya. Bu açıkça evrensel hukuk ilkelerine aykırı bir durum. Kendinden olmayanı olağan şüpheli addedip kamunun dışına itme çabasından başka bir şey değil bu.

"İktidarın taktirine bırakılıyor"

Yurttaşların ‘Sadece terör bağlantısı olanlar düşünsün’ şeklinde okumaması gerekiyor bu yasayı. İnsan kayırmak denilen şeyin mevzuata girmesidir söz konusu yasa teklifi. İktidarı elinde bulunduranın bakış açısına göre, kendine yakın olanı yakınına konumlandırmak ya da tercihlerine göre uzak tutulması gerekeni kamu görevinin dışına itmek anlamında yapılan şey.”

Söz konusu teklif için TIKLAYIN

Ne olmuştu?

CHP'li 114 milletvekili 1 Şubat 2018 tarihli ve 7070 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkındaki Kanun'un bazı maddelerinin iptali için AYM'ye dava açmış, AYM 29 Kasım 2019 tarihli kararıyla memuriyete girişte güvenlik soruşturması şartı arayan düzenlemeyi iptal etmişti.

Hükümet 15 Temmuz 2016'daki darbe girişimi sonrasında, 657 sayılı Kanunun 48. maddesine eklenen düzenlemeyle kamuya girişlerde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılması zorunluluğu getirilmişti.

AYM kararında ayrıca Terörle Mücadele Kanunu (TMK) kapsamına giren suçlardan hükümlü olup başka bir suçtan dolayı şüpheli veya sanık sıfatıyla avukatıyla görüşen hükümlülerin görüşmelerinin sesli veya görüntülü olarak kaydedilmesini, bir görevlinin görüşmede hazır bulundurulmasını ve tuttuklar ile kayıtlara el konulmasının Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetmişti.

(HA)