AİHMe Türkiye Aleyhine 5000 Başvuru

Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Karaman Milletvekili Zeki Ünal'ın soru önergesini yanıtlarken, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) Türkiye aleyhine yapılan başvurular hakkında bilgi verdi.

Türk, resmi olmamakla birlikte Türkiye aleyhine AİHM'e yaklaşık 5 bin bireysel başvuruda bulunulduğunu bildirdi.

Türk'ün verdiği bilgiye göre, AİHM, bugüne kadar Türkiye aleyhine 145, lehine ise 9 karar verdi. Delegeler Komitesi, Türkiye aleyhine 12 karar verirken, 400 dava dostane çözümle sonuçlandı. AİHM, 57 davayı kabul edilemez bulurken, 13 dava ise çeşitli nedenlerle kayıtlardan silindi.

Sonuçlananlar dahil olmak üzere başvuruların, yapıldığı kesimlere göre sınıflandırılması şöyle:

* Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nden................2250

* Güneydoğu Anadolu'dan.......................1500

* YAŞ kararlarıyla TSK'dan uzaklaştırılanlar....60

* Devlet başvuruları.............................2

* Parti kapatma ile ilgili başvurular............8

* Mülteci başvuruları...........................23

* Kamulaştırmayla ilgili başvurular............701

* Sıkıyönetimden devir olunan ..................26

En çok şikayet, adil yargılamanın ihlali

AİHM'e yaklaşık 5 bin ayrı davada şikayet edilen Türkiye, en çok "adil yargılanma hakkının ihlali"nden dolayı suçlanıyor.

Başvuruların, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin maddelerine göre dağılımı ise şöyle oldu:

* Yaşam hakkı......................................149

* İşkence ve kötü muamele yasağı...................328

* Hürriyet ve güvenlik hakkı.......................391

* Adil yargılama hakkı ............................671

* Suç ve cezaların kanuniliği ......................70

* Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü.................110

* İfade özgürlüğü..................................171

* Dernek kurma ve toplantı özgürlüğü................32

* Hak arama özgürlüğü..............................212

* Ayrımcılık yasağı................................124

* Mülkiyet hakkı...................................701

* Özel hayat, aile hayatı ve konut dokunulmazlığı..361

Ödenen ve ödenecek tazminatlar

Türkiye, aleyhine sonuçlanan davalar nedeniyle önemli miktarda tazminat ödedi. 15 Mart 2002 tarihi itibarıyla, Türkiye'nin, Türk lirasına çevrilerek ödediği tazminat miktarı 589 milyar 349 milyon 841 bin 598 lira, döviz olarak 171 bin 124 İngiliz Sterlini, 3 bin 516 ABD Doları ve 5 milyon 188 bin 181 Fansız Frangı oldu.

Türkiye'nin, döviz olarak ödeyeceği toplam tazminat miktarı ise 4 milyon 524 bin 668 İngiliz Sterlini, 1 milyon 84 bin 677 ABD Doları, 8 milyon 758 bin 567 Fransız Frangı. (BB)