Halkların Demokratik Partisi (HDP) Ağrı Milletvekili Leyla Zana’nın TBMM'nin dün yapılan 26. Yasama Dönem açılışında yemin töreni öncesinde Kürtçe söylediği, “Bi hevîya aşîtî kî bi rûmet û mayînde” (Onurlu ve kalıcı bir barış umuduyla) ifadeleri Meclis tutanaklarına ‘X‘ olarak geçti.
Zana Kürtçe sözlerinin ardından yemin metnini okumaya başladı ve “Türk milleti” yerine “Türkiye milleti” ifadesini kullandı.
Geçici Meclis Başkanı Deniz Baykal, Zana’yı uyardı. Ancak Zana, Baykal’ın çağrısına karşılık vermedi ve kürsüden ayrıldıktan sonra Meclis Genel Kurulu’nu terk etti. Yemin metninin aynen okunması gerektiğini söyleyen Baykal, Zana’nın yemininin geçerli olmadığını söyledi.
Meclis tutanaklarında bu anlar şöyle kayıtlara geçti:
Zana'nın yeminine Kürtçe başlaması ve "Türk milleti" yerine "Türkiye milleti" demesiyle yaşanan kriz Meclis tutanaklarına şöyle yazıldı:
- Leyla Zana (Ağrı) - …(x) (HDP sıralarından alkışlar)
- Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve lâik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türkiye milleti önünde namusum ve şerefim üzerine and içerim.
- Başkan - Sayın Zana, Sayın Zana…
- (Ağrı Milletvekili Leyla Zana'nın Genel Kurul salonunu terk etmesi)
- Başkan - Yemin metni aynen okunmamıştır.
- Pervin Buldan (İstanbul) - "Türk" yerine "Türkiye" dedi Sayın Başkan. Yani, geçerli sayılabilir.
- Başkan - Yemin metni aynen okunmuş sayılamaz. (AK PARTİ ve MHP sıralarından alkışlar)
- (Dinleyici locasından alkışlar, ıslık sesleri)
- Başkan - Dinleyicilerle ilgili bir hususu hatırlatmak isterim. İç Tüzük'ümüze göre dinleyiciler, sükûnet içinde oturmak zorundadırlar; söz, alkış veya başka bir hareketle düşüncelerini ortaya koyamazlar. Bu yasağa uymayan dinleyiciler görevliler tarafından Genel Kurul salonundan dışarı çıkarılacaklardır. Herkesi sükûnete davet ediyorum.
- Altan Tan (Diyarbakır) - Sayın Başkan, çıkarılması lazım, suç işlediler, hepsinin çıkarılması lazım.
- Başkan - Sayın milletvekilleri, yemin edecek milletvekili arkadaşlarımızın yemin metnini kendi kişisel anlayışlarına göre değiştirmeleri uygun değildir. O nedenle, burada, Anayasa'ya göre önümüzdeki yemin metninin aynen okunması gerektiğini düşünüyorum ve bunu bilgilerinize arz ediyorum.
- Sayın Leyla Zana eğer uygun görürse gelip yemin metnini aynen okumalıdır.
- Pervin Buldan (İstanbul) - Leyla Hanım dışarıya çıktı.
- Oktay Vural (İzmir) - Sayın Başkan, davet ediniz. Okumadıkları takdirde yeminden imtina etmiş olurlar.
- Başkan - Evet. Bir kez daha hatırlatıyorum ve yemin etmeye çağırıyorum. Yemin gerçekleşmiş değildir şu anda. Eğer gelmiyorlarsa devam ediyoruz yemin etmeye. (HK)
* TBMM'nin 26. Yasama Dönem açılışının yapıldığı genel kurulun tutanaklarının tümü için tıklayın.
