Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) göre Türkiye'de herkesin yeterli beslenmesine yetecek yiyecek var ama nüfusun bir bölümü gıdaya fazlasıyla ulaşabilirken bir bölümü de yetersiz besleniyor.
Bölgeler ve sınıflar arası gıda dağılımını gösteren kapsamlı verilerin olmamasını eleştiren örgüt özellikle çocuk ve anne sağlığının geliştirilmesi için uygun gıda politikaları oluşturulmasını istedi.
Gıda hakkını gerçekleştirmek için politika
Bu yılki Dünya Gıda Günü'nün teması "Gıda Hakkı". Bunun 1948'de İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nde bir "insan hakkı" olarak tanımlandığını vurgulayan örgüt,
FAO Genel Direktörü Jacques Diouf, "2004'te kabul edilen Gıda Güvenliği ve Gıda Hakkı Kılavuzu çerçevesinde tüm ülkelerin vatandaşlarının yeterli ve besleyici gıdaya erişimini sağlamak ve açlığı ortadan kaldırmak için gerekli politikaları uygulamak zorunda olduğunu" hatırlattı.
Milyonlarca aç ve yoksul
Türkiye İstatistik Enstitüsü'nün (TÜİK) verilerine göre Türkiye'de gelir dağılımındaki eşitsizlik artarken 2005'te 623 bin kişi açlık sınırının altında yaşıyordu. Aynı yıl gıda ve gıda dışı yoksulluk yaşayan insan sayısı da 14 milyon 681 bindi.
Yoksulluğun ve açlığın özellikle çocuklar ve kadınlar üzerinde yıkıcı bir etkisi olduğunu söyleyen FAO'nun yorumlarıyla Türkiye'deki bazı istatistikler şöyle:
- Çocuk ölümlerinde ciddi bir düşüş gözlense de oran hala çok yüksek. Bebek ölüm Batı'da binde 22; Doğu'da binde 41. Beş yaş altı ölüm oranı Batı'da binde 30; Doğu'da binde 49
- Emzirme yaygınlığı yüksek. Çocukların yüzde 95'i bir süre de olsa anne sütüyle besleniyor. Ortalama emzirme süresi 12 ay. Beş yaş altı çocukların yüzde 30'unda görülen ishal yaygın bir hastalık. Beş yaşındaki çocukların yüzde 16'sı az beslenmiş, yüzde 8.3 'ü normal kilolarının altında ve yüzde 1.9'u çok zayıf.
- Doğum erişkinliğine gelen kadınlarda obezite ciddi bir sorun. Vücut Kitle Endeksine göre bu kadınların yüzde 52.2'si fazla kilolu; bunların yüzde 18.8'i de obez.
- Belli besinlerin yokluğundan kaynaklanan hastalıklar beş yaş altı, okul öncesi dönemdeki çocuklar ve doğum çağındaki kadınlar için sorun.
"Yiyecek var ama herkes ulaşamıyor"
FAO'nun istatistik tablolarına göre Türkiye'de insanlar iyi besleniyor görünüyor fakat örgüt, bölgesel gıda dağılımını gösteren verilerin eksik olduğunu söylüyor. Örgüt, ulusal ölçekte sosyal, ekonomik ve beslenme durumunu gösteren bir araştırmanın acilen yapılmasını ve buna uygun politikalar oluşturulmasını istiyor.
Örgüt, Türkiye nüfusunun una dayalı beslendiğini söylüyor:
"Ana enerji kaynağı ekmek (yüzde 44) ve diğer tahıllar (yüzde 58). En yaygın tüketilen süt ürünü yoğurt. Taze meyve ve sebze yıl boyunca bulunabiliyor ve tüketiliyor. Gıda tüketimiyle ilgili belirleyici parametreler gelir seviyesi ve bilgi eksikliği. Sorun gıda yokluğu değil; gıdanın eşitsiz dağılımı."(EÜ)
