YTL Ne Zaman, Nasıl Geliyor?

Eski paralar 2005 boyunca YTL ile birlikte kullanılacak ve 2006'dan itibaren sadece YTL tedavülde kalacak.

Piyasaya 1, 5, 10, 20 ve 100 YTL'lik banknotlar sürülecek. Madeni para olarak da 1, 5, 10, 25 ve 50 Yeni Kuruş'lar kullanılacak.

1 Ocak'tan itibaren tüm muhasebe işlemleri de YTL ile yapılacak. 30-31 Aralık 2004'te İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem yapılmayacak.

Eski banknotları 10 yıl değiştirmek mümkün

Geçtiğimiz Pazar günü YTL'nin tanıtımını yapan Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, Yeni Türk Lirası (YTL) ile birlikte halen kullanılan banknot ve madeni paraların da 2005 sonuna kadar geçerli olacağını söyledi.

Serdengeçti, varolan paraların YTL ile değişimi için acele edilmemesi gerektiğini; "doğal akış içerisinde, Şubat ayı sonu itibariyle tedavüldeki banknot miktarının yaklaşık yüzde 90-95'inin YTL'ye döneceğini" söyledi.

"TL banknotlar, 1 Ocak 2006'dan itibaren tedavülden kalkacak, ancak 10 yıllık zamanaşımı sürecinde Merkez Bankası şubeleri, bunların olmadığı yerlerde de Ziraat Bankası şubelerinde değiştirilecektir."

"YTL'ye geçme faturası 2 katrilyonu bulacak"

Ankara Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası (ASMMMO) Başkanı Mehmet Koç, muhasebe yazılım programlarının değişimi ve teknik donanımların Yeni Türk Lirası'na (YTL) uyumlu hale getirilmesinin 2 katrilyon lira civarında bir maliyet getireceğini söyledi.

Koç, "Her zaman olduğu gibi uygulamaya ilişkin tebliğler yine son ana bırakılıyor; bu da ciddi sıkıntılara neden oluyor" dedi.

Koç yazılımların yenilenmesi ve uygulayıcıların eğitilebilmesi için zamana gerek olduğunu belirtti.

Muhasebe işlemleri YTL ile

1 Ocak 2005'ten itibaren tüm muhasebeleştirme belgeleri ve mali raporlar, YTL üzerinden düzenlenecek.

Geçiş dönemi olan 2005 yılı içerisinde hem TL'nin hem de YTL'nin tedavülde olması, belgelerin, muhasebe kayıtlarının ve mali raporların YTL üzerinden düzenlenmesi esasını değiştirmeyecek.

Resmi Gazete'de yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği, YTL işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirledi.

Tebliğe göre, 1 Ocak 2005'ten itibaren YTL kullanılacağı için idareler bütçelerinden yapacakları harcamaların gerçekleştirilmesine ve ödenmesine ilişkin düzenleyecekleri belge ve cetvellerde para ile ifade edilen değerleri, YTL cinsinden gösterecek.

Fatura veya fatura yerine geçen belgeleri 1 Ocak 2005 tarihinden önce düzenlenmiş giderlerin 2005 yılında ödenmesi halinde, tahakkuk müzekkeresi ve verile emri YTL'ye dönüşüm yapılmak suretiyle düzenlenecek.

Belge ve cetvellerin YTL cinsinden düzenlenmesinde ya da belge ve cetvellerdeki TL değerlerin YTL'ye dönüşüm işlemlerinde, yarım Yeni Kuruş ve üzerindeki değerler, 1 Yeni Kuruşa tamamlanacak. Yarım Yeni Kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacak.

Say 2000i Web Tabanlı Saymanlık Otomasyon sistemine dahil saymanlıkların kayıtlarında yer alan tutarların YTL'ye dönüşüm işlemleri, merkezden otomatik olarak yapılırken, bu sisteme dahil olmayan saymanlıklar ise dönüşümü kendileri gerçekleştirecek.

Çoğaltma kuralları

Banknot sahteciliğiyle mücadele kapsamında, çoğaltma kuralları yeniden belirlenirken, birebir boyutta fotokopi çekimine 5 milyar lira (5 bin YTL) ağır para cezası getirildi.

Banknotlar, yüzde 15'inden daha büyük veya yüzde 75'inden daha küçük olarak tek taraflı çoğaltılamayacak. Çift taraflı fotokopi çekiminde ise en ve boyunun yüzde 200'ünden daha büyük veya yüzde 50'sinden daha küçük bir şekilde çift taraflı olarak çoğaltılamayacak.

Banknotun kağıttan farklı metal gibi bir malzemeye basılması durumunda ise orijinal boyutlarda işlem yapılamayacak. Elektronik ortamda ise çoğaltma, orijinal banknotların boyutunda yapılacaksa çözünürlüğünün 72 dpi'yi (dots per inch: 2.54 cm başına nokta sayısı) geçmemesi gerekiyor.

24 Ekim'den itibaren yürürlüğe giren bu duyuru kapsamında, elektronik ortamda yapılan mevcut çoğaltmaların üç ay içinde düzenlemeye uygun hale getirilmesi gerekiyor.

Altı yıllık proje

Merkez Bankası 1998'den beri TL'den sıfır atma projesi üzerinde çalışıyor. Eski Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, enflasyonla mücadele programı uygulamaya konulmadan önce paradan beş sıfır atılması için bir yasa taslağı hazırlamıştı.

Erçel, Mart 2000'de teknik alt yapı çalışmalarının sonuçlanmak üzere olduğunu açıklamış ve enflasyonun 10'lu rakamları görmesiyle kolayca 6 sıfır atılabileceğini duyurmuştu. Daha sonra yaşanan ekonomik krizler bu projenin askıya alınmasına neden oldu.

Ancak, TL'nin banknotları büyüdükçe, sıfırlar da atılmaya hazır şekilde dizayn edildi. 20 milyon liralık banknot hazırlandığında da 6 sıfır 20'den daha farklı basıldı.

2001'de de, dönemin Devlet Bakanı Kemal Derviş'in, bu konuyla ilgili bir çalışma yürüttüğü ortaya çıktı. Derviş, TL'den 3 ya da 4 sıfır atılmasını amaçlayan bu plana "Yeni Türk Lirası" adını vermişti.(EÜ/BB)