AİHM Osman Kavala Dosyasına Hızlandırılmış Prosedürle Bakacak
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Osman Kavala’nın avukatlarının 8 Haziran 2018 tarihinde yapılan dava başvurusuyla ilgili dosyayı hızlandırılmış prosedürle işleme koyma kararı aldı.
Türkiye'ye sorular
AİHM’den savunma yapması için Ankara'ya bir dizi soru yöneltti.
Deutsche Welle’nin Strasbourg muhabiri Kayhan Karaca’nın haberine göre mahkeme özellikle Kavala hakkındaki geçici tutukluluk kararının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve AİHM içtihatlarına uyumluluğuna odaklandı.
Somut delil istendi
Tutuklamanın "yasallığını" sorgulayan AİHM, tutuklanma kararına temel oluşturan "şuç işlendiğine ilişkin somut delillere dayanan kuvvetli şüphe" kavramı hakkında ayrıntılı bilgi istedi. Tutuklama kararı alındığı sırada dosyada bulunan kanıtların yeterli olup olmadığını sordu.
“Tutukluluk süresinin makullüğü”
Kavala hakkındaki geçici tutukluluk süresinin "makul sürede" yargılanma şartıyla bağdaşıklığını da sorgulayan AİHM, Kavala’nın, tutukluluğun yasallığına karşı itiraz hakkına sahip olup olmadığı konusunda da ayrıntı talep etti.
“Tutuklama kararı siyasi mi” sorusu
AİHM ayrıca Kavala'ya yönelik tutuklama kararının "siyasi" olduğuna ilişkin iddialar hakkında Türkiye hükümetinden savunma talebinde bulundu.
Kavala'ın şikayetleri
Osman Kavala AİHM'e yaptığı dava başvurusunda hakkındaki geçici tutukluluk kararının ve bu kararın uzatılmasının AİHS'nin emniyet ve güvenlik haklarıyla ilgili 5’inci maddesine aykırı olduğunu savundu. "Çıkarılan zorluklar" nedeniyle hakkındaki geçici tutukluluk ve tutukluluğun devamı kararlarına itiraz edememiş olması ve Anayasa Mahkemesi önündeki sürecin uzunluğunun da AİHS'nin aynı maddesine aykırı olduğu tezini işledi. Kavala ayrıca hakkındaki tutukluluk kararının siyasi nedenlerden ötürü verildiğini, bu durumun AİHS'nin 18'inci maddesine aykırı olduğunu ileri sürdü.
Anadolu Kültür Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala, 18 Ekim 2017 tarihinde İstanbul'da gözaltına alınmış, 1 Kasım 2017 tarihinde çıkarıldığı İstanbul Nöbetçi Sulh Ceza Mahkemesi tarafından hakkında geçici tutuklama kararı çıkartılmıştı. Kavala'nın bu karara itirazı sonuç vermemişti. Kavala'nın Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı bireysel başvuru süreci de devam ediyor.
Ne olmuştu?
Anadolu Kültür Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala, 18 Ekim 2017 akşamı Antep’te Goethe Enstitüsü ile birlikte gerçekleştirilmesi planlanan bir projenin toplantısından döndüğü sırada İstanbul Atatürk Havalimanı’nda gözaltına alındı.
Sabah Gazetesi, 24 Ekim tarihli sayısında Kavala’nın tutuklu ABD Başkonsolosluğu çalışanı Metin Topuz’la aynı dosya kapsamında sorgulandığını iddia etti.
Kavala 1 Kasım 2017'de tutuklandı.
Soruşturmayı yürüten İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosu mahkemeye gönderdiği sevk yazısında Kavala'ya, "Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile hükümetini ortadan kaldırmaya ve görevini yapmasını engellemeye yönelik bir ayaklanma olan ve tüm terör örgütlerinin aktif katıldığı Gezi olayları eylemlerinin yönetici ve organizatörü olmak" ve "15 Temmuz darbe girişimi ile ilgili 15-16 Temmuz 2016 tarihinde Büyükada Splendid Otel'de yapılan darbe teşebbüsü sürecinde darbenin organizatörlerinden olan Henri J. Barkey ile yabancı uyruklu kişi ve kişilerle olağanın ötesinde yoğun irtibat kurarak darbe teşebbüsüne katılmak suretiyle anayasal düzeni cebir şiddet yöntemleriyle değiştirmek” suçlamalarını yöneltmişti.
Osman Kavala hakkında
1957’de Paris’te doğdu. Manchester Üniversitesi Ekonomi bölümü mezunu.
1982’den sonra Kavala Grubu’nda yönetici olarak çalıştı.
Murat Belge’yle birlikte Türkiye’nin önde gelen yayınevlerinden İletişim Yayınları’nın kuruluşunda yer aldı.
Türk-Polonya İş Konseyi, Türk-Yunan İş Konseyi, Center For Democracy in Southeast Europe (Güneydoğu Avrupa’da Demokrasi Merkezi) gibi çeşitli iş ve toplumsal kuruluşların Yönetim Kurulu üyeliklerinde bulundu.
TESEV Yönetim Kurulu üyesi, Açık Toplum Enstitüsü'nde Danışma Kurulu üyesi, Helsinki Yurttaşlar Derneği üyesi, Tarih Vakfı ve Diyarbakır Kültürevi'nin destekçisi.
Dava süreci
18 Ekim 2017 - Osman Kavala gözaltına alındı.
25 Ekim 2017 - Gözaltı süresi bir hafta uzatıldı.
31 Ekim 2017 - İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde sorgusu yapıldı.
1 Kasım 2017 - İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca ifade alınmaksızın tutuklamaya sevk edildi. İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliği tarafından TCK’nin 309 ve 312. maddelerinde düzenlenen suçlardan tutuklama kararı verildi.
6 Kasım 2017 - Cezaevi görüşlerinde avukat kısıtlamasının kaldırılması talebi ile İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na başvuruldu.
8 Kasım 2017 - İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliği'nin tutuklama kararına itiraz edildi.
28 Aralık 2017 - Tutukluluk incelemesinin duruşmalı yapılması ve yapılacak inceleme sonucu tahliye kararı verilmesi talepli dilekçe sunuldu.
29 Aralık 2017 - Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru yapıldı.
23 Ocak 2018 - Tutukluluk incelemesine ilişkin yapılan başvurular toplu olarak reddedildi.
1 Şubat 2018 - Tahliye taleplerinin reddine ilişkin karara itiraz edildi.
5 Şubat 2018 - İtirazın reddine karar verildi.
17 Şubat 2018 - Tutukluluk incelemesi neticesinde tutukluluk halinin devamına karar verildi.
8 Mart 2018 - Osman Kavala cezaevi vasıtasıyla tahliye talebinde bulundu.
19 Mart 2018 - Tahliye talebinin reddine karar verildi.
18 Nisan 2018 - Tutukluluk incelemesi neticesinde tutukluluk halinin devamına karar verildi.
27 Nisan 2018 - Osman Kavala hakkında verilen iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınmasına ilişkin kararları ve tutanakları talep eder dilekçe verildi.
27 Nisan 2018 - Anayasa Mahkemesi'nin 12 Nisan 2018 tarih 2016/15637 sayılı Erdal Tercan kararında tutukluluk incelemesinin duruşmalı olarak yapılmamasının hak ihlali olarak nitelendirildiği de belirtilerek; tutukluluk incelemesinin duruşmalı olarak yapılması talepli dilekçe verildi.
16 Mayıs 2018 - Duruşma yapılmaksızın "dosya üzerinden" tutukluluk halinin devamına karar verildi.
21 Mayıs 2018 - Osman Kavala'nın soruşturma dosyasının, dosyada yer alan ve hiçbir irtibat bulunmayan şüphelinin/şüphelilerin dosyasından tefrik edilmesi (ayrılması) talepli dilekçe sunuldu.
7 Haziran 2018 - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuruldu.
11 Haziran 2018 - Tutukluluk incelemesi neticesinde tutukluluk halinin devamına karar verildi.
3 Ağustos 2018 - Osman Kavala'ya ve özel müdafiilerine haber verilmeksizin, İstanbul Barosu'ndan avukat atanmak suretiyle yapılan duruşmalı tutukluluk incelemesi neticesinde tutukluluk halinin devamına karar verildi.
9 Ağustos 2018 - Usule ve yasaya aykırı şekilde yapılan duruşmalı tutukluluk incelemesi neticesinde verilen tutukluluk halinin devamına ilişkin karara itiraz edildi.
23 Ağustos 2018 - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Mahkeme İçtüzüğünün 41. maddesi uyarınca Osman Kavala'nın başvurusunun öncelikli olarak değerlendirilmesi talebini kabul etti.
31 Ağustos 2018 - Osman Kavala'nın soruşturma dosyasının, dosyada yer alan ve hiçbir irtibat bulunmayan şüphelinin/şüphelilerin dosyasından tefrik edilmesi (ayrılması) ve hakkında tahliye kararı verilmesi talepli dilekçe sunuldu. (HK)