Taksim meydanında bir grup insan yere oturmuş. Yüze yakın insan büyük bir çember oluşturmuş; ortalarından ışık sızıyor. Kırmızı mumları kurdele biçiminde dizmişler.
Sessizlik hâkim, bağıran çağıran, slogan atan, basın açıklaması yapan yok. Arada ışığa uçan gece kelebekleri gibi çemberin dış çeperine yaklaşan ahaliden birilerinin, "Ne oluyor burada? Neden toplanmışlar" soruları duyuluyor.
Bir iki kısa cümleyle açıklama yapılıyor. Çembere yüksek sesli sorularla ya da kim bilir hangi sebeple girmiş olduğu taşkın ruh halinden sıyrılıyor. Çemberdeki saygılı sessizlik bir miktar da olsa etkiliyor onları.
Arkadan meraklı iki kadının sesi geliyor örneğin "Niye yakmışlar ki bunca mumu?" Yanıt biraz önce benzer bir soruyla yaklaşan bir diğerinden geliyor: "AIDS'ten ölenleri anıyorlar".
Yaklaşık aynı saatlerde dünyanın birçok ülkesinde benzer sahneler gerçekleşiyor muhtemelen.
Çünkü Küresel HIV ile Yaşayanlar Ağı (GNP+) 88 ülkede 600'e yakın sivil toplum kuruluşundan destek alarak düzenliyor bu etkinliği.
Ve muhtemelen hiçbir ülkede kırmızı mumların etrafından sessizce oturan insanlar bu kadar şaşkınlık yaratmıyor. Nedeni açık Türkiye'de AIDS Mum Işığı Anma Etkinliği ilk kez düzenleniyor.
Geçtiğimiz yıl 125 ülkede düzenlenen etkinlik bu yıl Pozitif Yaşam Derneği'nin çabasıyla Türkiye'ye de taşındı.
Derneğin Genel Koordinatörü Nejat Ünlü ile mumlar sakince yanarken kısa bir söyleşi yaptık:
* Temel amaç HIV'den hayatını kaybetmiş insanların anılması ve dikkat çekilmesi. Bugüne kadar 30 milyona yakın insan hayatını kaybetti. Bu sayının artmaması için farkındalığın artırılması.
* Bu yılın teması 'Hayatlara dokunmak". Günümüzde artık tüm bilim çevreleri HIV'in kronik bir durum olduğunu ve HIV pozitif kişilerin düzenli tedavi almaları durumunda herkes gibi ve herkesle beraber uzun, sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürdürebileceği konusunda hemfikir. Bu nedenle biz dernek olarak HIV ile enfekte kişilerin toplumsal baskılara maruz kalmadan, tedaviye erişerek sağlıklı yaşam sürmeleri, insan hakları ve onurunun korunmasını talep ediyoruz.
* Türkiye'de etkinlik ilk kez düzenleniyor. Ama dünyada "Kırmızı Kurdele"nın yayılması, tanınması önemli. Kırmızı Kurdele "Farkındayım, biliyorum, korunuyorum ve koruyorum" anlamına geliyor.
* Bu konuda dünyada en çok bilinen 1 Aralık, Dünya AIDS günüdür. Ama insanların en fazla katılımının olduğu 15 Mayıs'taki bu anma etkinliğidir.
* Kuzey Amerika'da ya da Avrupa'daki gibi çok fazla ölümler yaşamadık ülkemizde. Ama sonuçta burada da epey ölüm oldu. Dünya üzerinde 30 milyon insan hayatını kaybetti. Neredeyse Dünya Savaşları'nda yaşanan ölümler kadar.
* Küresel Network'ün birçok çalışması var. En çok bilinenin anma toplantıları. Afrika ülkelerine ilaç yardımları yapıyorlar; diğer ülkelerde bilinçlendirme hedefleniyor. Büyük bir adaletsizlik var. Şu anda HIV ile yaşayan 33 milyon kişiden sadece altı milyonu tedavi olanağına sahip. Üçüncü dünya ülkelerinde yılda 370 bin çocuk HIV ile enfekte şekilde doğuyor. Gelişmiş ülkelerde ise ebeveynden çocuğa bulaş ortadan kaldırıldı.
* Pozitif Yaşam Derneği 1 Aralık eylemini de koordine ediyor. Anma etkinliği daha sessiz bir eylem. Basın bildirisi yapılmıyor; şarkı, türkü de söylenmiyor. Mum yakıp dikkat çekiyor ve etraftan soranlara bilgi veriyoruz.
Dernek üyeleri bir yandan merakla gelenleri bilgilendiriyor, diğer yandan ellerindeki mumları dağıtıp bir mum da onların yakmak isteyip istemediğini soruyor.
Peşi sıra sürüklediği küçük el arabasına su doldurmuş küçük bir çocuk, "Ver abi, ben yakarım" diyor. Halinden belli, ona mum vermeyeceklerini düşünüyor. Kırmızı bir mum uzatılınca atılıyor "Birkaç tane daha ver, arkada dağıtırım ben". Böylece beş mumu oluyor. "Var mı mum isteyen" diye kendi kendine söylenerek yavaşça ayrılıyor çemberden.
28. AIDS Mum Işığı Anma Etkinliği kimine bilgi ve farkındalık, kimineyse elektrik kesintisinde kullanılacak mum sağlıyor. Dernek üyeleri akan mumları temizleyip sessizce uzaklaşıyorlar. (HK/EÖ)
