Afganistan: Taliban ilerledikçe zalimleşiyor
*Fotoğraflar: BBC International.
Taliban savaşçıları, Afganistan'ın en büyük şehirlerinden biri olan Mezar-ı Şerif'ten sadece 30 dakika uzaklıkta bulunuyor.
BBC News'un haberine göre gösterdikleri "ganimat" veya savaş ganimetleri arasında bir Humvee, iki kamyonet ve bir dizi güçlü makineli tüfek yer alıyor. Son analizi aktarıyoruz:
Taş yüzlü eski bir medrese (dini okul) öğrencisi ve şu anda yerel bir askeri komutan olan Ainuddin, ağır silahlı bir kalabalığın ortasında duruyor.
Uluslararası birliklerin neredeyse tamamı geri çekilirken, isyancılar her gün yeni toprakları ele geçiriyorlar. Ortada kalan dehşete düşmüş bir nüfus.
Sivillere zarar vermek için...
On binlerce sıradan Afganistan evlerini terk etmek zorunda kaldı - son haftalarda yüzlerce kişi öldü veya yaralandı.
Ainuddin'e, uğruna savaştığını iddia ettiği insanlara verdiği acı göz önüne alındığında, şiddeti nasıl haklı çıkarabileceğini soruyoruz.
"Savaşları yüzünden insanlar ölüyor" diye soğukkanlılıkla yanıtlıyor ve grubun "sivillere zarar vermemek için" elinden gelenin en iyisini yapmaya çalıştığını da ekliyor.
"Bir hükümetimiz vardı ve devrildi. Savaşı onlar [Amerikalılar] başlattı."
Ainuddin ve Taliban'ın geri kalanı, ivmenin yanlarında olduğunu ve 2001'de ABD liderliğindeki işgal tarafından devrildikten sonra hakimiyete geri dönmenin eşiğinde olduklarını hissediyorlar.
"Onları öldürmek zorundayız"
Taliban, Kabil'deki kendi tanımlarıyla "kukla hükümet" için "Batı kültüründen vazgeçmiyorlar... Bu yüzden onları öldürmek zorundayız" diyor.
Konuşmamızı bitirdikten kısa bir süre sonra, tepemizde helikopterlerin sesini duyuyoruz. Humvee ve Taliban savaşçıları hızla dağılıyor. Afgan hava kuvvetlerinin isyancılara yönelik devam eden tehdidini ve savaşın henüz bitmediğini hatırlatıyor.
İslam'ın en ünlü mistik şairlerinden biri olan Celaleddin Rumi'nin doğum yeri olduğu düşünülen eski kökleri olan bir kasaba olan Belh'deyiz.
Bu yılın başlarında, hâlâ hükümet tarafından kontrol edilirken buradan geçtik, ancak uzak köyler Taliban'ın elindeydi. Şimdi, bu son ve benzeri görülmemiş saldırıda militanlar tarafından ele geçirilen yaklaşık 200 bölge merkezinden biri.
Üst düzey bir Taliban yetkilisi, kuzeye odaklanmanın kasıtlı olduğunu söylüyor- yalnızca bölgenin geleneksel olarak Taliban karşıtı güçlü bir direniş gördüğü için değil, aynı zamanda daha çeşitli olduğu için.
Çekirdek liderliğinin Peştun çoğunluğunun üyeleri tarafından ağır bir şekilde domine edilmesine rağmen, yetkili, Taliban'ın diğer etnik kökenleri de içerdiğini vurgulamak istediğini söyledi.
Yerel bir Taliban lideri ve Belh'teki ev sahibimiz Hacı Hikmet, günlük hayatın nasıl devam ettiğini bize göstermek istiyor.
Çarşı, hem erkek hem de kadın alışveriş yapanlarla hala kalabalık.
Taliban kuralları koydu bile
Yerel kaynaklar bize kadınların sadece erkek bir refakatçi ile katılmasına izin verildiğini söyledi, ancak ziyaret ettiğimizde durum böyle görünmüyor. Başka yerlerde Taliban komutanlarının çok daha katı olduğu bildiriliyor.
Ancak gördüğümüz tüm kadınlar, hem saçlarını hem de yüzlerini örten her şeyi kapatan burka giyiyorlar.
Hacı Hikmet, kimsenin "zorlanmadığı" ve Taliban'ın basitçe kadınların böyle giyinmesi gerektiğini "vaaz ettiği" konusunda ısrar ediyor.
Ama bana taksi şoförlerine, tamamen örtünmediği sürece hiçbir kadını şehre götürmemeleri talimatı verildiği söylendi.
Biz ayrıldıktan sonraki gün, genç bir kadının kıyafetleri yüzünden öldürüldüğüne dair haberler geliyor. Ancak Hacı Hikmet, Taliban üyelerinin sorumlu olduğu iddialarını reddediyor.
Pazardaki pek çok kişi gruba desteklerini ve güvenliği artırdıkları için onlara şükranlarını ifade ediyor. Ancak her zaman bize eşlik eden Taliban savaşçıları ile bölge sakinlerinin gerçekten ne düşündüğünü bilmek zor.
Grubun katı görüşleri zaman zaman daha muhafazakar Afganlarla uyumlu, ancak Taliban şimdi bir dizi büyük şehrin kontrolü için bastırıyor.
"İç düşmanlarımızı yendik"
Mezar-ı Şerif'in karmaşık çinili Sultanahmet Camii'nin gölgesinde, erkekler ve kadınlar geçen hafta gözle görülür şekilde daha rahat bir sosyal atmosferde dolaştılar.
Hükümet hala şehirde kontrol altında ve konuştuğum neredeyse herkes Taliban'ın yeniden dirilişinin ne olacağı konusunda endişelerini dile getirdi.
Şimdilik, Taliban'ın hızlı ilerlemesine rağmen, hükümet Afganistan'ın en büyük şehirlerinin kontrolünü elinde tutuyor. İki taraf kontrol için mücadele ederken, önümüzdeki aylarda uzun süreli ve giderek daha ölümcül şiddet olayları yaşanması muhtemel.
TIKLAYIN - Afganistan Savaşı'nın 20 yılı: Bitmeyen keder
Hacı Hikmet'e Taliban'ın askeri olarak kazanabileceğinden emin olup olmadığını soruyorum. "Evet," diye yanıtlıyor. "Barış görüşmeleri başarılı olmazsa, Allah'ın izniyle biz kazanacağız."
Ancak bu görüşmeler durdu ve Taliban'ın tekrarlanan bir "İslami hükümet" kurulması talebi, muhaliflerine teslim olma çağrısı gibi görünüyor.
Hacı Hikmet, "Her iki yabancıyı da yendik, şimdi de iç düşmanlarımızı yendik" diyor.
(PT)