AB Anayasası Sorularla Geliyor

Anayasa AB'nin değerlerini ve siyasi hedeflerini barındıracak ve üye devletlerin güçlerini Birliğe yoğunlaştırmasını sağlayacak.

Anayasa aynı zamanda AB içinde daha ileri bir entegrasyonun oluşmasına yol açacak.

Birliğe üye 25 devlet anayasayı kabulünden sonra iki sene içinde yani Kasım 2006'ya kadar uygulamaya geçirmek zorundalar.

Yasama da değişiklikler

AB'nin yasama işleyişi şöyle: Üye devletler tarafından belirlenen üyelerden oluşan Avrupa Komisyonu yasaları öneriyor.

25 üye devletin hükümetlerinin oluşturduğu Avrupa Konseyi ve seçimle gelenlerden oluşan Avrupa Parlamentosu ortak bir biçimde önerinin yasalaşmasına karar veriyor.

Anayasa, 25 üyeye ulaşan Birlik içinde tıkanmaların yaşanmasını önlemek için kimi önlem mekanizmaları getiriyor.

Anayasa ile birlikte Konsey'de alınacak birçok karar için aranan çoğunluk sayısı düşürülüyor ve salt çoğunluk gerektiren karar alanları azaltılıyor.

2009'dan sonra, Komisyon'dan bir kararın geçmesi için Avrupa nüfusunu yüzde

65'ini temsil eden üye devletlerin yüzde 55'inin kabul oyu vermesi yeterli olacak.

Anayasa, şu an varolan dönüşümlü başkanlık yerine Konsey'e tam zamanlı bir başkan getirilmesini öngörüyor.

Komisyon'u da yeniden şekillendiren anayasa, 2014'ten sonra Komisyon üye sayısının üçte bir azaltılmasını öngörüyor.

Ortak dış politika ve savunma politikası

Anayasa, AB'de ortak bir dış politika ve savunma politikası yaratılması gerektiğini söylüyor.

Anayasa ile diplomatik ve yardım etkinliklerini koordine edecek bir AB Dışişleri Bakanı ve diplomatik yapı yaratılacak fakat üye devletlerin tümünün dış politika kararları üzerinde anlaşmaları gerekecek.

Birlik içinde, Irak konusunda olduğu gibi, farklı politikalar oluşursa Bakan etkisiz kalacak.

AB anayasası ayrıca,

* Ulusal parlamentolara AB yasalarını eleştirmek için daha fazla olanak veriyor fakat yasaları geri çevirmelerini engelliyor.

* Para birliği gibi yeni girişimlere katılmak ya da ayrılmak konusunda üye devletlere daha fazla esneklik tanıyor.

* AB Temel Haklar Bildirgesi'ni ilk defa olarak AB yasama sisteminin içine sokuyor.

* Üye devletlerin doğrudan vergilendirme, dış ve savunma politikaları ve bütçe konularındaki vetolarını koruyor.

Anayasa tartışmaları yeni başlıyor

Bazı Avrupalı politikacılar anayasanın bir "Birleşik Avrupa Devletleri" yaratamamasını eleştirirken kimileri de anayasanın tam da bunu yapmasını eleştiriyor.

25 AB üyesi devlet bugün imzalanacak olan anayasayı iki sene içinde kabul etmek zorunda. Eğer bir ülke anayasayı referandum ile reddederse ne olacağı ise belirsiz.

Reddeden ülkede ikinci bir oylama yapılabilir, ülke AB'den ayrılabilir ya da anayasa geri çekilebilir.

Referandumlar AB içinde daha önce de sorunlar yaratmıştı; İrlanda ve Danimarka'da halk önemli AB anlaşmalarına önce hayır demiş daha sonra yapılan ikinci referandumlarda kabul etmişti.(EÜ)

* Bu haberi BBC'nin web sayfasından Erhan Üstündağ derleyip Türkçeleştirdi.