Yüzde 18: Çocuk yaşta zorla evliliğin cezası olmamalı

Fotoğraf: Hale Güzin Kızılaslan/csgorselarsiv.org

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women), Türkiye'de erkeklerin çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklere yönelik algı ve tutumlarını ortaya koyan yeni bir rapor yayınladı.

SAM Araştırma ve Danışmanlık'ın yürüttüğü araştırmaya dayanan rapor, Türkiye'de çocuk yaşta, erken ve zorla evlilik (ÇEZE) algısı, ÇEZE'ye karşı tutumlar ve ÇEZE'nin altında yatan nedenler ve etkilerine dair detayları inceliyor.

Rapora göre, Türkiye'de erkeklerin yüzde 25'i, kız çocuklarının en fazla 15 yaşına kadar çocuk sayıldığını düşünüyor. 

Farklı şehirlerde yaşayan erkekler ve kadınlarla yürütülen görüşmelerden elde edilen nicel ve nitel verilere dayanan rapor, Türkiye'de çocukluk ve yetişkinlik, evlilik yaşı ve uygulamaları, aile ve ilişkiler, bireysellik, toplumsal cinsiyet eşitliği, cinsiyet normları ve ÇEZE gibi kavramlara dair algı ve tutumları da haritalandırıyor.

Rapor, erkeklerin ve oğlan çocuklarının, davranış değişikliği yaratılmasında, ÇEZE'nin ortadan kaldırılmasında ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında daha güçlü bir rol oynamalarını kolaylaştıracak önemli bir rehberlik sunuyor.

Öte yandan rapor bulgularının, Türkiye'deki zararlı sosyal norm ve tutumların dönüştürülmesine katkıda bulunması amaçlanıyor.

Yüzde 36: Doğru değil ama ilgilenecek kişi ben değilim

Rapora göre öne çıkan bazı veriler şöyle:

• Erkeklerin yüzde 10'u ergenliğe giren kız çocuklarının evliliğe hazır olduğunu düşünürken, yüzde 2.5'i bunun oğlan çocukları için geçerli olduğunu düşünüyor
• Katılımcıların yüzde 18.1'i ÇEZE'nin bir cezası olmaması gerektiğini düşünüyor.
• Bir kız çocuğu icin evlilik kararı alırken son sözün baba ve annede olduğunu söyleyenler yüzde 27.9 iken oğlan çocuğu için bu oran yüzde 23.8.
• ÇEZE'ye şahit olduğunda "doğru bulmuyorum ama bununla ilgilenecek kişi ben değilim" diyenlerin oranı yüzde 36.8
• Katılımcılar arasında annesinin çocuk yaşta evlendiğini söyleyenlerin oranı yüzde 26.7 iken babasının çocuk yaşta evlendiğini söyleyenlerin oranı yüzde 7.18
• ÇEZE nedeniyle okula devam edemeyen kız çocuğu oranı yüzde 19 iken, oğlan çocuklarında bu oran yüzde 10.5
• Evli katılımcıların yüzde 18'i akraba evliliği yaptığını belirtiyor.

"15 yaşında evlendi, 16 yaşında anne oldu"

Raporda yer alan bazı görüş ve anlatımlar şöyle:

• "Örneğin ben 17 yaşıma geldiğimde, zaten benimki zorunlu bir evlilik oldu, istemediğim halde. İşte sen büyümüşsün, adam olmuşsun, evlenmen gerekiyor. Zaten burada hani belli bir, 17 yaşına geldiğinde direkt evlenirler. Hani adam olduğun için. Ben zorunlu bir evlilik yaptım ve hala büyüdüğümü fark etmemişim." (Mardin/ Erkek/18-25 yaş)
• "Ama erkek ve kadın arasındaki farklılıklar var. Kadın genç yaşta evlenmezse, evlenme şansı azalır." (Erkek/18-60 yaş)
• "Benim amcamın kızı, 15 yaşında evlendi, 16 yaşında anne oldu. Kendisi annelik yapmıyor çocuklarına, yengem tarafından çocuk büyütülüyor ...O yüzden kendilerini büyütürlerken çocuklarını büyütüyorlar. Her şey yarım kalmış oluyor, eksik kalmış oluyor. Ezilmiş oluyorlar." (Kadın/18-60 yaş)
• "Şimdi benim eşim 14 yaşındaydı, amcamın kızıydı, aramızda 8 yaş fark var, askerliği bitirmiştim bir yıl sonra evlendim. Önemli olan ahlakıydı, her şeyini beğenerek, geleceğe dönük, onunla evlendim. Kızım 22 yaşında evlendi. Onu da amcasının oğluna verdim." (Erkek -18-60 yaş)

"Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evliliklere İlişkin Erkek Algısı" raporunun tamamına ulaşmak için buraya tıklayın.

(AÖ)