Hayvan hakları savunucuları, Türkiye’de izole koşullarda tutulan yavru goril Zeytin'in ülkesine gönderilmesi için tüm yurttaşları CİMER başvurusu yapmaya çağırdı.
22 Aralık 2024 tarihinde İstanbul Havalimanı’nda tespit edilen uluslararası hayvan kaçakçılığı girişimi sırasında el konularak Tarım ve Orman Bakanlığı’nın korumasına alındı. Ancak aradan geçen on aya rağmen, Eylül ayında gönderileceği sözü verildiği halde, Zeytin’in rehabilitasyon merkezine gönderilmedi, fiziksel ve psikolojik durumu hakkında kamuoyuna herhangi bir güncel bilgilendirme yapılmadı. Kaçakçılıkla ilgili sorumluların tespitine ve yargı sürecine dair bir açıklama kamuoyu ile paylaşılmadı.
Zeytin ülkesine ne zaman dönecek?
Ağustos 2025’te Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Kadir Çoktekin’in açıklamasına göre, Zeytin’in Nijerya’ya iadesi planlanmış olsa da, bu sürecin ne aşamada olduğu belirsizliğini koruyor.
Hayvan hakları savunucuları CITES Sözleşmesi gereğince (Nesli Tehlike Altında Olan Yaban Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme), Zeytin'in rehabilitasyon merkezlerine ivedilikle ulaştırılması gerektiğini belirtti. Zeytin'in tecrit altında kalmasını sözleşmenin de ihlali olarak değerlendiren hayvan hakları savunucuları taleplerini sıraladı.
● Zeytin’in sağlık durumu ve barınma koşullarının açıklanmasını,
● Türdeşlerinin olduğu rehabilitasyon merkezine acilen iade edilmesi ve bu sürece dair şeffaf bilgi verilmesini,
● Kaçakçılıkla ilgili adli ve idari işlemlerin kamuoyuyla paylaşılmasını,
● Ve CITES yükümlülüklerinin eksiksiz uygulanmasını talep ediyoruz.
Tüm vatandaşları CİMER üzerinden bireysel başvuru yaparak, Zeytin’i göndermelerini talep etmelerini davet ediyoruz.
CITES Nedir?
CITES (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme), hükümetler arasında imzalanan uluslararası bir anlaşmadır. Amacı, yabani hayvan ve bitki örneklerinin uluslararası ticaretinin türlerin varlığını tehdit etmemesini sağlamaktır.
CITES, 1963 yılında IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği) üyelerinin katıldığı bir toplantıda alınan bir karar sonucunda hazırlanmıştır. Sözleşme metni, 2 Mart 1973 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri, Washington, DC'de 80 ülkenin temsilcilerinin katıldığı bir toplantıda nihai olarak kabul edilmiş ve 3 Mart 1973 tarihinde imzaya açılmıştır. CITES, 1 Temmuz 1975 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
CITES, uzun yıllardır en fazla üyeye sahip koruma anlaşmaları arasında yer almakta olup, şu anda 185 taraf bulunmaktadır.
Yabani hayvan ve bitki ticareti ülkeler arasında sınırları aştığı için, bu ticareti düzenleme çabaları, belirli türlerin aşırı sömürülmesini önlemek için uluslararası iş birliği gerektirmektedir. CITES, bu iş birliği ruhuyla tasarlanmıştır. Günümüzde, ister canlı örnek, ister kürk manto veya kurutulmuş ot olarak ticareti yapılsın, 40.000'den fazla hayvan ve bitki türüne farklı düzeylerde koruma sağlamaktadır.
(NÖ)
