AYM’den Siyasilerin Soruşturulmasını İsteyen Somalı Ailelere Ret
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Anayasa Mahkemesi, Manisa, Soma’da 301 işçinin hayatını kaybettiği iş cinayetiyle ilgili bir dosyada ailelerin başvurusunu “başvuru yolları tüketilmediği” gerekçesiyle reddetti.
Mahkeme, Soma'yla ilgili maden sahiplerinin yargılandığı davada diğer sorumluların da yargılanabileceğini ifade etti ancak o dava Yargıtay aşamasında ve sonlanmak üzere.
Hayatını kaybeden işçilerin yakınlarından Abdülkadir Yılmaz, Ahmet Akdağ, Elif Yılmaz, Gülşen Ejdar, Hacer Yılmaz, Katriye Yılmaz, Mefaret Akdağ, Nagihan Babacan, Nurcan Akdağ, Onur Yılmaz, Yiğit Ahmet Akdağ, “ceza soruşturmasında bazı şüpheliler hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiği” iddiasıyla bireysel başvuru yapmıştı.
Aileler, dönemin siyasileri ile Enerji ve Tabii Kaynakları Bakanlığı ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı müfettişlerinin ve Çalışma Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün sorumluluklarının soruşturulması için başvuru yapmıştı.
“Ceza soruşturması başlatılmalıydı”
AYM’nin gerekçeli kararında, Naziker Onbaşı ve diğerleri dosyası örnek gösterildi ve konuyla ilgili ceza soruşturması yürütülmesi gerektiğine değindi:
“Kömür madeni işletmeciliğinin bu işte çalışanlar başta olmak üzere kişilerin yaşamı ve vücut bütünlüğü bakımından birtakım riskler içermesi nedeniyle tehlikeli bir faaliyet olduğu, bu sebeple devletin yaşamı koruma yükümlülüğü kapsamında, anılan işletmecilik sırasında kişilerin yaşamı ve vücut bütünlüğünün korunması, ayrıca ölüm ve yaralanma olaylarının önüne geçilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasında zorunluluk bulunduğu sonucuna varıp önceki yıllarda meydana gelen benzer olaylarda birçok kişinin yaşamını yitirdiğini, kazanın gerçekleştiği alanda ani degaj (ani gaz boşalması) tehlikesinin olduğunun bilindiğini ve bilirkişi raporlarını göre var olan bu riske karşı önlem alınmasının mümkün olduğunu dikkate alarak etkili yargısal sistem kurma yükümlülüğünün anılan olay yönünden etkili bir ceza soruşturması yürütülmesini gerektirdiğini değerlendirmiştir.”
Ancak mahkeme, ceza soruşturması açılmadığı için ailelerin hukuk ve/veya idare mahkemelerinde açtıkları ya da açacakları tazminat davaları ile ilgili süreçleri tamamlamadan başvuru yollarının tüketilmediğini ifade etti.
“Dava açılması önünde bir engel bulunmuyor”
Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararında, bazı sanıklar hakkındaki ceza davasının devam ettiği, bu sebeple de diğer sorumlular hakkında her zaman ceza davası açılabileceği belirtildi:
“Bazı şüpheliler hakkında düzenlenen iddianamenin kabulüyle başlayan yargılama süreci devam etmekte olup bu davada yapılan araştırma sonucunda olayda sorumlulukları bulunan kişiler tespit edilecek haklarında kamu davasının açılmasının sağlanması her zaman mümkündür.
“Bu kapsamda haklarında kovuşturmaya yer olmadığına karar verilen kişilerin de sorumluluklarının tespit edilmesi hâlinde kamu davası açılması önünde bir engel bulunmamaktadır.”
Ne olmuştu?
13 Mart 2014’te 301 madencinin hayatını kaybettiği iş cinayetinin 13 Nisan 2015’te başlayan davası, yerel mahkemede 11 Temmuz 2018'de sonuçlandı.
Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi heyeti, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan'a "taksirle insan öldürmekten" 15 yıl hapis cezası ve madencilik işinden 3 yıl süreyle men verdi.
Tutuklu sanıklardan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Doğru, Maden Mühendisi ve İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı, İşletme Müdürü Akın Çelik ve Maden Mühendisi Ertan Ersoy hakkında ise 15 ile 22 yıl 6 ay arasında hapis cezasına hükmedildi.
Tutuksuz sanıklardan dokuz kişi için de hapis cezası kararı veren heyet, şirket sahibi Alp Gürkan’ın da aralarında bulunduğu 37 kişi hakkında ise beraat kararı verdi.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, 19 Nisan 2019 tarihli kararında Manisa'nın Soma ilçesinde 301 işçinin hayatını kaybettiği iş cinayeti davasında 5 tutuklu sanığa verilen 15 ila 22 yıl 6 ay arasında değişen hapis cezalarını yerinde buldu.
Can Gürkan tahliye edildi. Dosya Yargıtay’da. (AS)