Afetlerde “psikolojik tahribat” uyarısı

Mezopotamya Psikologları Derneği (DER-MEZ), afet durumlarında yetkili kurumların üzerine düşen sorumlulukları yerinde ve zamanında yerine getirme zorunluluğuna dikkati çeken yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, 20 Haziran’da Diyarbakır'ın Çınar ilçesi ile Mardin'in Mazıdağı ilçesi arasında, görgü tanıklarının beyanı, bilirkişi ve savcılık raporlarına göre elektrik tellerinden çıkan yangından dolayı son bilgilere göre 75 kişinin yaralandığı, 15 kişinin hayatını kaybettiği, 964 hayvanın da öldüğü belirtildi.

Kayıp yaşamış veya afete tanık olmuş kişilere yaklaşım

Dernek, sosyal medya kanallarında afet bölgesine giden kimi kişi ve kurum çalışanlarının, kayıp yaşamış veya afete tanık olmuş kişilere yaklaşımı nedeniyle bu açıklama yaptıklarını ifade etti:

“Coğrafyamızda yaşanan afetlerin oluş biçimleri, yönetilme şekilleri ve müdahale yöntemleri ideolojik saiklerle dizayn edilmekte ve toplum yararına bir çalışmanın ortaya çıkmasını engellemektedir.”

“İkinci bir travmatik deneyime yol açabiliyor”

Açıklamada, afet ve sonrasındaki kayıp durumlarının beklenmedik, dehşet verici, korku ve panik yaratması açısından travmatik olaylar olduğu belirtildi:

“Bölgeye giden kişi ve kurumların iletişim yöntemleri, yaptıkları çalışmalar çoğunlukla afet yaşamış veya tanık olmuş kişilerin ikinci bir travmatik deneyim yaşamalarına yol açabilmektedir.

Afet durumlarında bölgeye giden kişi ve kurumların afetten etkilenen, kayıp-yas sürecindeki kişilerin duygusal, fiziksel ve kültürel güvenliğini göz önünde bulundurmaları, psikolojik ilk yardım bilgisine sahip olmaları gerekmektedir.”

Psikolojik ilkyardım

Mezopotamya Psikologları Derneği ayrıca, afet bölgelerinde görevlendirilecek psikologların da mesleki yetkinliğinin yanı sıra afet, travma, çocuk ve yetişkin alanlarında yetkin olması ve çalışma yürütülecek bölgenin kültürel özelliklerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini açıkladı:

“Söz konusu videolarda görevlendirilme ile yangın bölgesine gönderilen kişilerin psikolojik ilk yardım konusunda yeterli olmadıkları görülmektedir. Yetkinliği olmayan kişilerin afet sahasında bulunmaları yangından etkilenen insanlara zarar verebilmektedir.”

Alanda çalışanlara çağrı

Dernek, alanda çalışma yürütecek kişileri, yaratılan psikolojik tahribatın anlaşılması ve afetlerde uygulanan ezberci uygulamaların dışında evrensel, bilimsel, kültürel bir yenilik arayışıyla, mesleki etik ilkeler çerçevesinde çalışmalarını yürütmeye davet etti.

Ayrıca, afet alanlarına giden her kişi ve kurumun kültürel farklılıklara, mesleki etik ilkelere dikkat etmesi gerektiğini, kendilerinin de afet alanlarında ihtiyaç tespiti ve çalışmalara başladıklarını açıkladılar.

(AS)