"Türkiye'de ara eleman yetiştirme kaygısının en yüksek olduğu dönemde ilginç bir karar. Dokuzuncu Kalkınma Planı, meslek liselerini öne çıkarıyor. YÖK kararı bununla çelişkili gibi gözüküyor. Esas amaç vakıf üniversitelerinin meslek liselerine yatırımını desteklemek."
Yüksek Öğretim Kurumu'nun (YÖK) meslek liseleri öğrencilerine yönelik katsayı farkının ortadan kaldırılmasını, yani bu liselerden mezun olanların alanları dışında tercih yapmasının önünü açan uygulamayı eleştiren Marmara Üniversitesi öğretim üyesi, iktisatçı Prof. Dr. Fuat Ercan da meslek lisesi mezunu.
Ercan, 28 Şubat 1997'de post modern darbenin ardından gelen katsayı uygulamasının İmam Hatip Lisesi (İHL) bağlamında tartışılmasının asıl eşitsizliklerin üzerini örttüğünü belirtiyor. Ercan'a göre hükümet, seçmen tabanına 28 Şubat'ın "intikamını aldığını" söylerken, laikçiler de tartışmayı buraya tıkayarak eğitim sisteminin daha da özelleştirilerek ve ticarileştirilerek eşitsizliklerin derinleştirildiğinin farkında değil.
"Topyekun dönüşüm gerekli"
"Hükümet, eğitim sistemini parça parça değiştirmeye çalışıyor. Bir tarafı dönüştürürken diğer tarafta sorun çıkmasına sebebiyet veriyor."
Ercan, öğrencilere uygulanan katsayı farkının kaldırılmasının "eşitlik" olarak gösterilmesin çelişki olduğunu söyledi. "Meslek lisesi öğrencisinin sayısal, sözel ya da eşit ağırlık bölümlerden tercih yapması mümkünse de kazanması olası değil ki. Çünkü bu liselerin programları ara eleman yetiştirmek için hazırlandı."
Halihazırdaki müfredatla meslek lisesi mezunlarının üniversiteye girmek için desteğe ihtiyacı olacağını savunan Ercan, bu durumda öğrencilerin dershanelere ve özel meslek liselerine yöneleceklerini belirtti. Aynı şekilde, vakıf üniversiteleri de devlet üniversitelerine girmekte zorlanacak öğrenciler için adres olacak.
Çözüm meslek liselerini zenginleştirmek
Ercan'ın çözüm önerisi katsayı farkının korunması. Böylece meslek lisesi mezunları, bu liselerin kast ettiği biçimde mesleğe yönelebilir.
Fakat yapılması gereken bir şey daha var. O da meslek lisesi müfredatını zenginleştirmek; böylece bu liseleri tercih edenlerin gelişimi sağlamak.
"Meslek lisesi öğrencilerinin velileri yoksul ailelerdir. Onlara 'işçisin sen işçi kal' denilmemeli. Biyoloji, kimya, matematik derslerini de görmemeliler. Programları zenginleştirilmeli."
Meslek liseleri
İstatistiklerin ortaya koyduğu gerçekler şöyle: Türkiye'de mesleki ve teknik liseyle genel lise sayısı neredeyse aynı fakat genel liselere devam een öğrenci sayısı biraz daha fazla. Meslek liselerinden mezun olanların sayısı, genel liseden mezun olanların sayısının yarısı.
Öte yandan, katsayı farkı nedeniyle meslek liselerinin ÖSS'yle dört yıllık lisans programlarına giriş başarı oranı genel liselere göre çok düşük. Meslek liseleri içindeyse İHL'lerin başarı oranı ortalamanın üzerinde.
Hem meslek lisesi mezunları hem de ÖSS'ye girenler arasında da İHL mezunlarının oranı düşük. 2008'de ÖSS'ye giren 32 kişiden biri İHL mezunuydu. Dört kişiden biri meslek ve teknik lise mezunuydu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye'de 4 bin 622 mesleki ve teknik lise var. Bu okullarda 88 bin 924 öğretmen çalışıyor.
Genel lise sayısıysa 4 bin 53. Genel liselerde 107 bin öğretmen ve 2 milyon 272 bin öğrenci var. Bir önceki yıl genel liselerden 213 bin öğrenci mezun oldu.
Mesleki ve teknik liselerde toplam öğrenci sayısı 1 milyon 565 bin 264. Bunların 893 bini oğlan çocukları, 671 bini kız çocukları. Bir önceki yıl bu liseler 108 bin mezun verdi.
Tartışılan İmam Hatip Liseleri'nin öğrenci sayısıysa 143 bin.
Mesleki ve teknik liselerin 27'si özel; özel liselerde 1 379 öğrenci var. Özel mesleki ve teknik liselerde yaklaşık dört öğrenciye bir öğretmen düşerken devlet okullarında bu oran 17'ye 1.
ÖSS sonuçları
Yine TÜİK verilerine göre, 2008'de 1 milyon 645 bin kişi ÖSS'ye başvurdu. Bunların 1 milyon 236 bini lise çıkışlıydı. 18 bini öğretmen lisesi çıkışlı; 391 bini de mesleki ve teknik lise çıkışlıydı.
Mesleki ve teknik lise çıkışlılardan 56 bin 805'i İHL mezunuydu. İHL mezunlarının 3 bin 600'ü (yüzde 6,4) lisans programlarına yerleştirildi. 3 bin 10'u da önlisans programlarına girdi (yüzde 5,3).
O yıl tüm meslek lisesi çıkışlılar içinde lisans programlarına yerleşenlerin oranı yüzde 4,3; önlisansa yerleşenlerin oranıysa yüzde 24,2'ydi.
ÖSS'ye giren tüm öğrenciler içinde lisans programlarına yerleşenlerin oranı yüzde 16,1; önlisans programlarına yerleşenlerin oranıysa yüzde 14,6'ydı. ÖSS'de oransal olarak en başarılı olan okullar sırasıyla Sosyal Bilimler Liseleri, Fen Liseleri, Anadolu Liseleri ve Yabancı Dilde Eğitim Yapan Özel Liselerdi.(EZÖ/EÜ)
____________________________________________
Yeni ÖSS sistemi: Bundan böyle ÖSS Nisan ve Haziran'da yapılmak üzere iki sınavdan oluşacak. Üç taban puan türü öğrencilerin tercihlerini etkileyecek. 2010'da yapılacak ÖSS'nin ardından 100-500 arasında ilk taban puanla ikinci taban puan arasında başarı yakalayanlar ön lisans tercihlerine yerleştirilecekler. İkinci tapan puan ile üçüncü taban puan arasında başarı yakalayanlar ikinci sınava kabul edilecek ve üçüncü taban puanı yakalayanlar lisan için tercih hakkına sahip olacak. Ayrıca 28 Şubat 1998'de başlatılan ve Meslek Liseleri, Teknik Liseler ile İmam Hatip Liselerine özgü olarak uygulanan katsayı farkı ortadan kaldırılıyor. Meslek ve İmam Hatip Lisesi mezunları kendi alanlarından başka bölümleri tercih ettiklerinde katsayıları 0.3'le çarpılıyordu. Diğer liselerde okuyanların katsayıları ise 0.8'le çarpılıyordu. YÖK'ün yeni aldığı karara göre, bütün adayların katsayıları 0.15'le çarpılacak.
