Kimi insanlar ise kendi ülkelerini tek bir fotoğraf karesine sığdırarak yorumlamak isterler. Bu, belki de bir tür sosyolojik yöntem biçimidir. Fakat bu "yöntemin" en azından Türkiye için ne kadar imkansız olduğunu Sibel K. Türker, Radikal'in 'iki' ekindeki yazısında (15 Eylül) Türkiye'nin fotoğrafının hangisi olduğunu sorgularken ortaya çıkarmıştı.
Türkiye tek kadraja girer mi?
Türker, yazısında "bütün Türkiye'yi tek kadraja sığdıramamaktan şikayet ediyordu" haklı olarak... Kuşkusuz, sadece Türkiye değil, hemen hiçbir ülke tek başına teorik olarak da bir fotoğraf karesine sığdırılamaz .
Zaten bir ülkeyi tek kareye sığdırabilmek için o ülkenin ya Hitler gibi bir "tek tipçi" diktatör tarafından yönetilmesi ya da "demokrasi kavramını uzaktan yakından tanımamış" olması lazım. Ama merak etmeyin! Allah'a şükürler olsun ki biz yukarıdaki her iki kategoriye de girmiyoruz. Çünkü, hem tek fotoğraf karesine sığdırılamayacak kadar "renkli" (ve buna dayanarak,bazılarına göre demokratik) hem de diktatörlere geçit vermeyecek kadar özgürlük tutkusuna sahip! insanların yaşadığı bir ülkede yaşıyoruz.
Öte yandan Türker'in, ülke fotoğrafını çekme fikri, bir "çözümleme" yada anlama yöntemi olarak bana çok cazip geldi.
36'lık bir filmle Türkiye manzaraları
Doğru, Türker'in tek fotoğraf karesine sığdıramadığı Türkiye'yi biz de tek kareye sığdıramadık. Ama bundan daha iyi bir önerim var; tek kareye sığdırılamayan Türkiye'ye ( ve renkliliklerine!) 36'lık bir film harcayalım* . O zaman, bütün "ailenin" fotoğraflarını da çekmiş ve sosyolojik açıdan da çözümleme yapmış! oluruz...
Evet oluşturacağımız albüme öncelikle, Max Weber'in muhtemelen bir çoğunu hiçbir kategoriye sığdıramayacağı "liderlerimizin" çekilecek fotoğraflarından başlamaya ne dersiniz..**
Takke düşüp kel göründüğü an
(A liderinin fotoğrafları): Gölge yapacak şekilde ampul önünde çekilecek kare, bir de minareye çıkarken rüzgarın vurduğu takkenin düşüp kelin göründüğü an çekilecek kare..
(B lideri ): "Yeni"nin doğarken çekilecek karesi, bir de iki gün sonraki kamburlu hali ile...
(C lideri): Efsanevi Ricky Martin'in geri dönüşünde çekilecek kare ve seçimlerden sonra U dönüşü yaparken ki an'ın sonsuzlaştırılması...
(D lideri): Bacı -aday listelerinde yer vermediği- "Bacıları" selamlarken çekilecek kare ve körler körlere yol gösterirken..
(E lideri): Mecliste uyum yasaları için oy kullanırken çekilecek kare ve alanlarda ellerinde idam ipi ile "idamcılara" selam verirken çekilecek kare...
(F lideri): Ulusal solculara selam vermeye çalışırken düştüğü an çekilecek kare ve "köy"ün ( kentin) apartman katında 100. doğum yıl dönümünü kutlarken, mumları söndüremeyişi anında çekilecek kare..
(G lideri için) Boş miting alanlarını doluymuş gibi göstermek için çalışırken kurgu masasında çekilecek olan kare
(H lideri): Mecliste, polisten cop yerken çekilecek olan kare
(I lideri): "Ana" arının, yalnız başına kalınca insanları soktuğu an çekilecek olan kare..
(İ lideri): ABD dolarını ateşe atıp Hitler selamı yaparken çekilecek kare
(J lideri): Cennet tapularını dağıtırkenki anı sonsuzlaştıracak olan kare...
(Geleneksel lider): "Yönetimi devr alıp" kendini "Cumhur"başkanı ilan ederken ki an'ın sonsuzlaştırılması...( toplam 18 kare)
Aşağıdaki fotoğraflar ise An(a)kara dışında çekilecek kareler:
Sandık başından bir kare
19.kare: Sırf "oy kullanmama" cezası vermemek için sandık başına giderken çekilecek kare..
20.kare: İnsanların sandık başında "kararsızlık" anlarının sonsuzlaştırılması.
21.kare: Kamyoncu, kamyonunu başbakana hediye ederken..
22.kare: Okuluna gitmek için 9 kişilik ailenin tek ineğini satmak zorunda kalan üniversite(siz)li öğrencinin "inek sırtında" kitap okurken! çektirdiği kare (bu da benim fotoğrafım),
23.kare: Annenin, açlıktan çocuğunu doğradığı anın karesi
24.kare: Ülke sınırı içindeki iller açlık sınırı altına düştüğü halde, misak-ı milli'ye yeni yerler ekleme hevesiyle savaşa girerken, cephede çekilecek kare.
25.kare: Siyaset yapmayı yasaklayıp, Avrupa Birliği'ne (AB) çarıkla girerken ki anın sonsuzlaştırılması ...
26: kare: Bütün insanların artık "ba ba ba baaaa" demeye alıştırılıp, 'taş fırın' errrkeğii! olmaya başladığı anın sonsuzlaştırılması...
27.kare: Morgların,Cennet Kapısı olarak adres gösterilmeye başlandığı an çekilecek kare...
28.kare: Franz Kafka'nın Türkiye'deki Dava'sı ile uğraşırken 65 milyon davalı ile adliye koridorunda çektirdiği fotoğraf karesi..
29.kare: Yukarıdaki tüm olan bitene aval aval bakıp "burası da neresi" derken ki an çekilmiş olan kare...
Laila'da bir gece, aynı Gece Emniyette...
Geri kalan 7 filmi de okur ister Laila'larda dolarlar havada uçuşurken, ister insanlar işkence edilirken, ister körler ve sağırlar birbirini ağırlarken hatta isterse ülkenin 7 harikasını çekmek için kullanabilir...
Dipnot:
* İşin aslına bakarsanız, sadece geniş açı veya kısa odaklı bir objektif kullanarak bile "Türkiye"yi tek kareye sığdırmayı başarabilirdik. Ama böyle bir fotoğraf insanın içini fazlaca bulandırmaz mıydı?
**Bu albüm ve ima edilen kişi, kurum ve kuruluşlar tümüyle hayal ürünü olup, ülkemizle hiçbir alakası yoktur. Sadece bir "kara-ütopya'nın" taslak halidir. (NK)