Hazine ve Maliye Bakanlığı, yeni vergi paketi için torba yasa hazırlığında. Düzenlemenin bayram tatili sonrasında TBMM'ye getirileceği konuşuluyor.
Taslakta, hem şirketlerin hem de bireylerin ödeyeceği vergileri artıracak birçok düzenleme yer alıyor.
Beklenti, yeni vergi paketinin Türkiye’nin gayrisafi yurtiçi hasılasının yaklaşık yüzde 0,7’sine karşılık gelen ek gelir kaynağı yaratması. Bir başka deyişle paketin büyüklüğü 226 milyar TL.
Ekonomi gazetecilerine göre taslak, 1999’daki Gölcük ve Düzce depremlerinden sonra hayata geçirilen vergi düzenlemesinden sonra bugüne kadarki en kapsamlı mali revizyonlardan biri.
Paket çok uluslu şirketlerden kripto paraya, yurt dışına çıkış harcından kuryelere kadar birçok alanı kapsıyor.
Basına yansıyan detaylar şöyle:
Borsa ve kripto para
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek dün akşam yaptığı açıklamada borsadan vergi alınmasını bir süreliğine rafa kaldırdıklarını duyurmuştu.
Şimşek’in "Borsaya yönelik taslak vergi çalışmasını yeniden değerlendirmek üzere bir süreliğine erteliyoruz” açıklamasında kripto paralara ilişkin bir değerlendirme yoktu.
Bugün ortaya çıktığına göre taslakta kripto varlıkların vergilendirilmesine ilişkin olarak 2 farklı vergilendirme formülü bulunuyor.
Bunlardan ilki, alım-satımlardan on binde 3 gibi bir oranda işlem vergisi uygulanması, diğeri de alım-satımdan elde edilen gelirden gelir vergisi alınması.
Çok uluslu şirketlere tamamlayıcı vergi
Taslak, çok uluslu şirketlere ek vergi getiriyor. Buna göre tahakkuk edilen vergi oranı yüzde 15’in altında olduğunda, şirketin kârına tamamlayıcı vergi uygulanacak.
2024 gelirlerine uygulanmak üzere ve 2025 yılında verilecek ayrı bir beyanname ile yürürlüğe girmesi öngörülen düzenlemeyle tahmini 40 milyar TL gelir etkisi bekleniyor.
Gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve fonları
Tasarıya göre Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları ve Gayrimenkul Yatırım Fonları’nın gayrimenkullerden elde edilen kazançlar dolayısıyla asgari kurumlar vergisi ödenmesi öngörülüyor.
Mevcut kurumlar vergisi yasasına göre, yatırım fon ve ortaklıklarının kazançlarının tamamı kurumlar vergisinden istisna.
Asgari kurumlar vergisi
Taslakta bazı AB ve OECD ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de asgari kurumlar vergisi uygulaması öngörülüyor.
Bu vergi, tahakkuk eden kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10’u olarak hesaplanan asgari vergiden veya beyan edilen hasılatın yüzde 2’si matrah kabul edilerek kurumlar vergisi oranında hesaplanan asgari vergiden, yüksek olanından az olamayacak.
Asgari gelir vergisi
Çalışmada, ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeye mecbur olan mükellefler için asgari gelir vergisi uygulaması getirilmesi öngörülüyor.
Cumhurbaşkanına bu kapsamda belirlenecek oranı, sektörleri, iş gruplarını ve iş türleri bazında her bir kazanç türü itibarıyla artırma ve azaltma yetkisi verilecek.
Kamu Özel İşbirliklere vergi artışı
Taslakta, yap-işlet-devret ve kamu-özel işbirliği ile yapılan projeler kapsamında elde edilen kazançların vergisinin de artırılması planlanıyor.
Aktifteki madenlere borsa rayici
Esas faaliyet konusu kıymetli maden alım satımı olmayan işletmeler, yatırım amaçlı olarak altın, gümüş, platin gibi kıymetli madenleri satın alıyor ve aktiflerine kaydedebiliyor. Bunlara ilişkin değer artışları satış aşamasına kadar vergilendirilmiyor.
Taslakta bu madenler ile mevduat hesaplarının, döviz ve döviz hesaplarında olduğu gibi borsa rayici ile değerlenmesi, bu değerleme sonucu, geçici vergi dahil hesap dönemleri itibarıyla değerleme farklarının vergilendirilmesi öngörülüyor
Maden şirketlerine istisna kalkıyor
Mevzuata göre, altın, gümüş, platin arama, işletme, zenginleştirme ve petrol arama faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetler ile boru hattıyla taşımacılık yapanlara bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetler de KDV’den istisna tutuluyor.
Kuryelere vergi
Taslağına göre, moto kuryelerin gelirleri artık gelir vergisi kapsamına alınacak. Basitleştirilmiş bir vergilendirme yöntemi olan stopaj sistemi ile kuryeler, banka hesapları üzerinden yapılan ödemelerde yüzde 15 oranında gelir vergisi kesintisine tabi olacaklar.
Kuryeler, Türkiye’deki bir bankada özel bir hesap açmak zorunda kalacak ve tüm gelirlerini bu hesap üzerinden alacaklar. Bankalar, hesaplara yapılan her ödeme için yüzde 15 oranında gelir vergisi kesintisi yapacak ve bu tutarı doğrudan vergi dairesine aktaracaklar.
Yurt dışı harcı tam 10 kat artırılıyor
Taslaktaki bir başka vergi artışı da yurt dışına çıkış harçlarına. Buna göre halen 150 lira olan yurt dışı çıkış harcının 1000 lira ile 1750 lira aralığında yeniden belirlenmesi öngörülüyor.
Eğer harç 1000 lira belirlenirse artış oranı yüzde 566, 1750 lira belirlenirse yüzde 1066 olacak.
(HA)
