121 Ölüme Neden Olan Hayata Dönüş
19 Aralık 2000'de iktidarda olan Anavatan Partisi (ANAP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Demokratik Sol Parti (DSP) koalisyonu sırasında "insan hayatını kurtarmak için" düzenlendiği iddia edilen operasyon, ikisi asker 32 kişinin hayatına maloldu.
Daha sonra iktidara gelen Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümeti sırasında da değişmeyen cezaevi politikaları sonucu, operasyonun ardından sürdürülen eylemler nedeniyle 121 kişi çeşitli nedenlerle hayatını kaybetti:
Ölüm orucu sırasında cezaevinde 48 kişi, ölüm orucunu destekleyen tutuklu yakınlarından 7 kişi, tahliye olduktan sonra ölüm orucunu sürdürürken 12 kişi, kendini yakarak 10 kişi, tedavi sırasında 1 kişi, saldırı sonucu 1 kişi, intihar saldırısı sonucu 6 kişi, 5 Kasım 2001'de Küçükarmutlu'da düzenlenen polis operasyonunda 4 kişi hayatını kaybetti.
Son olarak Devrimci Halk Kurtuluş Cephesi davasından Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nde tutuklu bulunan Selami Kurnaz, ölüm orucu sonucunda 12 Ağustos'ta yaşamını yitiren 117. kişi oldu.
Kurnaz'ın ölümü ile AKP iktidarı döneminde ölüm orucu sonucunu yaşamını yitirenlerin sayısı 20'ye çıktı.
Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Dayanışma Derneği (TAYAD), Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Adalet Bakanı Cemil Çiçek ve Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürü Kadir İpek'in "ölüm oruçlarında yaşamını yitiren 117 tutuklunun sorumlusu olduğu" iddiasıyla Ekim ayında Adana Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulundu.
Bu yıl da protesto gösterileri
19 Aralık 2000 Cezaevi Operasyonu, bu yıl da değişik biçimlerde protesto edilecek.
2002 yılında yapılan Genel Kurulu'nda aldığı kararla, yaşamını yitirenleri anmak ve cezaevlerindeki baskı ve insanlık dışı uygulamaları protesto etmek amacıyla "19 Aralık Cezaevlerinde İnsan Hakları İçin Mücadele ve Dayanışma Günü" ilan eden İnsan Hakları Derneği (İHD), İstanbul Şubesi olarak; Marmara Bölge Şubelerinin de katılımıyla , 19 Aralık 2004 Pazar günü, saat 11.00'de Bayrampaşa Kapalı Cezaevi önünde basın açıklaması yapacak.
Yeni Ceza İnfaz Yasası Karşıtı Birlik de İstanbul Kadıköy'de bir miting düzenleniyor. Miting için 19 Aralık Pazar günü, saat 12:00'de Haydarpaşa Numune Hastanesi önünde toplanılacak. Miting saat 13:00'te, İskele Meydanı'nda başlayacak .
19 Aralık 2000 Cezaevleri operasyonunda ölenler
Bayrampaşa: Cengiz Çalıkoparan, Ali Ateş, Mustafa Yılmaz, Murat Ördekçi, Nilüfer Alcan, Fırat Tavuk, Aşur Korkmaz, Şefinur Tezgel, Yazgülü Güder Öztürk, Gülser Tuzcu, Seyhan Doğan, Özlem Ercan.
Ümraniye: Ahmet İbili, Ercan Polat, Umut Gedik, Alp Ata Akçagöz, Rıza Poyraz, Haydar Akbaba, Muharrem Buldukoğlu.
Çanakkale: Fidan Kalşen, Fahri Sarı, Sultan Sarı, İlker Babacan.
Bursa: Murat Özdemir.
Çankırı: İrfan Ortakçı, Hasan Güngörmez, Ali İhsan Özkan.
Uşak: Berrin Bıçkılar, Yasemin Cancı.
Ceyhan: Halil Önder.
Askerler : Nurettin Kurt (Ümraniye), Mustafa Mutlu (Çanakkale)
Cezaevinde ölenler
1. Cengiz Soydaş 21 Mart 2001
2. Adil Kaplan 7 Nisan 2001
3. Bülent Çoban 7 Nisan 2001
4. Fatma Ersoy 10 Nisan 2001
5. Nergis Gülmez 11 Nisan 2001
6. Tuncay Günel 11 Nisan 2001
7. Celal Alpay 12 Nisan 2001
8. Abdullah Bozdağ 12 Nisan 2001
9. Erol Evcil 13 Nisan 2001
10. Murat Çoban 13 Nisan 2001
11. Gürsel Akmaz 16 Nisan 2001
12. Endercan Yıldız 18 Nisan 2001
13. Sibel Sürücü 22 Nisan 2001
14. Hatice Yürekli 22 Nisan 2001
15. Sedat Karakurt 24 Nisan 2001
16. Fatma Hülya Tümgan 28 Nisan 2001
17. Hüseyin Kayacı 6 Mayıs 2001
18. Cafer Tayyar Bektaş 6 Mayıs 2001
19. Veli Güneş 16 Haziran 2001
20. Aysun Bozdoğan 26 Haziran 2001
21. Gökhan Özocak 4 Temmuz 2001
22. Ali Koç 8 Temmuz 2001
23. Muharrem Horuz 2 Ağustos 2001
24. Ali Ekber Barış 18 Ekim 2001
25. Tülay Korkmaz 19 Kasım 2001
26. Ali Çamyar 2 Ocak 2002
27. Zeynel Karataş 5 Ocak 2002
28. Yusuf Kutlu 8 Mart 2002
29. Yeter Güzel 10 Mart 2002
30. Doğan Tokmak 15 Mart 2002
31. Meryem Altun 31 Mart 2002
32. Okan Külekçi 22 Mayıs 2002
33. Semra Başyiğit 29 Temmuz 2002
34. Fatma Bilgin 10 Ağustos 2002
35. Melek Birsen Hoşver 22 Ağustos 2002
36. Gülnihal Yılmaz 24 Ağustos 2002
37. Fatma Tokay Köse 31 Ağustos 2002
38. Hamide Öztürk 10 Eylül 2002
39. Serdar Karabulut 8 Kasım 2002
40. İmdat Bulut 19 Kasım 2002
41. Zeliha Ertürk, 30 Kasım 2002
42. Feridun Yücel Batu, 1 Aralık 2002
43. Berkan Abatay 20 Aralık 2002
44. Özlem Türk 11 Ocak 2003
45. Yusuf Aracı 26 Mart 2003
46. Ümit Günger, 31 Mart 2004
47. Selma Kubat 1 Mayıs 2004
48. Selami Kurnaz 12 Ağustos 2004
Ölüm orucunu destekleyen tutuklu yakınlarından ölenler
1. Gülsüman Ada Dönmez 9 Nisan 2001
2. Canan Kulaksız 15 Nisan 2001
3. Şenay Hanoğlu 22 Nisan 2001
4. Erdoğan Güler 24 Nisan 2001
5. Zehra Kulaksız 29 Haziran 2001
6. Hülya Şimşek 31 Ağustos 2001
7. Özlem Durakcan 28 Eylül 2001
Tahliye olduktan sonra ölüm orucunu sürdürürken ölenler
1. Uğur Türkmen 27 Mayıs 2001
2. Sevgi Erdoğan 14 Temmuz 2001
3. Osman Osmanağaoğlu 14 Ağustos 2001
4. Gülay Kavak 7 Eylül 2001
5. Ümüş Şahingöz 14 Eylül 2001
6. Abdülbari Yusufoğlu 20 Eylül 2001
7. Ali Rıza Demir 27 Eylül 2001
8. Ayşe Baştimur 28 Eylül 2001
9. Zeynep Arıkan Gülbağ 27 Eylül 2001
10. Lale Çolak 8 Ocak 2002
11. Tuncay Yıldırım 21 Mart 2002
12. Feride Harman 15 Aralık 2002
Kendini yakanlar
1. Kazım Gülbağ 25 Nisan 2001 Almanya'da
2. İbrahim Erler 18 Eylül 2001
3. Eyüp Savur 7 Kasım 2001
4. Nail Çavuş 7 Kasım 2001
5. Muharrem Çetinkaya 12 Kasım 2001
6. Muharrem Karademir 28 Şubat 2004 (ölüm orucunda kendini yaktı)
7. Günay Öğrener 2 Mart 2004 (ölüm orucunda kendini yaktı)
8. Ümit Günger 31 Mart 2004 (ölüm orucunda kendini yaktı)
9. Hüseyin Çukurluöz 23 Haziran 2004 (ölüm orucunda kendini yaktı)
10. Bekir Baturu 23 Haziran 2004 (ölüm orucunda kendini yaktı)
Tedavi sırasında ölen
1. Mustafa Coşkun 3 Ekim 2001 (Kanser tedavisi sırasında yanlış sonda takılması sonucunda öldü)
Saldırılar sonucu ölen
1. Cafer Dereli 9 Aralık 2000 (Hollanda'da destek ölüm oruççusu. Faşistler tarafından öldürüldüğü iddiası...)
İntihar saldırısı sonucu ölenler
1. Gültekin Koç 3 Ocak 2001
2. Naci Canan Tuncer 3 Ocak 2001 (polis)
3. Uğur Bülbül 10 Eylül 2001
4. Tuncay Karataş 10 Eylül 2001 (polis)
5. Halil İbrahim Doğan 10 Eylül 2001 (polis)
6. Amanda Rigg 10 Eylül 2001 (turist)
5 Kasım 2001 Küçükarmutlu müdahalesi sırasında ölenler
1. Arzu Güler (Destek ölüm oruççusu)
2. Sultan Yıldız (Refakatçi)
3. Bülent Durga (Refakatçi)
4. Barış Kaş (Refakatçi)
* Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Ekim 2004 İnsan Hakları raporundan derlenmiştir. (YS/BB)