AIDSin 20 Yılı

İlk kez 1981 yılının Haziran ayında, "sıradışı bağışıklık sistemi bozukluğu" olarak teşhis edilen AIDS hastalığı ile 20 yıldır sürdürülen mücadelede önemli kazanımlar da elde edildi. AIDS'le savaşın önemli adımları şöyle:

1981:

* ABD'de eşcinsel erkeklerde ilk sıradışı bağışıklık sistemi bozuklukları teşhis edildi.

1982:

* Kazanılmış bağışıklık yetmezliği sendromu (AIDS) ilk olarak tanımlandı. Yıl devam ederken, kan nakli, anneden çocuğa ve cinsel ilişkiden oluşan üç bulaşma yolu tanımlandı.

1983:

* AIDS hastalığının etkeni olarak (HIV) insan bağışıklığı yetmezliği virüsü tanımlandı. Afrika'daki durum bir heteroseksüel AIDS salgını olarak açıklandı.

1985:

* Büyüyen salgının boyutları ortaya çıkmaya başladı. 1985 itibariyle dünyanın her bölgesinden en az bir AIDS vakası bildirilmiş durumdaydı.

* Film yıldızı Rock Hudson, AIDS'li olduğunu açıklayan ilk ünlü kişi oldu.

* ABD'de İlaç ve Gıda Dairesi (FDA) ilk HIV antikor testini kabul etti ve bağışlanan kanlara HIV taraması başlatıldı.

1987:

* Afrika'nın lk cemaat temelli AIDS örgütü (The AIDS Support Organisation: AIDS destek örgütü - TASO) Ufganda'da kuruldu. Dünyadaki benzeri etkinlikleri için örnek oldu.

* Uluslar arası AIDS Hizmet Örgütleri Konseyi (ICASO) ve Dünya HIV/AIDS İle Yaşayanlar Şebekesi (Global Network of the People living with HIV/AIDS) kuruldu.

* Şubat'ta Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) AIDS ile ilgili olarak bir özel program başlattı. Bu program, daha sonraki BM programını (UNAIDS) oluşturdu.

1988:

* Londra'da dünyanın birçok ülkesinden sağlık bakanları HIV/AIDS salgınını müzakere etmek için ilk defa toplandı.

1991-1993:

* Uganda'da genç hamile kadınlarda HIV prevalansı azalmaya başladı. Bu gelişmekte olan bir ülkedeki ilk önemli başarıydı. Bu başarı, salgına karşı ülke genelinde başlatılan hareketin bir sonucuydu.

1994:

* Bilim insanları anneden çocuğa bulaşmayı azaltan ilk tedavi protokolünü geliştirdiler.

1995:

* Doğu Avrupa'da damar içi uyuşturucu kullananlar arasında bir HIV patlaması tespit edildi.

1996:

* UNAIDS (Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Programı) oluşturuldu.

* İlk defa olarak yüksek derecede etkili antiretroviral tedaviye ilişkin kanıtlar yayınlandı.

1997:

* Brezilya kamu sağlık sistemi içinde antiretroviral tedavi sunmaya başlayan ilk gelişmekte olan ülke oldu.

1998:

* Anneden çocuğa bulaşmayı engelleyecek ilk kısa süreli tedavi protokolü duyuruldu.

1999:

* Tayland'da ilk HIV aşısının etkinliğini ölçecek olan klinik deneylere başlandı.

2000:

* Birleşmiş Milletler üvenlik Konseyi ilk defa olarak HIV/AIDS'i görüşmek üzere toplandı.

2001:

* Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi ANNAN eylem çağrısı yaparak AIDS ve Dünya sağlığı için bir global fon kurulması için çağrıda bulundu.

* bilgiler www.unaids.org'dan derlenmiştir.(BB)