81 İlin Namus Cinayeti Haritası Çıkarılıyor
Şahin, "İlk bir ay teorik kısmını öğrenmekle geçti. Akademisyenleri, uzmanları ve Sivil Toplum Kuruluşlarını dinleyelim dedik. Kafamızda bir şeyler oturduktan sonra sahaya inelim istedik. Komisyon bir ayda 40 kadar kişiyi dinledi."
Şahin, komisyonda dinlenen uzman görüşlerinden edinilen ilk izlenimin Türkiye'de kadına yönelik şiddetle ilgili, töre/namus cinayetlerine ilişkin bir istatistiki veri olmadığına ilişkin olduğunu belirtti.
Bu nedenle ilgili kurumlardan bu konuyla ilgili bilgi istediklerini belirten Şahin, 12 ilin taramasının bittiğini ve 81 ilin töre/namus cinayetleri haritasının taramaların bitmesinden sona çıkarılacağını söyledi.
Edindiğiniz ilk sonuç ne oldu?
Dinlediğimiz uzman, STK ve akademisyenlerin de vurguladığı üzere elde resmi istatistiki veri yoktu. Ya dar çerçeveli çalışmalar vardı, ya da magazinel bilgilendirmeler. Bunun üzerine ilgili bakanlıklara yazarak, son beş yılın istatistiki bilgilerini istedik.
Kamuoyuna yansıyan bilgiler mi?
Evet... Emniyet Genel Müdürlüğü'nden ve Jandarma Komutanlığı'nın yaptığı çalışmayla son beş yılın sonuçları bize geldi. 12 ilin taraması yapıldı. 81 ilin taraması yapılacak.
Bu taramaları nasıl bir değerlendirmeye tutacaksınız?
Nitelik ve nitelik olarak olayların analizleri yapılacak. Şüphelilerin meslekleri, yaşları, eğitimleri, ekonomik ve sosyal durumlarının analizleri yapılacak.
Bir ay sonunda komisyonun programında ne var?
Komisyon çalışmaya başladığında ikinci ay sahaya inmeyi planlamıştık. Bunun içinde aralarında İstanbul, Şanlıurfa Diyarbakır ve Batman'ın da olduğu dört ili belirlemiştik. Batman'ı özellikle töre/namus cinayetleri yoğun olduğu için seçmiştik. Ancak istatistiki bilgilerde karşımıza Karadeniz bölgesi çıktı. Samsun ve Tokat'ta da töre/namus cinayetleri yaşandığını gördük. Şimdi sahaya inme zamanı geldi.
Ne zaman başlanacak?
Perşembe ve cuma (24 ve 25 Kasım) İstanbul'da başlıyoruz. Biz Ankara'ya İstanbul'daki STK, akademisyen ve uzmanları, kadın örgütlerini çağırmadık. Ankara'daki ekibi dinledik. Baro, SHÇEK, STK'ler başta olmak üzere. Şimdi İstanbul'u dinleyeceğiz.
Töre/Namus komisyonu başka ne planlıyor?
Cezaevlerine gideceğiz. Adalet bakanlığından izin istedik. Mağdurların aileleriyle çalışmak istedik. Ailelere psikolojik danışmanlık hizmetiyle gitmek için girişimlerimiz var.Bu anlamda saha çalışması bittiği zaman çok daha anlamlı ve detaylı bir çalışma yapılmış olacak.
Komisyonun 40 kadar görüşü dinlediğini söylediniz. Sizin konuyla ilgili edindiğiniz ilk izlenim ne oldu?
Araştırdığımız konunun iki boyutu var. İzlenimim bu. Tahmin etmediğimiz ölçülerde Karadeniz çıktı karşımıza. Suç dağılımda nüfusta kayıtlı olduğu yerin önemli olduğu çıktı...
Cinayet işleniyor ama nereli, yaşı, eğitim durumu nedir? Bunlar bittiğinde fotoğrafın tamamı daha net gözükecek. Yani istatistiki veriler nüfusa kayıtlı yerlerde göz önünde bulundurularak değerlendirilecek.
Komisyonun araştırmalarından ne bekliyorsunuz? Töre/namus cinayetlerinin önleneceğine ilişkin bir umudunuz var mı?
İşin güzel tarafı son 5 yılda töre cinayetleri sayısında azalama var. Bu da zihinsel bir dönüşümün olduğunu gösteriyor. Olumlu ve umut verici gelişme bu. Bundan sonra yapılacak çalışmaların üç ayağı var:
İlk olarak devlete düşen görev var: Yasaların uygulanmasında, idari birimlerin yapması gerekenler.
İkinci olarak kadının güçlendirilmesi gerekiyor. Bilinçlendirilmesi ve ekonomik olarak güçlendirilmesi çok önemli.
Son olarak da, kültür ve zihniyet dönüşümünün gerçekleşmesi gerekiyor. O zaman sonuçların yeniden değerlendirilmesi gerekiyor. Komisyonun başarılı olup olmadığı o zaman ortaya çıkar.(AD)