Haberin İngilizcesi için tıklayın
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, İstanbul Sözleşmesi eylemine katıldıkları gerekçesiyle haklarında sınır dışı edilme alınan İranlı Mültecilere ilişkin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.
Gülüm, İran’ın kadınlara yönelik hukuk dışı uygulamalarını hatırlattı, Türkiye’nin sınır dışı kararının da hukuka aykırı olduğunu belirtti.
“Türkiye, Cenevre Sözleşmesi’ni ihlal ediyor”
Gülüm’ün önergesi şöyle:
“Geçen yıl Denizli’de ‘İstanbul Sözleşmesi’nden Vazgeçmiyoruz’ eylemine katıldıkları gerekçesiyle İranlı mülteciler Esmail Fattahi, Leili Faraji, Zeinab Sahafi ve Pourakbari Kermani gözaltına alınmış ve haklarında sınır dışı kararı verildi.
“Denizli Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğü’nde ‘kamu düzenini bozmak’ ve kanuna aykırı eyleme katılmak iddiasıyla tutulan mülteciler gözaltına alındıkları sırada da işkence gördüklerini belirtmişti.
"Denizli İdare Mahkemesi, sınır dışı kararı verilen İranlı mültecilerin karara itirazını yalnızca polislerin aleyhte beyanlarını esas alarak reddetmiştir. Verilen kararda ‘Dava dilekçesinde, her ne kadar davacının vatandaşı olduğu İran’a gönderilmesi halinde siyasi görüşleri nedeniyle işkence ve eziyet göreceği belirtilmişse de, davacının bulunduğu ülkenin kurallarına riayet etme zorunluluğu vardır’ diyerek mültecilerin yaşama hakkını yok sayılmıştır. Geri gönderilme kararı verilen Esmail Fattahi; İran’a gönderilmeleri halinde idam edilme risklerinin bulunduğunu, tutuklanacaklarını ve aylarca işkence göreceklerini söylemiştir.
‘Yasalara aykırı’
“Türkiye’nin tarafı olduğu Cenevre Sözleşmesiyle taahhüt altına alınan ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 4. Maddesinde hiç kimsenin insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulacağı veya ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının veya hürriyetinin tehdit altında bulunacağı bir yere gönderilmeyeceği düzenlenmesi açıktır.
"İran Devleti’nin kadınlara yönelik uyguladığı ayrımcı ve zorba hukuk sistemi ve Türkiye’ye iltica etmiş söz konusu kadınların sınır dışı edilmeleri halinde işkence ve hapis cezasıyla karşı karşıya kalacakları ve can güvenliklerinin tehlikeye atılacağı açıkken sınır dışı edilmeleri hem uluslararası sözleşmelere hem de yasalara açıkça aykırıdır. “
"Gerekçeniz ne?"
Gülüm’ün yanıtlanmasını istediği sorular şöyle
1) İranlı mültecilerin Denizli’de ‘İstanbul Sözleşmesi Yaşatır’ eylemine katıldıkları gerekçesiyle haklarında sınır dışı kararının verilmesi hukuka aykırı değil mi?
2) İran Devletinin kadınlara yönelik katliamları ve hukuksuzluğu ortadayken İdare Mahkemesinin karara itirazı reddetme gerekçesi yaşama hakkını koruma yükümlülüğüne aykırı değil mi?
3) Mülteci kadınların da yaşama haklarını garanti altına alan İstanbul Sözleşmesi’ni savunmak suç mu?
4) Anayasanın 34. Maddesi hükmüne göre silahsız ve saldırısız gerçekleşen ve kadınların barışçıl taleplerini içeren eylem ve gösterilerinin kanunsuz olarak nitelendirilmesi ve kamu düzenini bozduğu gerekçesi neye dayandırılıyor?
5) Türkiye’nin tarafı olduğu Cenevre Sözleşmesi ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre geri gönderme yasağına tabi bulunan İranlı mülteciler hakkında sınır dışı kararı verilmesi hukuka aykırı değil mi?
6) İşkence ve insanlık dışı muameleye maruz kalma ihtimali bulunan kadınların iade edilmeyecekleri güvence altında alan İstanbul Sözleşmesinin uygulanması için bir girişiminiz olacak mı?
"Uluslararası hukuka uygun mu?"
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili Candan Yüceer deTürkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesini protesto eden İranlı mültecilerin sınır dışı edilmesini TBMM gündemine taşıdı.
Dr. Yüceer, “IŞİD sempatizanları ülkemizde kol gezerken insanca yaşamak için şeriattan kaçarak ülkemize yerleşen İranlı mülteciler Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesini protesto etti diye sınır dışı ediliyor. Demokratik protesto hakkını kullanan mülteciler değil, terör örgütü IŞİD üyeleri ve sempatizanları sınır dışı edilsin” dedi.
CHP’li Yüceer’in İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun yanıtlamasını istediği sorular şöyle:
1- Ülkemizin yurttaşlarının da katıldığı yasal bir eylem nedeniyle İranlı 5 mülteci ile ilgili neden sınır dışı edilme kararı alındı?
2- Söz konusu İranlı mültecilerin sınır dışı edilmesi ulusal ve uluslararası hukuka uygun mu?
3- Söz konusu mülteciler hakkında sınır dışı edilme kararı verilirken üçüncü bir ülke yerine İran’a iade edilmeleri durumunda karşılaşacakları kötü muamele ve idam tehlikesi göz önüne alındı mı?
4- Ülkemizden son 5 yılda kaç kişi hakkında sınır dışı edilme kararı verilmiştir? Sınır dışı edilme kararının yıllara ve gerekçelerine göre dağılımı nasıl?
(EMK)
