Asker Gönderme Yetkisi Anayasaya Aykırı
Kapsamı, sınırı ve süresi Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmek üzere alınan yetkinin, izin olmaktan çıkıp bir tür yetki devrine dönüştüğünü vurgulayan Üskül, şunları söyledi:
Kapsamın, sınırı, süresi belli değil
* Anayasa'nın 7. maddesi, Meclis'in yasama yetkisini devredemeyeceğini hükme bağlar. Yani, Meclis yetkilerini devredemez, ancak herhangi bir konuda hükümete izin verebilir. Meclisin bir konuda izin verme yetkisini kullanması için hangi konuda, ne kadar süreliğine, nereye gitmek üzere izin verdiğini belirtmesi gerekir. Kapsamı, sınırları, süresi belli olmayan bir izin izin sayılamaz. Meclis izin vermek yerine, karar verme yetkisinin yani yasama yetkisinin devri niteliğinde bir karar almıştır. Bu da, 7. maddeye aykırıdır.
* Ayrıca, Anayasa'nın 6. maddesi de, "Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasa'dan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz" diyor. Bakanlar Kurulu'nun Anayasa'dan kaynaklanan bir yetkisi yok. Yani, Meclis yasama yetkisini Anayasa'ya aykırı bir biçimde bakanlar kuruluna devrediyor, bakanlar kurulu da bu yetkiyi kullanıyor. Hükümet, izin almadan yurtdışına asker gönderirse, kaynağını Anayasa'dan almayan bir devlet yetkisini kullanmış oluyor. Bu durum Anayasa'nın 6. maddesine de aykırıdır.
Hükümetin planları
* Hükümetin Meclis'ten aldığı yetkide bir de 117. maddeye gönderme yapılıyor. Konuyla hiçbir ilgisi bulunmayan bu maddenin, bu kararda neden geçtiğini anlamak mümkün değil. 117. madde aslında, "başkomutanlığı" düzenler. Barış zamanında başkomutanın Cumhurbaşkanı olduğunu, savaş zamanında bu yetkiyi cumhurbaşkanı adına Genel Kurmay Başkanı'nın kullanacağını hükme bağlar. Bu madde neden yetki sınırlarına dahil edildi, hükümetin planlarında ne var anlamak çok zor.
* Türk silahlı kuvvetlerinin herhangi bir ülkeye asker göndermesi, Türkiye'nin o ülkeye savaş açması anlamına gelir. ABD Afganistan'a savaş açmıştır, asker gönderirse Türkiye de savaş açmış olur.
Birleşmiş Milletler müdahale etmeli
* Asker göndermenin NATO ile hiçbir bağlantısı yoktur. Çünkü NATO'nun 5. maddesinin kullanılma şartları ortadan kalkmıştır. 5. madde, "savaş bölgesindeki tedbirler Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi devreye girene kadar geçerlidir. BM Güvenlik Konseyi devreye girdiğinde daha önceki önlemler kaldırılır" diyor. Güvenlik konseyi iki karar alarak olaya müdahale etti, duruma el koydu. Askeri olarak da müdahale etmek gerekirse, Irak'a olduğu gibi BM'nin el koyması gerekir.
* Bütün bunların ötesinde, Anayasa'nın 92. maddesini dikkatli okumak lazım. Türkiye ancak uluslararası hukukun meşru saydığı hallerde savaş ilanına karar verebilir. Afganistan Türkiye'ye ne yaptı ki, uluslararası hukukun meşru saydığı bir durum ortaya çıkmış olsun? Böyle bir durum yok. Uluslararası hukukun meşru saydığı durum şu anda BM'nin müdahalesini gerektiren bir durumdur Türkiye'nin savaş ilan etmesini değil. (BB)