Arjantinde Değişim Sandıkta mı Olacak?
Arjantin'de seçimler öncesi üzerinde en çok konuşulan kavram "değişimdi". Radikallerden, Hıristiyan demokratlara kadar herkes "değişimin şart" olduğunu vurguluyor. Dario y Maxi Piqeteros grubunun "geleceğini çalmak isteyenleri destekleme" sözü de, "devletin yeniden organizasyonu" diyen Ricardo Lopez Murphy de değişimden yana.
Menem bir adım önde
Seçimlerden önce yapılan anketlere göre, (24 Nisan'da Cordoba, Rosario, Buenos Aires gibi büyük kentlerde 4 bin kişiyle görüşülmüş) Carlos Menem yüzde 18.3'le başkanlığın en büyük adayı. Peronist Partido Justicalista'nın (PJ)seçimlerde üç adayı var.
Menem dışında, eski bakan Adolfo Rodriguez Saa ve Nestor Kirchner de Peronist hareketin adayı.
Kirchner 16.8'le ikinci sırada Saa ise, 15.1'le Murphy'nin arkasında dördüncü sırada gösteriliyor.
Yorumcu Horacio Verbitsky Pagina 12 internet sitesindeki -bu site Plazo de Mayo'nun annelerini destekleyen bir site- yazısında, seçimler için "başka bir çorba" diyor.
Verbitsky'e göre, üç Peronist ve üç radikal olduğunu söyleyen adayın bunca krize ve değişim isteğine rağmen aday olabilmesi ancak bir çorbayla tanımlanabilir ancak..
Cumhuriyetçi Birlik'in (ARI) adayı Elisa Carrio ve Radikal Birlik'ten Ricardo Lopez Murphy de ikinci tur için az da olsa şans tanınan adaylardan. Carrio, "devletin ve sistemin konsültasyonunu hedeflediğini" belirtiyor
Juan Ricardo Mussa, Alianza Unidos o Dominados'un (Birleşik Güç İttifakı) adayı, o da Peronist ilkelere bağlılığıyla tanınıyor. Bu nokta Peronist hareketin radikal sağdan, sola kadar birçok açılımının yapılabileceğini de unutmamak gerekiyor.
Emekli asker Enrique Venturino "Que Se vayan todos" grubunun adayı, ülkenin geleceği üzerine söz söylemek için aday olduğunu belirtiyor...
Gustavo Breida Obeid Başkan Raul Alfonsin (1983-89) döneminde ordunun içerisinde yer aldı, Breida, Yeniden Yapılanma Partisi'nin adayı
Modin Hareketi (Bağımsız Yönetim İçin Hareket) eski bir asker Aldo Rico'yu ve avukat Ricardo Teran'ı aday gösteriyor..
Sosyalistlerin seçimlerde iki adayı var: Sosyalist Parti'nin adayları Alfredo Bravo ve Mario Mazitelli. Mazitelli 1995 seçimlerinde de adaydı.
Sol birliğin adayı Patricia Walsh belki de solun en çok oy alma potansiyeline sahip.
Jorge Altamira Partido Obrero'nun (PO) adayı, 1989, 95 ve 1999 seçimlerinde de adaydı. Bankaların ulusallaştırılmasını Uluslar arası Para Fonu'nun (IMF) planının sona erdirilmesini savunuyor.
Seçimlere ittifaksız giren Gelişim ve Entegrasyon Hareketi (MID) adayı Carlos Zaforre ve Demokratik Hıristiyan Partisi'nin adayı ise, Manuel Herrera.
Sokakların sesini duymak
Menem, Kirchner ya da Murphy Arjantin bir başkan seçecek ama seçimlere asıl ağırlığını koyan 19 Aralık 2001'den beri sokaklarda mücadeleyi devam ettiren hareket olacak. Piqeteros'lardan, MAS'a kadar birçok radikal örgütlenme ortak bir aday üzerinde anlaşamadı, bir grubu "Blanca voto" yani beyaz protesto oyunu kullanacak.
Yorumcu Raul Zibechi "can sıkıntısından yeni bir restorasyona giden yolun, sokaktaki protestolarla kurduğu temasa bağlı olduğunu" söylüyor. Kirchner ve Menem gibi iki adayın şanslı olarak gösterilmesi bir kısırdöngüye işaret ediyor ikisi de 1997'de devlet yönetimindeydi, yani bugünkü ekonomik krizin temellerinde bu iki figürün de olması dikkat çekici.
Zibechi "can sıkıntısından yeniden oluşuma" yazısında Latin Amerika'da parti politikalarıyla, sosyal hareketler arasındaki farka dikkat çekiyor ve Latin Amerika'da değişimi isteyenin sosyal hareketler olduğunu vurguluyor. Ona göre "Meksika Ulusal kurtuluş Ordusu (EZLN) ve Brezilya'daki Topraksız Köylü Hareketi" bu duruma örnek
Zibechi 1990'lı yıllarda ise Bolivya'daki Movimento Al Sosialismo (MAS) hareketi ve lideri Evo Morales'in "gerçekten değişimden yana olduğunu" da belirtirken, ironik bir şekilde Arjantin'de "sürpriz uzakta, televizyonun karşısında olan biteni izlendiğini" ima ediyor.
Arjantin'de durum Zibechi'nin belirttiği kadar vahim değil. Brukman ve Zanon Fabrikaları'nda kurulan İşçi Konseyleri farklı bir örgütlenmenin olabileceğini gösterdi, her ne kadar seçim öncesi saldırılara maruz kalmış olsalar da...(NK)
* Yazıyı, Rebelion.org, elmundo.es, lafogata.com sitelerinden Nuh Köklü derledi.