Aşı istifçiliği pandemiyi uzatıyor

Dünya Sağlık Örgütü, küresel bir paylaşım planı aracılığıyla Covid-19 aşıları alan çok sayıda yoksul ülkenin programlarına devam etmek için yeterli doza sahip olmadığını açıkladı.

DSÖ kıdemli danışmanı Dr. Bruce Aylward, Covax programının 131 ülkeye 90 milyon doz sağladığını söyledi.

Ancak bunun, popülasyonları hala dünya çapında yayılan bir virüsten korumaya yetecek kadar yakın olmadığını da ekledi.

Afrika'daki bazı ulusların üçüncü bir enfeksiyon dalgasıyla aşı olmadan mücadele etmeye çalışıyor.

Güney Afrika: İstife son verin

Pazartesi günü, Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, hükümeti vakalardaki keskin artışı durdurmak için çabalarken, zengin ülkeler tarafından aşı istifine son verilmesi çağrısında bulundu.

Ramaphosa, kıta düzeyinde, Afrika'da şimdiye kadar sadece 40 milyon doz uygulandığını söyledi - nüfusun %2'sinden azı.

Bunu ele almak için hükümetinin Güney Afrika'da daha fazla aşı üretmek için bölgesel bir merkez oluşturmak için Covax ile birlikte çalıştığını söyledi.

• Covax, pandemiden sonra, daha zengin ülkelerin daha fakir ulusların maliyetlerini sübvanse etmesiyle, Covid-19 dozlarının dünya çapında erişilebilir olmasını sağlamak için kurulmuştu.

İki milyar doz hedeflenmişti

DSÖ ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından yönetilen Covax, başlangıçta 2021'in sonuna kadar dünya çapında iki milyar doz sağlama hedefi belirledi.

Bunların çoğu, Covax'ın nüfusun en az %20'sini korumaya yetecek kadar aşı dağıtmayı umduğu daha fakir ülkelere bağışlanacaktı.

Bununla birlikte, bu aşıların dağıtımı, üretim gecikmeleri ve tedarik kesintileri nedeniyle engellendi ve bu da tamamen Covax'a bağımlı ülkelerde kıtlığa yol açtı.

Uganda, Zimbabve, Bangladeş, Trinidad ve Tobago, son günlerde aşılarının tükendiğini bildiren ülkelerden sadece birkaçı.

En az yarısında stoklar tükendi

Pazartesi günü İsviçre'nin Cenevre kentindeki bir DSÖ brifinginde Dr Aylward, Covax'a dahil olan 80 düşük gelirli ülkeden "en az yarısının şu anda programlarını sürdürebilmek için yeterli aşıya sahip olmadığını" söyledi.

Dr Aylward, "Ülkelerden günlük olarak duyduklarımıza bakarsak, ülkelerin yarısından fazlasının stokları tükendi ve ek aşı için çağrıda bulunuyor. Ancak gerçekte bu muhtemelen çok daha yüksek" diyor.

Bazı ülkelerin aşılar için piyasa değerinin üzerinde ödeme yapmak gibi sert sonuçları olan kıtlığı sona erdirmek için alternatif düzenlemeler yapmaya çalıştığını da söylüyor.

G7'deki 1 milyar doz aşı sözü

Pazartesi günü Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden yönetimi, ihtiyacı olan ülkelere 55 milyon doz aşı bağışlamayı planladığını duyurdu.

Bunlardan 41 milyonu Covax aracılığıyla dağıtılacak, kalan 14 milyonu ise öncelikli olarak kabul edilen ülkelerle paylaşılacak.

Biden, ABD'nin Covax aracılığıyla bağışlayacağını söylediği 500 milyon doza bu aşılar dahil değil. Biden bu sözü bu ayın başlarında G7 (Yedili Grup) olarak bilinen büyük ekonomik güçlerin zirvesinde verdi.

G7 üyeleri birlikte bu yıl içinde daha yoksul ülkelere bir milyar aşı bağışlamayı taahhüt etti.

Ancak kampanyacılar, hırstan yoksun olduğunu, çok yavaş olduğunu söyleyerek taahhüdü eleştirdiler ve Batılı liderlerin yüzyılın en kötü halk sağlığı kriziyle mücadele etme konusunda ciddi olmadıklarını gösterdiler.

"Pandeminin bitişi yıllar sürebilir"

Bazı sağlık uzmanları, pandeminin sona erdiğini ilan etmek için dünya çapında yeterli sayıda insanın aşılanmasının aylar hatta yıllar alabileceğine inanıyor.

Beyaz Saray Basın Sözcüsü Jen Psaki Pazartesi günü küresel aşı ihtiyacı sorulduğunda, "En büyük zorluk olarak bulduğumuz şey aslında tedarik değil, dünyayla paylaşacak çok fazla dozumuz var, ancak lojistik ve diğer zorluklar sürüyor" dedi. 

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mayıs ayında yaptığı bir açıklamada şunları söylemişti: 

• "Bu virüs sürekli değişim gösteriyor. Gelecekteki değişiklikler (tedavi) araçlarımızı etkisiz hale getirebilir ve bizi (salgında) başa döndürebilir. Çok net olmalıyız, salgın bitmedi. Tüm ülkelerde (virüsün) bulaşması kontrol altına alınıncaya kadar da bitmeyecek."

(PT)