Uluslararası yardım örgütü Oxfam'ın başkanı Barbara Stocking, bağış vadeden ülkelere uyarıda bulunarak, bundan önceki büyük krizlerde söz verilen büyük miktarlarda paranın sadece ufak bir kısmının felaket bölgesine ulaştığını söyledi ve Güney Asya'da aynı durumun tekrar etmemesini istedi.
Bağış vaatleri yerine getirilecek mi?
Güney Asya'daki tsunami krizinin görüşüldüğü Endonezya konferansında dünya liderlerine seslenen Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, acil yardım ve yeniden inşa için yaklaşık 1 milyar doların derhal hazır edilmesini istedi.
Toplantıya, deprem ve tsunami felaketinden etkilenen ülkelerin, Japonya, Avustralya, Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'nin temsilcileri katılıyor.
Dünya hükümetleri 3 buçuk milyar doları aşkın bağış vaadinde bulundu ancak bu paranın büyük kısmı orta ve uzun vadeli programlara yönelik.
'Geçmişin kötü örnekleri tekrarlanmasın'
Önde gelen uluslararası yardım örgütü Oxfam'ın başkanı Barbara Stocking, bağış vadeden ülkelere uyarıda bulunarak, bundan önceki büyük krizlerde söz verilen büyük miktarlarda paranın sadece ufak bir kısmının felaket bölgesine ulaştığını söyledi ve Güney Asya'da aynı durumun tekrar etmemesini istedi.
Oxfam ve diğer yardım kuruluşları, bilhassa Afganistan örneğine ve 1998 yılında Orta Amerika ülkelerini vuran Mitch kasırgası ardından vaadedilen paranın sadece üçte birini alan bölge ülkelerine işaret ediyor.
BBC'ye mülakat veren Mozambik Dışişleri Bakanı ise, 2000 yılında ülkesinde büyük can kaybı ve hasara yol açan sellerin ardından uluslararası topluluğun sözverdiği yaklaşık yarım milyar doların hemen hemen hepsinin gönderildiğini söyledi.
Kim ne kadar öneriyor?
Şimdiye kadar vadedilen yardımların önemli bir bölümünün dökümü şöyle:
Almanya
Yapacağı yardımı 27 milyon dolardan 674 milyon dolara çıkardı. Almanya ayrıca Aceh'te bir seyyar hastane kuracak. Bölgeye, içinde iki helikopter, yardım malzemeleri, su arıtma makinası ve ameliyathanesi olan bir savaş gemisi gönderecek. Alman halkı da yardım için şimdiye kadar 130 milyon dolar topladı.
Japonya
Hükümet, 500 milyon dolar yardım vaadinde bulundu. Tsunamiden etkilenen ülkelere 120 yardım görevlisi gönderildi.
ABD
350 milyon dolar maddi yardım yapacak. ABD ordusu da yardım çalışmalarında görev alıyor. 12,600 Amerikan askeri, 21 savaş gemisi, 14 kargo uçağı 90 helikopter yardım çalışmalarına katılacak. Kızlıhaç, Oxfam, Save the Children ve Catholic Relief Services gibi yardım kuruluşlarına Amerikan halkı deprem için 120 milyon dolar bağışta bulundu.
Dünya Bankası
Mecvut programlardan, faciadan etkilenen ülkelerin acil ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için 250 milyon dolar aktarıldı.
Norveç
Hükümet 182 milyon dolar vereceğini açıkladı. Halkın topladığı para 30 milyon dolar civarında.
Asya Kalkınma Bankası
Endonezya, Sri Lanka ve Maldiv Adaları'na 175 milyon dolarlık kaynak aktarıldı. Asya Kalkınma Bankası bölge ülkelerine 150 milyon dolar tutarında kredi verebileceğini söylüyor.
İngiltere
İngiliz Hükümeti 96 milyon dolar yardım yapacak. Ülkedeki yardım kampanyalarında halkın topladığı para 146 milyon dolar. Fakat Hükümet, halkın topladığı paradan daha az yardım yapmayacağı sözünü verdi. Yardım çalışmalarında iki savaş uçağı da katılıyor. Başbakan Tony Blair, Endonezya'ya 120 Gurka askeri göndermeyi önerdi. Endonezya bunu reddetti. Maliye Bakanı Gordon Brown, bölge ülkelerinin borçlarının ertelenmesi için girişim başlattı.
İtalya
95 milyon dolar yardım sözü verdi. Tayland'a cesetlerin kimliklerinin teşhisi için 8 adli tıp uzmanı gönderdi. Yılbaşına kadar İtalya'da başlatılan çeşitli kampanyalarda 20 milyon dolar toplandı.
İsveç
Faciada yüzlerce vatandaşını kaybeden İsveç, kampanyaya 80 milyon dolarla katılıyor. Halkın topladığı para ise 60 milyon doları aştı.
Danimarka
Açıklanan yardım miktarı 75 milyon dolar. Danimarka ayrıca bölgeye bir sahra hastanesi, nakliye araçları ve bir gemi gönderdi.
İspanya
68 milyon dolar yardım yapacak. İspanya Sri Lanka'ya bir sağlık ekibi gönderdi.
Fransa
66 milyon dolar yardım. Fransız halkının topladığı paranın miktarı ise 49 milyon dolar. Fransa da Sri Lanka'ya sağlık ekibi gönderen ülkeler arasında.
Kanada
Kanada 66 milyon dolar yardım taahhüdünde bulundu. Halk 29 milyon dolar topladı. İngiltere'deki gibi Kanada Hükümeti de halkın topladığı paranın gerisinde kalmayacağını açıkladı. Kanada, felaketten etkilenen ülkelerden alacaklarını erteleme kararı aldı. Sri Lanka'ya uzman bir ekip gönderiyor.
Çin
60 milyon vadetti, ayrıca Kızıl Haç'a 1.8 milyon dolar vereceğini açıkladı.
Güney Kore
50 milyon dolar yardım. Bu para üç yıl içinde rehabilitasyon için harcanacak. Güney Kore Dışişleri Bakanlığı halkın topladığı paranın 13 milyon doları aştığını açıkladı.
Avustralya
Avustralya'da da halkın topladığı para hükümetin vadettiği yardım miktarını aştı. Hükümet 46 milyon dolar verecek. Halkın topladığı para 58 milyon dolar. Avustralya bölgeye 350 asker, 4 helikopter, bir sağlık destek ekibi, bir su arıtma makinası gönderiyor.
Avrupa Birliği
31 Milyon dolar yardım vaadinde bulundu. Avrupa Komisyonu'nun dış ilişkilerden sorumlu üyesi Benita Ferrero Waldner bu tutarın daha sonra arttırılabileceğini söyledi.
Hollanda
Hükümet 34 milyon dolar vereceğini açıkladı. Yardım kuruluşları 35 milyon dolar topladı. Tayland'a kimlik tespiti için uzman polisler gönderildi.
Katar
Hükümet, 25 milyon dolar yardım yapıyor. Nakdi yardımın yanısıra gıda malzemeleri, tıbbi malzemeler de felaketten zarar gören ülkelere gönderiliyor.
Türkiye
Hükümet 1 milyon 250 bin dolar yardım yapacak. Kızılay'ın hedefi 35 milyon dolar.
Hindistan
Hindistan ordusu, Sri Lanka, Maldiv Adaları ve Endonezya'da büyük bir yardım operasyonu yürütüyor. Operasyona 16 bin asker, 32 donanma gemisi ve 16'sı helikopter olmak üzere 41 uçak, seyyar hastane ve sağlık ekipleri katılıyor. Hava kuvvetleri şu ana kadar 10 bşn tondan fazla yardım malzemesini felaket bölgesine ulaştırdı.
Bangladeş
Bangladeş, Sri Lanka ve Maldiv Adaları'na 111 asker gönderdi. 46 asker de yolda. İki uçak ve iki helikopter askerlerle birlikte yardım malzemelerini bölgeye taşıyacak.
Pakistan
Endonezya ve Sri Lanka'ya 500 askeri personel göndermeyi planlıyor.
Kuzey Kore
Kuzey Kore, yardım çalışmalarında kullanılmak üzere Endonezya'ya 150 bin dolar gönderme vaadinde bulundu. (YS)