“2017 Yılı Sürekli OHAL Altında Geçti”

2017 yılıyla ilgili genel bir değerlendirmenin de yer aldığı raporda, ihlallerin giderilmesine yönelik şu talep ve tespitler öne çıktı:

* Türkiye OHAL ortamında, fiili başkan yönetimi altında anayasal rejimi değiştirdi. 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumunun YSK’nın kanuna aykırı kararı ile kabul edildiğinin ilan edilmesi insan hakları ve demokrasi açısından oldukça kötü bir durum yarattı.

* Türkiye’nin demokrasi ve insan hakları sorunu böylesi bir anayasal değişiklik ile çözülemez. Tam tersi Türkiye’nin demokrasinin çoğulculuk, açıklık ve katılımcılığa dayalı parlamenter sistemi yerleştirmesi, kuvvetler ayrılığını güvence altına alması;

* Hukukun üstünlüğüne dayalı bir yargı yapılanması gerçekleştirmesi;

* Türkiye’de yaşayan farklı etnik ve inanç topluluklarının azınlık haklarını güvence altına alması;

* BM ve Avrupa Konseyi’nin temel hak ve özgürlüklerle ilgili sözleşme, beyanname, bildirge ve protokollerinde düzenlenen hakları anayasal güvenceye kavuşturması gerekir.

* Türkiye’nin bunları yapabilmesi için de barış ve gerçek bir çatışma çözümüne ihtiyacı bulunuyor. Türkiye’nin en önemli sorunu olan Kürt sorununun çözümsüz bırakılarak çatışma ve savaşta ısrar edilmesi, işin içinden çıkılmaz bir noktaya gelinmesine sebep oldu.

* Bu sorunlara çözüm bulması gereken TBMM’de ise ayrımcılık yapılarak, HDP demokratik siyasetten dışlanarak, sürekli gözaltı ve tutuklama operasyonlarına maruz bırakıldı. Bu kapsamda HDP’nin eski eş genel başkanları dahil 9 HDP’li ve 1 CHP’li olmak üzere 10 milletvekili tutuklu, OHAL KHK’leri ile seçilmiş belediyelerden 99’una el kondu, belediye başkanları tutuklandı.

* Biz barış savunucuları, Türkiye’nin demokrasi ve insan hakları sorununu çözebilmesi için barışa giden yolun açılmasını ve yeni bir barış sürecinin inşa edilmesini talep ediyoruz.

* Hükümet, Türkiye’nin Avrupa Konseyi’nin siyasi denetiminden çıkmasını sağlayacak şekilde OHAL’i kaldırarak yeniden reformları yapmalı ve AB müzakere sürecinin gerektirdiği ev ödevlerini yerine getirmeli.

Raporda, 21 Temmuz 2016’da başlayan ve halen devam eden OHAL’de geçen sürede yaşananlar rakamlarla da anlatıldı:

* 23 Temmuz 2016’da yürürlüğe giren 667 sayılı KHK ile gözaltı süresi 30 güne çıkarıldı, 27 Temmuz’da yürürlüğe giren 668 sayılı KHK ile gözaltının ilk 5 gününe avukat ile görüş yasağı getirildi. Bu maddeler, 6 ay boyunca kesintisiz uygulandı.

* 23 Ocak 2017’de yürürlüğe giren 682 sayılı KHK ile gözaltı süresi 30 günden 14 güne, gözaltında avukat görüş yasağı ilk bir güne indirildi.

* Eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ da dahil siyasetçiler, dokuz milletvekili tutuklu, bu süre içerisinde Figen Yüksekdağ ile birlikte toplam 9 milletvekilinin vekillikleri düşürüldü.

* 94’ü Demokratik Bölgeler Partisi’ne mensup olan 99 belediyeye el koyuldu, el konulan belediyelerde görev yapan seçilmiş 68 belediye eş başkanı tutuklandı, 28 HDP il eş başkanı ile 89 ilçe eş başkanı tutuklandığı, 780 HDP il ve ilçe yöneticisi tutuklandı.

* KHK’larla 116 bin 512 kamu görevlisi görevinden çıkarıldı, bunun dışında önce ihraç edilen 3 bin 833 kamu görevlisi görevine iade edildi.

* Kapatılan özel kuruluşlarda görev yapan ve çoğunluğu öğretmen olan 22 bin 474 kişinin çalışma izinleri iptal edildi. Sadece 614’ünün izni iade edildi.

* HSK kararı ile 4 bin 308 hakim ve savcı ihraç edildi. 166’sı iade edildi.

* Kapatılan özel eğitim/öğretim kurumları (okul, kurs, pansiyon, yurt gibi) 2 bin 281’dir. 15 özel üniversite kapatıldı, 19 sendika ve konfederasyonun faaliyetlerine son verildi. Kapatılan 15 üniversitenin toplam 3 bin 41 kadrolu personeli işsiz kaldı.

* Devlet tarafından el konularak kayyum atanan şirket sayısı 985. Toplam ekonomik büyüklüğü 41 milyar lira civarındaydı. Çalışan işçi sayısı toplam 49 bin 587’ydi.

* Yazılı ve görsel medya başta olmak üzere kapatılan basın yayın kuruluşu 201’ken, sadece 25’inin açılmasına izin verildi.