Anayasa Mahkemesi Anayasa Paketini Kısmen İptal Etti
Anayasa Mahkemesi, Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) itirazıyla esastan ele aldığı Anayasa değişiklik paketini kısmen iptal etti.
Kısmi iptal, Anayasa Mahkemesi'ne ve Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'na (HSYK) üye seçimiyle ilgili hükümlerle ilgili. Yaklaşık 10 saatlik toplantının ardından kararı Anayasa Mahkemesi başkanı Haşim Kılıç açıkladı.
11 üyeli Yüksek Mahkeme, yedi üyenin 'evet' oyuyla dört üyenin karşı çıkmasına rağmen değişikliği esastan da inceledi. Mahkeme pakette yer alan, AYM ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) üye yapısını değiştiren iki maddedeki 33 kelime ve iki bağlacı iptal etti.
Radikal'den Mesut Hasan Benli'ye göre, iptal edilen maddeler AYM ve HSYK'ya üye seçiminde uyulacak esasları belirliyor. Değişiklik paketinde yer alan düzenlemeler AYM ve HSYK'ya üye seçimi için ilgili kurumlarda yapılacak oylamalarda her seçicinin kaç aday belirlenecek olursa olsun sadece bir adaya oy verebilmesini öngörüyordu.
İptalle mevcut sistemin devamı benimsenerek, seçicilerin belirlenecek aday sayısı kadar oy vermesi hükme bağlandı.
Yüksek Mahkeme ayrıca Cumhurbaşkanı'nın HSYK'ya doğrudan seçeceği dört üyeyi 'iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri ve üst kademe yöneticileri arasından belirleyebilmesini öngören hükmü de iptal etti. Cumhurbaşkanı bu üyeleri hukukçu akademisyenlerle avukatlar arasından seçebilecek.
Mahkeme üyelerinin şekil denetimi incelemesinin ardından paketin Anayasa'nın 4. maddesinde öngörülen 'teklif edilmezlik yasağı' kapsamında olduğu iddiasını tartıştı. Dört üyenin karşı çıkmasına rağmen yedi üyenin oyuyla paketin esas incelemesine geçen heyet, 8, 14, 16, 19, 22 ve 26. maddeleri esastan inceledi.
Heyet esas incelemesi AYM'nin yapısını ilgilendiren 16. maddenin üçüncü fıkrasında yer alan "bir üye ancak bir aday için oy kullanabilir" ibaresi ile aynı fıkranın "de her bir baro başkanı ancak bir aday için oy kullanabilir ve" ibaresinin iptaline karar verdi. Mahkeme ayrıca HSYK'nın yapısını ilgilendiren 22. madenin üçüncü fıkrasında yer alan "İktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri, üst kademe yöneticileri ile" ibaresi aynı maddenin beşinci fıkrasında yer alan "ancak bir aday için" ibaresini reddetti.
Şekli itiraza oybirliğiyle ret
Mahkeme heyeti önce paketi şekil yönünde inceledi. CHP'nin AKP milletvekillerinin pakete ilişkin oy kullanırken kullandıkları oyları birbirine göstermesiyle 'gizlilik' ilkesinin ihlal edildiği iddiasını şekil incelemesi sırasında ele aldı. Heyet bu iddia nedeniyle paketin iptale edilmesi şeklindeki talebi oybirliği reddetti.
CHP'nin ilk teklif'te Mehmet Ali Şahin'in imzasının bulunması nedeniyle teklifin iptal edilmesi yönündeki iddiası da üyelerce ciddiye alınmadı. CHP'nin yine şekil incelemesi kapsamında paketin ivedilikle görüşülmediği konusundaki iddiasını da heyet yerinde bulmadı. Böylece mahkeme dava dilekçesinde yer alan şekil yönündeki iddiaların tamamını reddetti.
12 Eylül'de referandum
İptal edilen bu maddeler pakketten çıkarılacak ve Yüksek Seçim Kurulu'ndan (YSK) aksi bir karar çıkmazsa değişiklik 12 Eylül'de referanduma sunulacak.
Basına geç haber verildi
Dosyanın bugün görüşülecek olmasının basına neden geç haber verildiği sorusuna Kılıç, ''Bunun özel nedeni, tabii ki basının bu güne kadar Anayasa Mahkemesi'ne karşı yapmış olduğu yayınlar nedeniyle arkadaşlarımız çok ciddi anlamda bundan rahatsız olmuşlardır" dedi. (EÖ)