Afganistan’daki askerler çekilecek mi, havaalanı talebi geçerli mi?

Fotoğraf: AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Taliban'ın Afganistan'da yönetimi ele geçirmesiyle birlikte sıcak gelişmeler yaşanırken Türkiye'nin ülkedeki askerlerini çekip çekmeyeceği ve Kabil'deki Uluslararası Hamid Karzai Havaalanı'nı koruma talibinin geçerli olup olmadığı konularında nasıl bir tavır alacağı merak ve tartışma konusu.

TIKLAYIN - Afganistan'daki son gelişmeler 

Milli Savunma Bakanlığında "Afganistan" toplantısı

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar başkanlığında yapılan ve Afganistan'daki Türk Görev Kuvveti Komutanı'nın da yer aldığı video konferans toplantısında, ülkedeki son gelişmeler ele alındı.Kabil'deki personelin güvenliğinin birinci öncelikleri olduğunu vurgulayan Akar, bununla ilgili olarak her türlü tedbirin alındığını açıkladı.

Bahçeli: Askerlerin Afganistan'ı terki düşünülemez

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Afganistan'daki askeri unsurların çekilmemesi gerektiğini savunarak "Askeri unsurlarımızın Afganistan'ı terki düşünülemez" dedi. 

Afganistan'daki gelişmeler üzerine yazılı açıklama yapan Bahçeli, Türkiye'nin Kabil Uluslararası Hamid Karzai Havalimanı'ndaki varlığının sürdürülebilir nitelikte olmasının şart olduğunu iddia etti.

Diplomatik temsilciliklerin de açık kalmasını isteyen Bahçeli, "Afganistan'daki yeni yönetimle düzensiz göçün önlenmesi hususunda muhakkak surette anlaşma, temas ve fikir birliği temin edilmesi şarttır. Taliban'la görüşmek dahil her seçenek dikkate alınmalıdır. Sıcak çatışma ortamının Afganistan'a bir yarar sağlamayacağı, bu itibarla Taliban'ın bütün Afganları ülkelerinde yaşamaya teşvik ederek kucaklayıcı bir politika izlemesi elzemdir" dedi.

CHP Sözcüsü: Askerler derhal geri çekilmeli

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Sözcüsü Faik Öztrak, Afganistan'daki askerlerin derhal dönmesi gerektiğini belirtti.

CHP Genel Merkezi'nde basın toplantısı düzenleyen Öztrak, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Afganistan ile ilgili açıklamalarını tepki göstererek şöyle dedi: .

"Erdoğan hala Afganistan'da egemen güçlerin taşeronluğunu kapmak için Taliban ile zemin yokluyor. Taliban ile inanç farklılığı yokmuş. Taliban lideriyle de görüşebilirmiş. Dün de Pakistan üzerinden Taliban'a çiçekler göndermeye devam etti. Erdoğan, Afganistan'da illaki taşeronluk üstlenecekse dantelli kefen bezi kuşanan tosuncuklarını, o da olmazsa besleyip büyüttüğü SADAT'çılarını göndersin. Mehmetçiğimizin üzerinden elini çeksin. Son kez uyarıyoruz. Afganistan'da Mehmetçiğimizin ayağına değecek en ufak taştan bizzat siz sorumlu olursunuz."

Kabil havaalanıyla ilgili remi açıklama yok. 

Türkiye Kabil'deki Uluslararası Hamid Karzai Havaalanı'nı korumak için eski Afgan hükümetiyle uzlaşmış görünüyordu ancak yeni şartlar altında Ankara bu görevi üstlenmeye hala istekli mi ve buna karşı Taliban'ın tutumu ne olacak? Bu konuda henüz yapılmış resmi bir açıklama yok. 

DW Türkçe'nin haberine göre, Türkiye, Kabil havaalanını korumak konusundaki isteğini sürdürüyor. Üst düzey bir hükümet yetkilisi bunu şöyle açıklıyor:

"Türkiye, Afganistan'da birlik ve huzurun temini için olumlu rol oynayabilecek ülkelerden biri olmak istiyor. Ancak havaalanının işletilmesi için Afgan hükümetince resmen davet edilecekti. Şimdi Kabil'de nasıl bir hükümet kurulacak, yeni hükümet böyle bir şey isteyecek mi? Henüz bilinmiyor."

Öte yandan Reuters'ın Türkiye güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Türkiye Kabil Havalimanı'nın güvenliğini üstlenmeyle ilgili planı iptal etti.

Haberde görüşlerine yer verilen kaynaklar, planın "ortaya çıkan kaos nedeniyle otomatik olarak iptaline rağmen, Taliban'dan talep geldiği takdirde Ankara'nın Kabil Havalimanı'na teknik destek ve güvenlik desteği sunmaya hazır olduğunu" söyledi.

Tezkere bu görevi kapsıyor mu?

Bu arada Türk askerlerinin Kabil'deki mevcudiyetine ilişkin dikkat çekilen bir başka dikkat çekilen nokta da konunun hukuki boyutu.

Eski Dışişleri Bakanı Şükrü Sina Gürel, DW Türkçe'ye yaptığı değerlendirmede, "TBMM'de kabul edilen son tezkerede askerler NATO şemsiyesi altında ve muharip olmayan görev için gönderildi. Şimdi bu durumda bu görevin çerçevesi ortadan kalktı" diyerek askerlerin Kabil havaalanı görevi için bir başka tezkere geçirilmesi gerektiğini kaydediyor.

Afganistan ve Libya'ya asker gönderilmesi için hükümete verilen iznin Ocak 2021'den itibaren 18 ay uzatılmasına ilişkin tezkere TBMM'de Aralık 2020'de kabul edilmişti. Söz konusu tezkerenin metninde, TSK unsurlarının NATO'nun Afganistan'da icra ettiği Kararlı Destek Misyonu ve devamı kapsamında yurtdışına gönderildiği belirtiliyor.

"Bundan sonra Türk askeri Taliban'ın hedefi haline gelirse bunun sorumluluğunu kimse kaldıramaz" diyen Gürel, Kabil havaalanı ile ilgili kararın Erdoğan'ın ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesinin ardından alınmasının da Türkiye'nin eskiden beri bölgede oluşturduğu saygınlığı zedelediğini söylüyor. (KÖ)