Adalet Atlası'nda bu hafta: Yeraltında gasp

Adalet Atlası'nın "Define hayaliyle kolektif gasp" başlıklı yeni bölümünde tarihçi Mehmet Polatel, sosyolog Kübra Kurt Çalışkan ve hukukçu Kasım Akbaş ile mülkiyet hakkı definecilikten yola çıkılarak tartışılıyor.

Definecilerin yerin altında ne aradığını, onlara musallat olan hayaletleri ve özünde yağmacılık olan bu alanın meşruiyetini tarih ve hukuktan nasıl aldığı ele alınıyor. 

Oyuncu Berkay Ateş'in Van'da define arayan bir kazıcıyı seslendirmesiyle açılan bölümde yanıtı aranan sorular şöyle: 

Definecilerin zenginleşme hayalleriyle temas ettikleri kimlerin gömüleri? Yağmanın tarihi 1915'e nasıl uzanıyor? Tehcir sürecinde Ermenilerin mallarını korumalarının tek yolu nasıl gömmek oldu? Hukuk bu süreçte nasıl bir suç aracına dönüştü? Ulus devletin yerin üstünde olmasını istemediklerinin mallarını defineciler bugün yerin altında nasıl gasp ediyor? İmamlar, köylüler suça nasıl ortak oluyor? Bugün başka kimlerin mülkiyet hakkı, nasıl ihlal ediliyor?

Kasım Akbaş hakkında

Lisans öğrenimini 2001 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladı. Yüksek lisans ve doktora çalışmalarını Anadolu Üniversitesi'nde gerçekleştirdi. Çalışmaları hukuk sosyolojisi başta olmak üzere, hukuk felsefesi, devlet ve hukuk kuramı, insan hakları alanlarında yoğunlaştı. "Hukukun Büyübozumu" ve "Avukatlık Mesleğinin Ekonomi Politiği" başlığıyla yayımlanmış iki kitabı bulunuyor. 2011 Türk Sosyal Bilimciler Derneği Genç Sosyal Bilimciler Ödülleri kapsamında Kitap ve Makale Kategorisi'nde Mansiyon Ödülü; 2014 Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü İnsan Hakları Araştırmaları Mükemmellik Ödülü ve 2019 Halit Çelenk Hukuk Ödülü sahibidir. Barış Bildirisi imzacısı olması sebebiyle, 686 sayılı KHK ile üniversiteden ihraç edilmiştir. Çalışmalarını avukat ve bağımsız araştırmacı olarak sürdürmektedir.

Mehmet Polatel hakkında

Lisansını ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü, yüksek lisansını Koç Üniversitesi Karşılaştırmalı Tarih ve Toplum Çalışmaları ve doktorasını Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkılapları Enstitüsü'nde tamamladı. Ann Arbor Michigan Üniversitesi Ermeni Araştırmaları Bölümü'nde ve Güney Kaliforniya Üniversitesi Shoah Vakfı Soykırım Araştırmaları Merkezi'nde doktora sonrası çalışmalar yapan ve dersler veren Polatel, şu anda Hrant Dink Vakfı'nda Bolis Enstitüsü'nde araştırma koordinatörü olarak çalışıyor. Araştırma alanları içerisinde soykırım, mülkiyet politikaları, toprak sorunu, kültürel miras, hukuk tarihi ve geç Osmanlı'da devlet-toplum ilişkileri bulunuyor.

Kübra Kurt hakkında

2010 yılında başladığı sosyoloji eğitimine 2013 ve 2014 yılları arasında Universitat Potsdam Sosyoloji Bölümü'nde devam etti. Lisansını 2016 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nde tamamladı. Hemen ardından başladığı Mimar Sinan Üniversitesi Genel Sosyoloji ve Metodoloji yüksek lisansını 2019 yılında "Bir Yeraltı Ekonomisi Olarak Definecilik: Van Örneği" başlıklı teziyle tamamladı. İlgi alanları arasında göç, kimlik ve cinsiyet meseleleri bulunmaktadır.

(AÖ)