Konu, AB üye ülkeleri Adalet ve İçişleri Bakanları'nın yarınki toplantısında tartışılacak.
Avrupa Mülteciler ve Sürgünler Konseyi (European Council on Refugees and Exiles), İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch), Uluslar arası Af Örgütü (Amnesty International) bazı ülkelerin "güvenli başlangıç ülkeleri" veya "güvenli üçüncü ülke" olarak tanımlanması önerilerini eleştirdi.
Ayrıca mülteci ve insan hakları örgütleri, öneride bütün sığınmacıların, başvurularının sonuçlanmasını beklerken sığındıkları ülkede kalma hakkını garanti altına alan bir madde olmamasının AB üye ülkelerinin uluslararası yükümlülüklerini ihlal ettiğini vurguladı.
Temel Haklar Sözleşmesi'nin ihlali
Uluslararası Af Örgütü'nden Daphné Bouteillet Paquet "AB'ye mülteci akını olduğuna dair gerçek olmayan popülist baskı ve korkular nedeniyle biçimlenen Sığınma prosedürleriyle ilgili bu önerinin tamamen devre dışı bırakmaları için AB'ye çağrı yapmak dışında başka bir seçeneğimiz olmadığına inanıyoruz" dedi.
"Bu öneriyi artık kayda değer bulmuyoruz. Bu, AB'nin Temel Haklar Sözleşmesi yükümlülüklerinin ihlalidir."
AB Komisyonu İçişleri Komiseri'ne mektup
"Mülteci ve insan hakları örgütleri Avrupa Adalet ve İçişleri Komiseri Antonio Vitorino'ya yazdığı ortak mektubun metnini bugün açıkladı.
Mektupta, Vitorino'nun "Üye Ülkelerde Mülteci Statüsü Verilmesine Dair Usullerle ilgili Asgari Standartlara dair Konsey Yönergesi" hazırlanmasına dair öneriyi geri çekmesi için çağrıda bulunuldu.
Konu, müzakerelerin sonuçlanma tarihi olan Mayıs'ın önemi nedeniyle Adalet ve İçişleri Bakanlarının yarınki toplantısında tartışılacak.
Uçurum artıyor
Mülteci ve Sürgünlerle ilgili Avrupa Konseyi'nden María-Teresa Gil-Bazo "Müzakerelerin henüz bitmediğini biliyoruz. Ama Mayıs ayında AB genişlemesi öncesinde, masadaki önerilerle uluslararası hukuk arasındaki uçurum azalacağına büyüyor. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin ve sivil toplum kuruluşlarının defalarca yineledikleri tavsiyelerin Üye Ülkeler tarafından göz ardı edilmesini esefle karşılıyoruz" dedi.
Uluslar arası hukuk ihlal ediliyor
Mektupta grupların Yönergenin şimdiki haliyle uluslararası insan hakları ve mülteci hukukunu ihlal etmesinden duydukları kaygı dile getiriliyor. Temel noktalar şunlar:
* "Güvenli başlangıç ülkesi" kavramının kullanılması, bazı sığınmacıların sadece başlangıç ülkeleri nedeniyle, daha az prosedüral koruma almasına neden olacaktır;
* "Güvenli üçüncü ülke" kavramı mültecilerle ilgili sorumluluğu, başvuracakların bu ülkelerde anlamlı bağlantıları olup olmadığına bakmaksızın üçüncü ülkelere yükleyecek ve hedef ülkenin başvurucu için güvensiz olmasına neden olabilecek belli bazı koşulların olup olmadığına dair inceleme yapılmasını engelleyecektir;
* Bütün sığınmacıların başvurularının nihai kararını beklerken sığındıkları ülkede kalma hakkının açıkça belirtilmemiş olması, sığınmacıların işkence veya diğer insan hakları ihlallerine maruz kalabilecekleri ülkelere gönderilmelerine yol açabilir ve bazı durumlarda 1951 Mülteci Sözleşmesi'ni ve diğer uluslararası insan hakları enstrümanlarına aykırı olarak geri çevirmeye neden olabilir.
Takdire bırakılıyor
Komiser Vitorino'ya yazılan mektubu imzalayan örgütler ayrıca yönergenin sığınmacıların gözaltına alınması ve hukuki yardım alma hakkı gibi çok önemli konuları üye ülkelerin takdirine bırakıyor olmasını da kınamaktalar.
İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ben Ward "Bu öneri bazı sığınmacıları tam ve adil prosedürlere erişimden mahrum kılacak ve onları Avrupa dışındaki ülkelere transfer edecektir" dedi.
"AB'nin kendi sorumluluklarını başka ülkelerin omuzlarına yüklemeye çalışmasından son derece kaygılıyız." (YS/EÖ)