Tüm dünyada milyonlarca kişi tarafından takip edilen video paylaşım sitesi YouTube’un “zararlı içerik” gerekçesiyle sık sık kapatılmasıyla başlayan tartışmaları sonlandırmak ve her kesimi memnun edecek bir çözüm üretmek için yapılan Bolu'daki Abant zirvesinden site kapatma kritlerleri ve İnternet Gönüllüleri İnisiyatifi kararı çıktı.
Siteye erişim ancak tüm içerik zararlıysa engellenecek
Hukukçular, site sahipleri, İnternet kullanıcıları ve bilişim uzmanlarının katıldığı zirvede yapılan tartışmaların ardından imzalanan ortak metinde YouTube, Ekşi Sözlük ve çeşitli İnternet günlüklerinin engellenmemesi, bir siteye erişimin engellenmesinin ancak sitedeki tüm içeriğin zararlı olması halinde uygulanması talep edildi.
Ortaklaşılan kriterler arasında en dikkat çeken düzenleme ise “İnternet Gönüllüleri İnisiyatifi”nin kurulması oldu. Bu yöntemle devletlerin, emniyet-istihbarat birimleri aracılığıyla İnternet’te sansür ve kullanıcıları takip etme faaliyetlerini engellemeyi planlanıyor.
Ankara Barosu ve turk.internet.com sitesinin düzenlediği Abant Çalıştayı’nda “site kapatma, zararlı içerikten kurtulma” kriterleri belirlenirken, sorunun aceleye getirilerek hazırlanan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden (TBMM) 24 saat içinde geçirilen 5651 sayılı İnternet Kanunu’ndan kaynaklandığı konusunda görüş birliği oluştu. Tartışmalar sonunda ortaya çıkan kapatılma maddeleriyle ilgili diğer maddeler şöyle:
- Öncelikli olarak zararlı içeriğin uyarılıp kaldırılması esas alınmalı. Bu işlem sivil inisiyatif-İnternet gönüllüleri marifetiyle yapılmalı.
- Uyarıya rağmen içerik kaldırılmamışsa İSS düzeyinde http trafiği üzerinden “nesne temelli filtreleme” yapılmalı.
- YouTube örneğinde olduğu gibi, “alan adından engelleme” son çare olarak ve ancak çok özel koşullarda ve o alan adında bütün içeriğin zararlı olması halinde uygulanmalı.
- IP adresinden engelleme, çok özel koşullarda ve o IP adresinde var olan bütün alan adları tamamıyla zararlı içeriğe sahip ise uygulanmalı.
Toplantıda ayrıca bundan sonraki süreçte ne yapılması gerektiği de konuşuldu. Ortak alınan kararlar şöyle:
- Yurtdışındaki gönüllü kuruluşlarla işbirliği sağlanmalı.
- AB Konseyi’nin servis sağlayıcılarla adli kolluk ve savcılarının birlikte çalışması eğilimi var. Bu çalışmalardan yararlanılmalı.
- Kamu politikası tartışılmalı. Yasanın amacına ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilmeli.
- Kamuoyu bilinçlendirilmeli, yasanın altyapı eksikliği ile yargıdaki teknik bilgi eksikliği giderilmeli.
- Bilişim ortamında işlenen suçlarla mücadele bakımından, siber suç ve kişisel verilerin korunması konularının ele alındığı uluslararası hukuk metinlerine bir an önce taraf olunmalı.
- TİB tarafından oluşturulacak “ihbar formu” kullanılması da faydalı olacak.
- 5651 sayılı yasanın aksayan yönleri düzeltilmeli.
- İnternet Kurulu’nun üye sayısı, üyelerin seçim usulleri ve görev süresi, kurulun oluşumu ve çalışma biçimleri, görev ve sorumlulukları Ulaştırma Bakanlığı’nca çıkarılacak ve Resmi Gazete’de yayınlanacak bir yönetmelik ile belirlenmeli.
Yasa kapatılabilir diyor
Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 8. maddesinin 1. fıkrası, söz konusu madde “Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi halinde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır” diyor.
5651 sayılı kanunun 8. maddesinin 9. fıkrasına göre de, “adli makamlarca verilecek içerikten çıkartılma kararı, global içerik üzerinde uygulanmalı, aksi takdirde kanuni hükümler yerine getirilene kadar bahse konu içeriğe erişimin engellenmesi hükmü devam ettirilmektedir”. (BÇ/EZÖ)
* Bu haberi ntvmsnbc.com'dan derledik.
