Soma'da Yırca'nın kadınları kömür toplamak yerine sabun üretiyor. Yani kömürün isine karşı sabunun misinde çalışıyorlar.
301 işçi madende hayatını kaybedenice Gıda Bankacılığı ve Temel İhtiyaç Derneği, bölgede insani alternatif ekonomi imkanları yaratmak için kolları sıvıyor.
Yapılan çalıştayda güneş paneli ve sabun üretimi ön plana çıkıyor. Sabun daha hızlı olduğu için ona öncelik veriliyor.
Üretim için köy köy dolaşmaya başlıyorlar. O sırada Yırca'da kömürlü termik santral için köylülerin direnişine rağmen 6600 ağaç kesiliyor.
Kömür dağından kömür çıkarıyorlar
Rotayı Yırca'ya kırıyorlar. Köyün kadınları "biz varız" diyor. Kadınlar kömür santralinden arta kalan "kömür dağı" dedikleri taş yığınında saatlerce toz içinde kömür aramaktansa mis kokulu sabunlara nasıl hayır desin.
Yırcalıların bir bölümü zeytinden geçimini sağlıyor, ki bu ağaçların bir bölümü kesildi ve kalanı da Soma'ya kurulması planlanan 3. termik santralin tehdidi altında. Diğerleri ise taşların arasından oldukça sağlıksız koşullarda kömür topluyor. 50 kiloluk çuvalın kilosu 11 lira.
Köyde bir Köy Kültür Evi kuruluyor. Cevdet İnci Eğitim Vakfı (İNCİVAK) sabun üretim eğitimi ve hammadde için sponsor oluyor. Bir aydır 34 kadın renk renk, zeytindalı, geyik, çiçek şeklinde sabunlar üretiyor.
Bir ayda 400 lira kazandılar. Siparişler şimdilik mail üzerinden alınıp kargo ile gönderiliyor. Bu hafta web üzerinden de satış başlayacak. Esas amaç bölgenin yerel ürünü zeytinyağlı sabun üretmek ancak bunun için özel bir izin gerekiyor, şu anda onun çalışmaları devam ediyor.
Kömür ağır iş, sabun çok iyi oldu
Sabun üreten kadınlardan 51 yaşındaki Fadime Saygılı'nın eşi santralde memur olarak çalışıyor. Kendi de çocukluğundan beri tütün ekip biçmiş, tütün bitince zeytine geçmişler. Ama evin masraflarına yetmediği için o da yıllardır santralden kamyonlarla boşaltılan taşların arasından kömür toplamış. Ama artık sabun üretiyor.
"Mecbur kömüre gidiyorduk. Çok ağır iş. Sabah sekizde kamyonlar taşları boşaltıyor. Günde sekiz saat toz içinde kömür arıyoruz. Tozu yazın bir gelin de görün. Burnumuz boğazımız hep toz. Madende çalışıyor gibi. İnsanın gücüne de gidiyor, biliyor musun. Bir de ağır çuvalları sırtında taşı. Üç çuval doldursan 33 lira yapıyor. Kar, yağmur demeden Soma merkezden de kadın, erkek, çocuk çalışmaya gelenler var. Başka iş yok ne yapsın insanlar.
"İşte sabun çok iyi oldu. Üretilen yer evimin yanında, evim mis gibi kokuyor. Mis gibi kendi paramızı kazanıyoruz. Adamın eline de bakmıyorsun. Kek, kısır yapıyoruz, konuşa konuşa sabunları döküyoruz. İşallah devam eder de kömüre gitmeye gerek kalmaz bir daha." (NV)
* Siparişleri [email protected] adresinden isteyebilirsiniz.
** Sabunların katoloğuna buradan ulaşabilirsiniz.
*** Fotoğraflar Gıda Bankacılığı ve Temel İhtiyaç Derneği'nden alındı.
