19 Aralık Operasyonu 2. Yılını Doldurdu
BİA (İstanbul) - 19 Aralık 2000'de, "F tipi cezaevlerine ve tecride karşı ölüm orucu eylemi yapan tutukluları hayata döndürmek" iddiasıyla 20 cezaevine aynı anda düzenlenen, 28 tutuklu ve hükümlü ile 2 güvenlik görevlisinin ölümü ile sonuçlanan cezaevi operasyonlarının üzerinden iki yıl geçti.
F tipi cezaevlerine ve tecride karşı sürdürülen ölüm oruçları bu sürede sona ermedi, operasyon ve eylemlerde ölenlerin sayısı102'ye yükseldi.
Kameraların karşısına geçerek operasyonu "insan hayatını kurtarmak için yaptıklarını" söyleyen "korkunç uyumlu" Anavatan Partisi (ANAP) - Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) - Demokratik Sol Parti (DSP) hükümeti yerini bir başka hükümete bıraktı.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümetinin Adalet Bakanı Cemil Çiçek, "Sorunun kaynağı olanlar adım atsın" diyerek kendinden önceki bakan Hikmet Sami Türk'ü aratmayan açıklamalar yaptı. Çiçek'in açıklamalarına bakılırsa, cezaevleri "kanatılan yara"olmaya devam edecek.
Ölüm oruçları 20 Ekim 2000'de başladı
1000 kadar hükümlü ve tutuklunun F tipi cezaevlerinin açılmaması için başlattıkları eylemi sona erdirmek iddiasıyla 19 Aralık 2000'de 20 cezaevine aynı anda operasyon düzenlendi. Açlık grevlerinin sürdüğü cezaevlerine yönelik operasyonlarda iki jandarma erinin de aralarında bulunduğu 30 kişi öldü.
Operasyon sonrası, açlık grevi ölüm orucu yapmayanların da aralarında bulunduğu çok sayıda tutuklu ve hükümlü, henüz "hizmete" açılma durumunda olmayan F tipi cezaevlerine sevk edildiler.
Bunun üzerine eylem, F tiplerine götürülen tutuklu ve hükümlülerin katılımıyla genişledi.
Dışarıdan destek eylemlerinin sürdüğü Küçükarmutlu veOkmeydanı Alibeyköy'deki evlere polis ve jandarma operasyonlar düzenledi.
İstanbul, Ankara ve İzmir barolarının başlattığı "üç kapı, üç kilit"kampanyası kamuoyundan destek görmekle birlikte, Adalet Bakanlığı'nı harekete geçiremedi.
40 günde 5 can
3 Kasım seçimlerinin ardından, 1.5 aylık süre içinde sorunun çözümü için adım atılmadı. Bu sürede, 5 kişi daha yaşamını yitirdi.
7 Kasım akşamı Ankara Numune Hastanesi'nde yaşamını yitirenSerdar Karabulut, ölüm orucu eyleminde yaşamını yitiren 58. kişi, operasyon ve eylemlerde yaşamını yitiren 98. kişi oldu.
Abdullah Gül'ün Başbakan Ecevit'ten görevi devraldığı 19 Kasım günü, İmdat Bulut ise bu süreçte yaşamını yitiren 99. insandı. 19 Aralık operasyonunun ardından Kandıra F Tipi Cezaevi'ne kaldırılan İmdat Bulut, ölüm orucu eylemine 5. ekip ile başlamıştı.
Abdullah Gül, Başbakan Ecevit'ten görevi aldığı gün olan 19 Kasım günü, İmdat Bulut, ölüm orucu eyleminde yaşamını yitiren 99. insan oldu. 19 Aralık operasyonunun ardından Kandıra F Tipi Cezaevi'ne kaldırılan İmdat Bulut, ölüm orucu eylemine 5. ekip ile başlamıştı.
F tipinde aynı nakarat
Ölümler birbiri ardına gelirken, AKP hükümetinin "çiçeği burnunda" Adalet Bakanı Cemil Çiçek'ten de, kendinden önceki bakan Hikmet Sami Türk'ü aratmayacak bir açıklama geldi.
Bakan Çiçek, "Bu ölümlerin, eylemlerin bitmesi hangi halde mümkün?" sorusuna verdiği yanıtta, sorunun çözümü için herhangi bir adım atmak niyetlerinin olmadığını ortaya koydu.
Bakan Çiçek, "Sorunun kaynağı olanların adım atması lazım. Bunun için de bu kişilerin nedamet duyup eylemlerini sona erdirmesi gerekir. Bakın bayramda F tipindekilere de açık görüş hakkı var, mahkûmlar arasında bir ayırım yapmamız söz konusu değil. Bu eylemlerde ısrar edenler aynı tip örgüt, diğer örgütler bıraktı, birisi sürdürüyor. Onları bu işe sevk edenler zevk-ü safa içinde. Ayrıca bu işi gündemde tuttukça çözüm zorlaşıyor" dedi.
Zeliha Ertürk de öldü
Adalet Bakanı Çiçek, devletin cezaevi politikasında bir değişiklik olmadığını ortaya koyarken, F tipi cezaevinden tabutlar çıkmaya da devam etti.
Zeliha Ertürk yaşamını yitiren 100. insandı. Ertürk, 30 Kasım günü Şişli Etfal Hastanesi'nde yaşamını yitirdi. 19 Aralık operasyonu öncesinde Ümraniye Cezaevi'nde tutuklu bulunan Ertürk, Kartal F Tipi Cezaevi'ne götürüldü. Ertük, 3 Haziran 2002 tarihinde 5. ekip ile birlikte ölüm orucu eylemine başladı
İzmir Kırıklar F Tipi Cezaevi'nde tutuklu bulunan Feridun Yücel Batu, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde 1 Aralık günü yaşamını yitirdi. Feridun Yücel ile yaşamını yitirenlerin sayısı 101'e yükseldi.
Son ölüm iki gün önceydi
Ölüm orucu eylemini İstanbul Aksaray'da sürdüren Feride Harman,önceki gün saat 20.30'da eyleminin 512. gününde yaşamını yitirdi.
19 Aralık Operasyonu sırasında Malatya Cezaevi'nde tutuklu bulunan Feride Harman, ölüm orucu eylemine 28 Temmuz 2001 tarihinde 6. ekip ile birlikte Malatya Cezaevi'nde başladı.
Durumunun ağırlaşması üzerine Ankara Numune Hastanesi'ne kaldırılan Harman, eyleminin 399. gününde, 23 Ağustos 2002'de tahliye edildi. Eylemini dışarıda da sürdüren Harman, 17 Aralık'ta yaşamını yitirdi.
19 Aralık Operasyonunda ölenler:
* Bayrampaşa: Cengiz Çalıkoparan, Ali Ateş, Mustafa Yılmaz, Murat Ördekçi, Nilüfer Alcan, Fırat Tavuk, Aşur Korkmaz, Şefinur Tezgel, Yazgül Güder Öztürk, Gülser Tuzcu, Seyhan Doğan, Özlem Ercan.
* Ümraniye: Ahmet İbili, Ercan Polat, Umut Gedik, Ata Akçagöz, Rıza Poyraz.
* Çanakkale: Fidan Kalşen, Fahri Sarı, Sultan Sarı, İlker Babacan.
* Bursa: Murat Özdemir, Ali İhsan Özkan.
* Çankırı: İrfan Ortakçı, Hasan Güngörmez.
* Uşak: Berrin Bıçkılar, Yasemin Cancı.
* Ceyhan: Halil Önder
Operasyonda, Ümraniye Cezaevi'nde jandarma astsubay Nurettin Kurt, Çanakkale Cezaevi'nde de Mustafa Mutlu adlı jandarma eri öldü.
(AD/BB)