ABD yeniden BM İnsan Hakları Konseyi’nde

Fotoğraf / AA - Arşiv

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi'nin 18 üyesi yenilendi.

BM Genel Kurulunda yapılan oylamada ABD, 3 yılı aşan bir sürenin ardından yeniden İnsan Hakları Konseyine döndü. Gizli oylamada 193 üye ülkeden 168'i, ABD'nin yeniden Konsey'e seçilmesi lehinde oy kullandı.

Trump yönetiminin, "İsrail'e karşı ön yargılı olduğu" iddiasıyla 2018'de BM İnsan Hakları Konseyinden ayrılmasının ardından ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, göreve gelir gelmez örgüte yeniden katılmıştı.

Konseye seçilen diğer ülkeler şöyle: Eritre, Kamerun, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Somali, Kamerun, Benin, Gambia, Hindistan, Kazakistan, Malezya, Katar, Litvanya, Arjantin, Karadağ, Honduras, Paraguay, Finlandiya ve Lüksemburg.

Seçilen yeni ülkeler, 1 Ocak 2022 itibarıyla Konseyde 3 yıl görev yapacak.

Yenilenen 18 koltuğa sadece 18 ülke aday olduğu için ülkeler, İnsan Hakları Konseyine rakipsiz seçilmiş oldu.

HRW: Seçim kelimesiyle alay edildi

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) BM Direktörü Louis Charbonneau, seçimlerin rakipsiz yapılmasına "Seçim kelimesiyle alay edildi" diyerek tepki gösterdi.

Charbonneau, Konseye Kamerun, Eritre ve BAE gibi ciddi halk ihlallerinin yaşandığı ülkelerin seçilmesinin ise "temel görevi insan haklarını korumak olan örgütün ciddiyetinin sorgulanmasına" neden olduğunu belirtti.

"Biden'ın taahhüdünü yerine getirdik"

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, seçimden sonra yaptığı yazılı açıklamada, İnsan Hakları Konseyine yeniden katılmakla Biden'ın taahhüdünü yerine getirdiklerini belirtti:

"Biden yönetiminin insan haklarını iç ve dış politikanın merkezine koyma konusunda ne kadar ciddi olduğunu göstermek için ABD'nin bir fırsatı olacak."

Thomas-Greenfield, çalışmalarında öncelikli ülkelerin Afganistan, Burma, Çin, Etiyopya, Suriye ve Yemen olacağını bildirerek, "Hedeflerimiz net: İnsan hakları savunucularının yanında yer almak ve insan hakları ihlallerine ve suistimallerine karşı seslerini yükseltmek" dedi.

Komisyon'un yerine kuruldu, aynı eleştiriyi alıyor

BM İnsan Hakları Konseyi, 2006'da BM Genel Kurulunun 60/251 no'lu kararıyla, BM İnsan Hakları Komisyonu'nun yerine kuruldu. Kuruluş amacı, "üye her ülkenin insan haklarının korunması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için göstermiş olduğu performansı incelemek."

BM üyesi ülkeler, İnsan Hakları Konseyi üyeliğine, BM Genel Kurulunca 3 yıllığına seçiliyor.

"İnsan hakları" konularını görüşmek üzere Mart, Haziran ve Eylül'de yılda 3 kez toplanan Konseyin oturumları sırasında, karar tasarıları da görüşülüyor ve kabul ediliyor.

Ancak BM İnsan Hakları Konseyi'nin kararları, "tavsiye" niteliği taşıyor ve kararların yasal bağlayıcılığı bulunmuyor.

47 üyesi bulunan Konsey de tıpkı Komisyon gibi, insan hakları sicili kötü bazı ülkelerin üyeliğine izin verdiği gerekçesiyle eleştiriliyor.

Komisyon, İkinci Dünya Savaşı sonrasında tüm dünyada insan haklarını desteklemek amacıyla kurulmuştu. Ama özellikle son yıllarında, etkili olmadığını ve insan haklarını ihlal eden ülkelerin Komisyon'daki koltuklarını kullanarak çalışmaların önünü tıkadığını söyleyen hak örgütlerinin eleştirileriyle karşı karşıyaydı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), hak ihlalcisi ülkelerin Konsey'in dışında tutulmasını istemiş, "Nepal, Sudan, Zimbabwe gibi ülkeler Konsey'e girerse, yeniden geri adım atmış olunacak" demişti.

Aynı eleştiriler, 2003 yılında Çin, Rusya, Suudi Arabistan, Cezayir ve Yemen Konsey'e üye seçildiğinde dillendirilmeye başlandı.

Konsey İsrail'ı sık sık Filistinlilere yönelik uygulamaları nedeniyle eleştiriyor. (KÖ)