ABD-Türkiye; PKK/KADEKi Konuşmaz

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) heyetlerinin Cuma günü Ankara’da yaptığı görüşmeleri değerlendiren yazar Ümit Fırat, yapılan açıklamaların aksine, bu görüşmelerin “PKK/KADEK” eksenli sürmediği görüşünde.

Fırat’a göre, Türkiye, “Kuzey Irak’taki bir Kürt oluşumundan duyduğu rahatsızlık”, “bölgeye asker gönderme konusundaki kararsızlık” ve “ABD müttefiki olarak varlığını sürdürmek” gibi konularda sıkıntı yaşıyor.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümeti, bu sıkıntılı dönemde ABD ile yapılan görüşmeleri bir “iç politika malzemesi” olarak değerlendirmek ve iç kamuoyu desteği sağlamak için görüşmeyi basına “PKK/KADEK” eksenli bir görüşme olarak yansıtıyor.

“Türkiye, zaten PKK/KADEK üzerinde denetim sahibi”

Fırat, Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Nabi Şensoy başkanlığındaki Türk heyeti ile ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan Lynn Pascoe başkanlığındaki ABD heyetinin görüşmesini bianet’e değerlendirdi.

* ABD’nin PKK/KADEK’e karşı Türkiye’ye desteğini yinelemesi, beklenen bir açıklamaydı. Uluslar arası politika kurallarına uygun bir biçimde, “ABD PKK’yi terör örgütü sayıyor ve müttefiklerinin yanında”.

* Bu görüşmelerin PKK/KADEK eksenli gittiğini sanmıyorum. Türkiye zaten Kuzey Irak’ta; Kandil dağında olan biteni en ince ayrıntısına kadar izliyor. PKK/KADEK’in çevresindeki gelişmelerden haberdar. ABD de, Türkmenlerle ilişkiye kaçmaması koşuluyla, Türkiye’nin bölgedeki varlığına tolerans gösteriyor.

* Türkiye, PKK/KADEK’in bölgedeki varlığını ve ABD ile yaptığı görüşmeyi iç politika malzemesi olarak kullanıyor.

Bölgedeki Kürt yapılanması ve Türkiye’nin güvenliği

* Aslında, Türkiye, bölgedeki bir Kürt yapılanmasının kendi uluslar arası ilişkileri açısından yaratacağı sıkıntılardan endişeli. Böyle bir yapılanma gerçekleşirse, Türkiye, kendisini güvende hissetmeyecek. Ya Kürtlere müdahale etmesi ya da Kürtleri destekleyip dostluğunu kazanması gerekecek. Oysa Türkiye, Kürtlerden çekiniyor, onları desteklemek istemiyor.

* Türkiye Araplarla barışık değil. Bütün Arap dünyası ABD ve İsrail’e nefretle bakıyor. Türkiye her ikisinin de müttefiki. Türkiye, kendisini Osmanlının mirası, Arapların eski mülk sahibi olarak görüyor. Devlet, resmi söyleminde bunu bir onur-gurur vesilesi olarak açıklıyor. Bu da, Arapları rahatsız ediyor.

* Türkiye, Şiilerin de dostu değil. Şiiliği, resmi söyleminde yıllarca Müslümanlık olarak kabul etmemiş; kendi Şiileri ve Alevileriyle de barışık olmamış.

* Bölgedeki Kürtlerle, Araplarla, Şiilerle, Alevilerle sorun yaşayan bir Türkiye, bölgede yeni bir Kürt oluşumundan rahatsız oluyor, bu oluşumu, güvenlik sorunu olarak algılıyor.

ABD-Türkiye ilişkileri; AKP’ye iç kamuoyu desteği

* Bunu önlemek üzere ABD’den bazı taleplerden bulunuyor, ABD de bunu kendi iradesine müdahale olarak algılıyor.

* Bu çerçevede, Türkiye askerlerinin Irak’a gidişi gündemde. Bu birlikler, ekonomik-sosyal ilişkileri güçlendirmek, seramonik bir olaya katılmak üzere oraya gitmeyecekler. Irak bir işgal bölgesi ve ciddi terör hareketleri var. Türkiye de orada hedef olmak üzere. Peki, bundan çıkarı ne olacak?

* Türkiye bölgeye gidip kalabilmek için hem oradaki güvenliğini hem de iç kamuoyunun desteğini sağlamalı. Oradaki en ufak bir burun kanamasında, iç kamuoyunun güveni sarsılır. Çünkü, genel eğilim bölgeye gidilmemesi tarafında.

* Diğer yandan, Türkiye, ABD’nin müttefikliğini kaybetmek istemiyor; bunu çok ciddi bir tehdit olarak görüyor. Sonuçta, NATO ve ABD, Türkiye’nin 50 yıldır angaje olduğu bir sistem; bu sistemden dışlanırsa, uluslar arası güç olmaktan çıkar, uluslar arası korumadan ve ekonomik katkıdan mahrum kalır.

* Yani, Türkiye, bölgeye yerleşip kontrolü sağlamak; ABD ile müttefikliğini sürdürmek ve aynı zamanda iç kamuoyunun desteğini sağlamak gibi hesaplar peşinde. İşte Cuma günü, buna dair pazarlıklar yapıldığını düşünüyorum. (BB)