Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Komisyonu’nda Cumhurbaşkanına yürütme yetkileri veren Anayasa değişikliği teklifinin görüşülmesi devam ediyor.
Teklifin maddelerinin görüşülmesine geçilmesi milletvekilleri arasında tartışmaya yol açtı.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) anayasa değişikliği teklifini 316 imzayla TBMM Başkanı İsmail Kahraman'a 10 Aralık 2016 günü sunmuştu.
Çalışmalarına 20 Aralık'ta başlayan komisyonda teklifin geneli üzerinde görüşmeler yapılıyordu.
24 Aralık’taki toplantıda AKP milletvekillerinin yeterlilik önergesiyle teklifin maddelerine geçilmesi oylanmış ve kabul edilmişti. CHP milletvekilleri oylamaya itiraz etmişti.
CHP’li Tezcan: Usulsüz oylama
Meclishaber'de yer alan bilgilere göre Komisyon başkanı AKP İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop bir önceki oturumda teklifin birinci maddesinin görüşmelerine başlandığını, bugünkü çalışmanın da birinci madde üzerinden devam edeceğini söyledi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, görüşmelere maddeler üzerinden devam edilmesine itiraz etti.
“Biz bu değişikliğin bir rejim değişikliği olduğunu düşünüyoruz. Biz sizi, siz bizi ikna etmeye çalışacaksınız. Bu, konuşarak olur. Bu, söz hakkını kısarak, usul ihlali yaparak, konuşma sürelerini kısaltarak olmaz.
Önceki oturumda CHP'li milletvekillerinin söz taleplerinin karşılanmadığını, böyle bir noktada kifayeti müzakere önergesi verildiğini ve önergenin, üzerinde görüşme yapılmadan kabul edildiğini belirtti.
"Usulsüz bir oylamayla maddeler üzerinde görüşmelere geçilmek istenmektedir. İster birinci maddeye geçin ister ikinci maddeye geçin, bu paket bütün maddeleriyle bütündür. Ve Türkiye'de bir zorbalık rejimini yerleştirmenin teklifidir."
Tezcan teklifin maddelerine geçilmesinin korsan bir oylama ile yapıldığını, geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanmadığını iddia ederek, usul eksikliğinin giderilmesini ve görüşmelerin teklifin geneli üzerinden devam etmesini talep etti.
AKP’li Akbaşoğlu: Yeterli süre
AKP Çankırı Milletvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, esasa ilişkin 5 günlük sürede 220'yi aşkın milletvekilinin söz alarak sürece katkıda bulunduğunu, bunun yeterli olduğunu düşündüğünü söyledi.
Akbaşoğlu, teklifin TBMM Başkanlığına sunuluşundan komisyon çalışmalarının bugününe kadar olan sürece değinerek, bütün işlemlerin İçtüzüğe uygun gerçekleştirildiğini vurguladı.
HDP’li Sancar: Acele neden?
HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar da kendilerinin de yeterlilik önergelerinin usule aykırı
“Türkiye’de tek taraflı bir tartışma ortamı hakim. Pek çok yayın organı kapatıldı. Muhalefetin konuşma imkanı bulabildiği tüm alanlar ortadan kaldırıldı. Sadece tweet attığı için gazeteciler içeri alınıyor. Cumhurbaşkanına herhangi bir söz söylemek ciddi bir tutuklama tehdidi yaratıyor. Basın ve ifade özgürlüğü diplerde. 12 milletvekili tutuklanmak suretiyle HDP bu tartışmaların dışına itilmek istendi. Böylece parlamentoda antidemokratik bir ortam yaratıldı. Bu ortamda demokratik bir tartışma yürütmek nasıl mümkün olacak? Üstelik gerçekten rejim değişikliğiyle sonuçlanacak bir anayasa değişikliği.
“Teklifin savunuculuğunu Erdoğan yapıyor. Erdoğan her gün canlı yayınlarda görüşünü anlatıyor. İktidar partisine mensup diğer isimler de her gün televizyonlarda görüşlerini aktarabiliyorlar. Bu bir propaganda çalışmasıdır.
“Bu kadar adaletsiz bir tartışma ortamında, bir tarafın ellerinin tamamen serbest olduğu, diğer tarafın da elleri kolları bağlı boksa zorlandığı bir ortamda anayasa tartışması yapılması başlı başına tehlikedir. Hatta olumlu şeyler içermiş olsaydı bile tehlikedir. İleriye devredecek kalıcı bir gerilim potansiyelini içeren bir girişimdir.
“Acelenin neden olduğunu sormak gerekiyor. Bir planı var muhtemelen iktidar grubunun ama bu zaman baskısının ülkenin menfaatine olduğunu kanıtlayacak inandırıcı bir gerekçe gösteremiyorlar.
“Bütün sistem tek kişiye göre biçimlenmiş. Bu teklifin tek bir sebebi olduğunu hazırlayanlar da, savunanlar da biliyorlar; Erdoğan’ı en geniş yetkilerle ve en zayıf denetim sistemiyle tek adam olarak başa geçirmek.
“Yüzde kaç oyunuz var bilmiyorum ama dediğiniz gibi yüzde 50 destek varsa da yüzde 50 nefret var. Korkunç bir kutuplaşma ve öfke var. Yarın öbür gün iktidar değiştiğinde veya Cumhurbaşkanlığı seçim, sizin öngördüğünüz şekilde sonuçlanmadığında devamlı bir intikamcılık, rövanşizm çıkacak. Anayasa değişiklik teklifi ile Türkiye’nin geleceğine zaman ayarlı bomba yerleştiriyorsunuz. Buradan çıkış olmaz.”
Maddeler üzerinden söz verilmesine itiraz
Şentop'un, maddeler üzerindeki görüşmelerin başladığını belirterek, AKP Yozgat Milletvekili Yusuf Başer'e birinci madde üzerinde söz vermesine CHP ve HDP milletvekilleri tepki gösterdi.
AKP milletvekilleri ile CHP ve HDP milletvekilleri arasında sözlü tartışma başladı. Başer konuşmasını sürdürürken CHP'li ve HDP'li milletvekilleri itirazlarına devam etti.
#KaptıkaçtıAnayasası
— Ali Şeker (@draliseker) 26 Aralık 2016
Anayasa Komisyonu üyeleri bile konuşturulmadan dikta dayatılıyor.
Gün gelecek devran dönecek AKP Halka hesap verecek. pic.twitter.com/czKnHaDP6c
CHP'li milletvekilleri “Gün gelecek devran dönecek, AKP halka hesap verecek” diye slogan attı. AKP'li milletvekilleri ise bu durumu alkışlarla protesto etti.
Daha sonra söz alan CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, Şentop'un yeterlilik önergesini işleme koymasını eleştirdi. İçtüzükte yeterlilik önergesinin verilmesine ilişkin bir düzenleme bulunmadığını ileri süren Gök, aksine teklifin en ayrıntılı şekilde tartışılmasının önünün açılmasını istedi.
Şentop da yaptığı uygulamaların İçtüzüğe uygun olduğunu tekrarladı.
AKP milletvekili Salih Cora'nın kendisine 'terbiyesiz' dediğini iddia eden CHP'li komisyon üyesi Nurhayat Altaca Kayışoğlu "Terbiyesiz sensin. Gel lan buraya" diye bağırdı. Kayışoğlu'nu milletvekilleri sakinleştirdi. AKP'li milletvekilleri alkışlayarak Kayışoğlu'nun bu davranışını protesto etti.
Grup başkanvekilleri toplandı
TBMM Anayasa Komisyonu’nda yaşanan tartışmanın ardından, AKP, CHP, MHP ve HDP grup başkanvekilleri bir araya gelerek, toplantıların tartışmasız geçmesini değerlendirdi.
Cumhuriyet'in ANKA'yı kaynak gösterdiği haberine göre; AKP, CHP, MHP ve HDP Grup Başkanvekilleri, tartışmalı ve zaman zaman gerilen komisyon toplantısının bundan sonraki görüşmelerinin sakin geçmesini sağlamak üzere bir araya geldi. Görüşmelerden sonuç çıkmadı.
Görüşmeler aranın ardından devam ediyor.